2001
година
2001. je bila prosta godina.
| Milenijum: | 3. milenijum |
|---|---|
| Vekovi: | |
| Decenije: | |
| Godine: | |
 2001 na Vikimedijinoj ostavi.
| |
| |
Događaji uredi
Januar uredi
- 6. januar — Kongres SAD proglasio je Džordža V. Buša pobednikom američkih predsedničkih izbora 2000.
- 9. januar — Biljana Plavšić se dobrovoljno predala Haškom tribunalu.
- 15. januar — Osnovana je Vikipedija.
- 19. januar — Američki predsednik Bil Klinton doneo odluku o ukidanju spoljnog zida sankcija SR Jugoslaviji.
- 20. januar — Džordž V. Buš naslijedio je Bila Klintona na mestu američkog predsjednika i postao 43. predsednik.
- Glorija Makapagal-Arojo je preuzela dužnost predsednika Filipina od Džozefa Estrade.
- 23. januar — Incident samospaljivanja na Tjen An Menu.
- 25. januar — Skupština Srbije izabrala novu Vladu Srbije na čelu sa Zoranom Đinđićem.
- 31. januar — Nakon devetomesečnog suđenja škotski sud osudio je na doživotnu robiju Libijca Abdel Baset al Megraha (49) zbog podmetanja bombe u avion Pan Am-a, koji se u decembru 1988. srušio iznad škotskog grada Lokerbija i usmrti 270 ljudi. Njegov saučesnik Amin Halifa Fahim oslobođen je optužbi.
Februar uredi
- 6. februar — Arijel Šaron je pobedio je na izborima za izraelskog premijera.
- 12. februar — Svemirska letelica NEAR Šumejker spustila se na površinu asteroida 433 Eros i postala prva svemirska letjelica koja je sletela na neki asteroid.
- 13. februar — Zemljotres magnitude 6,6 pogodio je Salvador ubivši najmanje 400 ljudi.
- 16. februar — Bombaški napad na autobus "Nišekspresa" kod Podujeva, poginulo 10 Srba i još 2 osobe su podlegle povredama kasnije, osim toga povređene su još 43 osobe (Napad na autobus kod Podujeva).[1]
- 18. februar — Agent američkog Federalnog istražnog biroa Robert Hansen je uhapšen pošto je 22 godine špijunirao za sovjetske i ruske obaveštajne službe.
- 24. februar — Uhapšen Rade Marković, bivši šef Resora državne bezbednosti u Srbiji.
- 27. februar — Skupština SRJ ukinula Ukaz o oduzimanju državljanstva i imovine porodici Karađorđević iz 1947.
Mart uredi
- 3. mart — Hrvatska nacionalna skupština u Mostaru proglasila je „prelaznu hrvatsku samoupravu” u BiH.
- 5. mart — Predsednici SR Jugoslavije i Republike Srpske, Vojislav Koštunica i Mirko Šarović, potpisali su u Banjaluci Sporazum o uspostavljanju specijalnih paralelnih veza SRJ i RS.
- 7. mart — Visoki predstavnik za Bosnu i Hercegovinu Volfgang Petrič smenio je Antu Jelavića sa mesta hrvatskog člana Predsedništva BiH.
- 12. mart — U akciji uništavanja neislamskih kulturnih spomenika talibanske vlasti u Avganistanu uništile su dva najveća kipa Bude u svetu.
- 23. mart — Posle petnaestogodišnje misije u svemiru, ruska svemirska stanica Mir, planski je uništena potapanjem u Tihom okeanu.
- 23. mart — Haškom tribunalu predat Milomir Stakić, bivši gradonačelnik Prijedora.
- 28. mart — Zastupnički dom Hrvatskog sabora ukinuo Županijski dom istog.
- 30. mart — Na beogradskom naselju Dedinje okupilo se nekoliko stotina pristalica bivšeg predsednika SRJ i Srbije Slobodana Miloševića, posle vesti da se sprema njegovo hapšenje. Poslanici SPS-a u republičkom parlamentu napustili zasedanje i pridružili se demonstrantima.
April uredi
- 1. april — Posle pregovora sa srpskom Vladom, Slobodan Milošević se predao istražnim organima i odveden u beogradski Centralni zatvor, gde mu je određen pritvor.
- 1. april — Američki špijunski avion sudario se s kineskim lovcem iznad Južnog kineskog mora, posle čega je letelica SAD prinudno sletela u kinesku vojnu bazu Hajnan.
- 28. april —Biznismen iz SAD, Denis Tito, prvi čovek koji je platio let u svemir (20 miliona dolara), otputovao je, s ruskom posadom, na Međunarodnu svemirsku stanicu.
Jun uredi
- 1. jun — Nepalski prestolonaslednik Dipendra ubio je u palati u Katmanduu svoje roditelje, kralja Birendru i kraljicu Ajsvaraju i još šest članova porodice, a potom je izvršio samoubistvo.
