Šelefteo
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Šelefteo (šved. Skellefteå) grad je u Švedskoj, u severnom delu države. Grad je u okviru Zapadnonorskog okruga, gde je drugo po veličini i značaju naselje. Šelefteo je istovremeno i sedište istoimene opštine.
| Šelefteo šved. Skellefteå | |
|---|---|
 Znamenitosti Šeleftea | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Švedska |
| Okrug | Zapadnobotnijski |
| Osnovan | 1327. |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2010. | 32 775 |
| — gustina | 1.507 st./km2 |
| Aglomeracija (2012.) | 71.580 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 64° 45′ S; 20° 57′ I / 64.75° S; 20.95° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 10-50 m |
| Površina | 21,74 km2 |
  Šelefteo Šelefteo na karti Švedske | |
| Pozivni broj | +46 91 |
| Veb-sajt | |
| portal.skelleftea.se | |
Prirodni uslovi uredi
Grad Šelefteo se nalazi u severnom delu Švedske i severoistočnom delu Skandinavskog poluostrva. Od glavnog grada države, Stokholma, grad je udaljen 770 km severno.
Reljef: Šelefteo se razvio u oblasti Ongerman, u okviru istorijske pokrajine Norland. Područje oko grada je brdsko, a sam grad je podignut na veoma pokrenutom terenu. Stoga se nadmorska visina kreće 10-50 m.
Klima u Šelefteu vlada oštriji oblik kontinentalne klime.
Vode: Šelefteo se razvio na reci Šelefte, par kilometara od njenog ušća u Botnijski zaliv Baltičkog mora. Reka deli grad na veći i stariji severni deo i manji i noviji južni deo. Obližnje more ima razuđenu obalu, sa brojnim ostrvcima i zalivima. Sa druge strane, u unutrašnjosti postoje brojna lednička jezera.
Istorija uredi
Područje na mestu Šeleftea naseljeno je u vreme praistorije Laponcima. Tokom srednjeg veka reka Šelefte bila je granica između Nordijaca (predaka današnjih Šveđana) i Laponaca.
Današnje naselje se prvi put spominje 1327. godine. Tokom sledećih vekova naselje je bilo ishodište za pokrštavanje okolnog paganskog stanovništva.
Tokom 18. veka grad postaje stecište za ribolov, posebno na lososa.
Pravi preporod Šelefteo doživljava u krajem 19. veka sa prolaskom železnice i dolaskom industrije. 1845. godine naselje je dobilo gradska prava. Ovo blagostanje traje i dan-danas.
Stanovništvo uredi
Šelefteo je danas grad srednje veličine za švedske uslove. Grad ima oko 33.000 stanovnika (podatak iz 2010. g.), a gradsko područje, tj. istoimena opština ima oko 72.000 stanovnika (podatak iz 2010. g.). Poslednjih decenija broj stanovnika u gradu stagnira.
Do sredine 20. veka Šelefteo su naseljavali isključivo etnički Šveđani. Međutim, sa jačanjem useljavanja u Švedsku, stanovništvo grada je postalo šarolikije, ali opet manje nego u slučaju drugih većih gradova u državi.
Privreda uredi
Danas je Šelefteo savremeni industrijski grad sa posebno razvijenom industrijom i rudarstvom (vađenje zlata). Poslednje dve decenije posebno se razvijaju trgovina, usluge i turizam.
Galerija uredi
-
Središnji deo Šeleftea -
Nigatan, gradska pešačka ulica -
Saborna crkva u Šelefteu -
„Kraft arena“, sportska dvorana u gradu
