Šabetijanstvo
Šabetijanstvo su jevrejski sledbenici rabina Šabetaja Cvija (1626–1676), kojeg je Natan iz Gaze 1665. proglasio za Mesiju.[1] Mnogo Jevreja je tada primilo to predanje, pa i kad je mesija Šabetaj Cvi prešao u Islam 1666. godine. Jevreji koji su ga sledili za vreme jevrejsko-islamske religije zvani su Sabatijanci. Delili su se na tri grupe, vernici, saradnici i ratnici.[2]
Deo Šabetijanaca je u Osmanskom carstvu živeo do 20. veka i zvali su ih Donemeh (tur. dönme, konvertit).
Osnovanje Šabetijanstva uredi
Šabetaj Cvi je bio izućen kabalist sa dobrim poznavanjem Tore, koji je studirao u turskom gradu Smirna. Več kako mlad posvetio se duhovnoj praksi, kada su se oko njega počeli sabirati Jevreji Smirne. Imao je periode proročkih uvida i nadahnuća, koje su se smenjivale sa periodima duboke depresije, Šabetaj je bio sklon stranim radnjama, koje su kršile verske norme. Iz Smirne su ga oterali 1648, kada je sebe nazvao Mesiju, po drugi put su ga oterali iz Soluna. Putujući po zemlji u izvršavanju naređenja lokalnih zajednica, on je odlučio da poseti mladog teologa Natana iz Gaze (1643–1680), u nadi da će ga izleči od depresivnog stanja. Kada je došao u Gazu (1665), Natan je prepoznao u njemu Mesiju, pronalazuči time objašnjenje njegovog stanja uma.
-
Natan iz Gaze (1643–1680) -
mesija Šabetaj Cvi (1626−1676) -
Sabataj Cevi okrunan kao Mesija (1666) -
Pokajanje bivših pristalica Sabatijanstva u Solunu