- 11. jun — U Jagodini ubijen novinar Milan Pantić, dopisnik „Večernjih novosti” iz tog grada.
- Potpredsednik Vlade Srbije, Vuk Obradović, razrešen dužnosti zbog optužbi da je seksualno uznemiravao koleginice iz svoje stranke.
- 28. jun — Slobodan Milošević izručen Haškom tribunalu.
Jul uredi
- 2. jul — U SAD je izvršeno prvo usađivanje mehaničkog srca.
- 13. jul — Formiran Odbojkaški klub „Borac” iz Banje Luke.
- 14. jul — Vlada Republike Srbije saopštila je da je otkriven kamion-hladnjača u akumulacionom jezeru hidroelektrane Perućac, gde je nađeno između 50 i 60 leševa za koje se pretpostavljalo da su žrtve rata na Kosovu i Metohiji.
Avgust uredi
- 13. avgust — Predstavnici Severne Makedonije, Albanaca u Republici Makedoniji, SAD i EU potpisali Ohridski sporazum.
- 17. avgust — Demokratska stranka Srbije istupila iz DOS-a i Đinđićeve Vlade, optužujući je da je povezana sa organizovanim kriminalom.
- 22. avgust — Milan Protić, ambasador SR Jugoslavije u SAD, smenjen sa svoje dužnosti.
Septembar uredi
- 11. septembar — Teroristički napadi u SAD, veliki broj žrtava, srušene dve zgrade Svetskog trgovinskog centra u Njujorku.
- 16. septembar — Kina je posle 15 godina pregovora primljena u Svetsku trgovinsku organizaciju.
- 26. septembar — Belgija je izručila Međunarodnom tribunalu za Ruandu bivšeg ruandskog ministra za finansije Emanuela Ndindabahizija, optuženog za umešanost u genocid u Ruandi.
Oktobar uredi
- 7. oktobar — SAD i Ujedinjeno Kraljevstvo su počele vazdušne napade na Avganistan zbog odbijanja avganistanskih vlasti da izruče Osamu bin Ladena.
- 24. oktobar — U napadu američkih snaga na Kabul, ubijena su 22 člana pakistanskog militarističkog pokreta Harakat-ul-Mudžahedini, koji su se borili protiv indijske vlasti u Kašmiru.
- 26. oktobar — Američki predsednik Džordž Buš mlađi je potpisao Patriotski zakon, čime je značajno povećana nadležnost američkih službi u borbi protiv terorizma.
Novembar uredi
- 9. novembar — Otpočela pobuna pripadnika Jedinice za specijalne operacije Resora državne bezbednosti Srbije.
Decembar uredi
- 6. decembar — Nataša Mićić (DOS) izabrana je za predsednicu Skupštine Srbije, nakon što je Dragan Maršićanin (funkcioner DSS), podneo ostavku na tu funkciju.
Rođenja uredi
Januar uredi
- 3. januar — Deni Avdija, izraelsko-srpski košarkaš
- 3. januar — Lazar Vasić, srpski košarkaš
- 21. januar — Džekson Brandidž, američki glumac
- 22. januar — Strahinja Eraković, srpski fudbaler
- 23. januar — Olga Danilović, srpska teniserka
Februar uredi
- 15. februar — Hejli Tju, američka glumica
- 19. februar — Aleksandar Langović, srpski košarkaš
Mart uredi
- 17. mart — Ivan Ilić, srpski fudbaler
- 25. mart — Kristijan Belić, srpski fudbaler
- 31. mart — Džejms Vajzman, američki košarkaš
April uredi
- 26. april — Sofija Perić, srpska pevačica
- 29. april — Gregor Glas, slovenački košarkaš
Maj uredi
- 8. maj — Marko Pavićević, srpski košarkaš
- 24. maj — Strahinja Pavlović, srpski fudbaler
- 27. maj — Izabela Vidović, američko-hrvatska glumica
- 31. maj — Iga Svjontek, poljska teniserka
Jun uredi
- 14. jun — Mario Nakić, srpsko-hrvatski košarkaš
- 20. jun — Bojan Tomašević, crnogorski košarkaš
Jul uredi
- 8. jul — Ril Dauns, kanadska glumica
- 10. jul — Izabela Mersed, američka glumica i pevačica
- 19. jul — Teodora Dragićević, srpska glumica
Avgust uredi
- 1. avgust — Stevan Karapandžić, srpski košarkaš
- 5. avgust — Entoni Edvards, američki košarkaš
- 14. avgust — Petar Stanić, srpski fudbaler
- 16. avgust — Janik Siner, italijanski teniser
- 22. avgust — Lamelo Bol, američki košarkaš
- 31. avgust — Amanda Anisimova, američka teniserka
Septembar uredi
- 8. septembar — Nikola Štulić, srpski fudbaler
Novembar uredi
- 2. novembar — Lazar Pavlović, srpski fudbaler
Decembar uredi
- 18. decembar — Bili Ajliš, američka muzičarka
- 26. decembar — Aleksej Pokuševski, srpsko-grčki košarkaš
- 29. decembar — Nemanja Popović, srpski košarkaš
Smrti uredi
Januar uredi
- 13. januar — Branko V. Radičević, srpski književnik. (*1925)
- 15. januar — Leo Marks, britanski kriptograf. (*1920)
- 31. januar — Gordon Rupert Dikson, kanadski pisac naučne fantastike. (*1923)
Februar uredi
- 4. februar — Dragan Maksimović, srpski glumac. (*1949)
- 18. februar — Miodrag Gidra Stojanović, srpski bokser. (*1950)
- 25. februar — Donald Bredman, australijski igrač kriketa. (*1908)
- 26. februar — Dragoslav Avramović, srpski ekonomista i guverner. (*1919)
Mart uredi
- 9. mart — Mihajlo Kostić Pljaka, srpski glumac. (*1933)
- 10. mart — Maja Maršićević Tasić, srpska novinarka i aktivistkinja Građanskog saveza Srbije. (*1965)
- 15. mart — En Sadern, američka glumica. (*1909)
April uredi
- 12. april — Ljiljana Krstić, srpska glumica. (*1919)
- 20. april — Đuzepe Sinopoli, italijanski kompozitor. (*1946)
Maj uredi
- 6. maj — Božidar Timotijević, srpski književnik, pesnik i novinar. (*1932)
- 11. maj — Daglas Adams, britanski radio-dramaturg i pisac. (*1952)
- 12. maj — Didi, brazilski fudbaler. (*1929)
Jun uredi
- 3. jun — Entoni Kvin, meksički glumac, slikar i pisac. (*1915)
- 8. jun — Branko Pleša, srpski glumac. (*1926)
- 11. jun — Milan Pantić, srpski novinar. (*1954)
- 17. jun — Sava Vuković, šumadijski episkop SPC. (*1930)
- 18. jun — Davorin Popović, pevač pop i rok grupe Indeksi. (*1946)
- 27. jun — Džek Lemon, američki glumac i muzičar. (*1925)
Jul uredi
- 10. jul — Anđelija Milić, srpska pevačica narodne muzike. (*1921)
- 20. jul — Karlo Đulijani, italijanski aktivista, ubijen. (*1978)
- 21. jul — Krsta Petrović, srpski pevač zabavne muzike. (*1928)
- 21. jul — Krste Crvenkovski, makedonski političar. (*1921)
- 22. jul — Indro Montaneli, italijanski novinar i istoričar. (*1909)
- 26. jul — Jozef Klaus, austrijski političar, kancelar Austrije od 1964. do 1970. god. (*1910)
- 30. jul — Anton Švarckopf, nemački pronalazač. (*1924)
Avgust uredi
- 1. avgust — Zuzana Halupova, srpska slikarka naive. (*1925)
- 17. avgust — Živko Nikolić, crnogorski reditelj i scenarista. (*1941)
- 20. avgust — Kim Stenli, američka glumica. (*1925)
- 25. avgust — Alija, američka pevačica, glumica i model. (*1979)
Septembar uredi
- 2. septembar — Kristijan Bernard, južnoafrički hirurg. (*1922)
- 9. septembar — Ahmad Šah Masud, avganistanski borac i vojskovođa (*1953)
- 13. septembar — Doroti Makgvajer, američka glumica. (*1916)
- 14. septembar — Olga Ivanović, srpska glumica. (*1921)
- 28. septembar — Ernest Ačkun, klarinetista. (*1930)
Oktobar uredi
- 7. oktobar — Rodoljub Rođa Raičević, pevač i kompozitor narodne i zabavne muzike. (*1957)
- 11. oktobar — Nada Mamula, srpska pevačica. (*1927)
- 29. oktobar — Milorad B. Protić, srpski astronom. (*1910)
Novembar uredi
- 8. novembar — Radmila Savićević, srpska glumica. (*1926)
- 29. novembar — Džordž Harison, britanski gitarista, tekstopisac, pevač i filmski producent, poznat kao član Bitlsa. (*1943)
Decembar uredi
- 8. decembar — Mirza Delibašić, jugoslovenski košarkaš. (*1954)
- 18. decembar — Žilber Beko, francuski pevač, kompozitor, pijanista i glumac. (*1927)
- 22. decembar — Jovan Gojković, srpski fudbaler. (*1975)
Nobelove nagrade uredi
- Fizika — Erik Alin Kornel, Volfgang Keterle i Karl Viman
- Hemija — Vilijam S. Nouls, Rjodži Nojori (野依良治); K. Bari Šarples
- Medicina — Liland H. Hartvel, R. Timoti Hant, ser Pol M. Ners
- Književnost — Vidjadar Suradžprasad Najpol
- Mir — Ujedinjene nacije i generalni sekretar Kofi Anan (Gana)
- Ekonomija — Džordž Akerlof, Majkl Spens i Džozef Štiglic (SAD)
Vidi još uredi