21. septembar
датум
21. septembar (21.9.) je 264. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (265. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 101 dan.
Događaji uredi
| septembar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | ||||||
- 1792 — Na prvoj javnoj sednici Konventa ukinuta je apsolutna monarhija u Francuskoj i zemlja je proglašena za republiku.
- 1860 — Anglo-francuske snage su odnele pobedu protiv vojske dinastije Ćing u bici na Palikau, što im je omogućilo da zauzmu Peking.
- 1898 — Reforme od stotinu dana su naglo prekinute kada je carica Cisi stavila u izolaciju cara Guang-sjija i preuzela vlast kao regent.
- 1904 — Petar I Karađorđević je krunisan za kralja Srbije.
- 1921 — U eksploziji silosa fabrike BASF u Opauu, u kome je bilo skladišteno oko 4500 tona amonijum sulfata i amonijum nitrata poginulo je najmanje 500 osoba.
- 1938 — Vlada Čehoslovačke prihvatila je britansko-francuski plan o prepuštanju Sudetske oblasti nacističkoj Nemačkoj.
- 1939 — Pripadnici fašističke paravojne organizacije Gvozdena garda su ubili rumunskog premijera Armanda Kalineskua.
- 1949 — U Kini je formirana Centralna narodna vlada na čelu sa Mao Cedungom, koji je 1. oktobra proglasio Narodnu Republiku Kinu.
- 1955 — Vojnim udarom sa vlasti zbačen predsednik Argentine Huan Peron.
- 1964 — Malta je postala nezavisna posle 164 godine britanske vladavine.
- 1972 — Predsednik Filipina Ferdinand Markos zaveo je vanredno stanje u zemlji i stavio u zatvor hiljade protivnika njegovog režima. Markos je ostao na vlasti do 1986.
- 1973 — Jugoslavija je prekinula diplomatske odnose sa Čileom, deset dana posle puča generala Augusta Pinočea, u kojem je ubijen predsednik Salvador Aljende.
- 1992 — Meksiko i Vatikan su uspostavili pune diplomatske odnose posle prekida od 130 godina.
- 1993 — Predsednik Rusije Boris Jeljcin raspustio je parlament i suspendovao važeći ustav pod optužbom da poslanici u parlamentu blokiraju ustavne reforme i izbore, izazvavši Rusku ustavnu krizu.
- 1996 — Na aerodromu u Bogoti, u avionu predsednika Kolumbije Ernesta Sampera, koji je bio spreman da poleti u SAD, posle anonimne prijave, pronađeno je oko četiri kilograma heroina. Predsednik je osumnjičen za veze sa narko-mafijom, dok je njegova vlada saopštila da se radi o nameštaljci.
- 1999 — Na Tajvanu je u zemljotresu poginulo više od 2.100 ljudi, a ranjeno oko 8.700.
- 2000 — Ruska vlada je odlučila da zamrzne ugovor sa Iranom o prodaji laserske tehnologije, nakon što su SAD izrazile zabrinutost zbog mogućnosti njenog korišćenja u izradi nuklearnog oružja.
- 2001 — Japansko ministarstvo inostranih poslova saopštilo je da će svim bankama i finansijskim institucijama u Japanu zabraniti da bez dozvole vlade obavljaju transakcije sa kompanijama i osobama koje su povezane sa Talibanima i vođom terorističke organizacije Al Kaida Bin Ladenom.
Rođenja uredi
- 1452 — Đirolamo Savonarola, italijanski verski i politički reformator. (prem. 1498)
- 1842 — Abdul Hamid II, turski sultan (1876—1909). (prem. 1918)
- 1853 — Hejke Kamerling Ones, holandski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1913). (prem. 1926)
- 1866 — Herbert Džordž Vels, engleski književnik. (prem. 1946)
- 1874 — Gustav Holst, engleski kompozitor i pedagog. (prem. 1934)
- 1926 — Donald A. Glejzer, američki fizičar i neurobiolog, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1960). (prem. 2013)
- 1929 — Šandor Kočiš, mađarski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 1979)
- 1930 — Mirko Bulović, srpski glumac. (prem. 2009)
- 1931 — Vojislav Voki Kostić, srpski kompozitor, muzičar, pisac i kuvar. (prem. 2010)
- 1931 — Ivan Toplak, jugoslovenski fudbaler i fudbalski trener. († 2021)
- 1931 — Lari Hagman, američki glumac, reditelj i producent. († 2012)
- 1934 — Lenard Koen, kanadski muzičar i književnik. (prem. 2016)
- 1937 — Amparo Baro, španska glumica. (prem. 2015)
- 1944 — Milan Jelić, srpski scenarista, reditelj i glumac. (prem. 2023)
- 1944 — Dobrivoje Topalović, srpski pevač. (prem. 2020)
- 1947 — Jordan Ivanović, srpski sportski novinar. (prem. 2010)
- 1947 — Stiven King, američki pisac.
- 1949 — Čeda Marković, srpski pevač.
- 1950 — Bil Mari, američki glumac, komičar, scenarista, producent, reditelj i pevač.
- 1956 — Momir Bulatović, crnogorski političar, predsednik Crne Gore (1990—1998) i predsednik Vlade SRJ (1998—2000). (prem. 2019)
- 1957 — Itan Koen, američki reditelj, scenarista i producent.
- 1957 — Sidni Monkrif, američki košarkaš i košarkaški trener.
- 1958 — Milan Mladenović, srpski muzičar. (prem. 1994)
- 1965 — Frederik Begbede, francuski pisac, književni kritičar i TV voditelj.
- 1965 — Dejvid Venam, australijski glumac.
- 1966 — Nebojša Radosavljević, srpski reditelj i scenarista.
- 1967 — Fejt Hil, američka muzičarka i muzička producentkinja.
- 1968 — Anto Drobnjak, crnogorski fudbaler.
- 1971 — Luk Vilson, američki glumac.
- 1971 — Zoran Mirković, srpski fudbaler i fudbalski trener.
- 1972 — Lijam Galager, engleski muzičar, najpoznatiji kao pevač grupe Oasis.
- 1972 — Milan Kalinić, srpski glumac i TV voditelj.
- 1975 — Darko Radovanović, srpski pevač. (prem. 2011)
- 1976 — Jonas Bjere, danski muzičar, najpoznatiji kao pevač i gitarista grupe Mew.
- 1978 — Polo Kostanzo, kanadski glumac.
- 1980 — Robert Hofman, američki glumac, plesač i koreograf.
- 1989 — Džejson Derulo, američki muzičar i plesač.
- 1992 — Anđela Jovanović, srpska glumica.
- 1993 — Ante Rebić, hrvatski fudbaler.
- 1995 — Bruno Kaboklo, brazilski košarkaš.
- 1996 — Alfa Kaba, francuski košarkaš.
- 1998 — Tadej Pogačar, slovenački biciklista.
Smrti uredi
- 19. p. n. e. — Publije Vergilije Maron, rimski pesnik. (rođ. 70. p. n. e.)
- 1327 — Edvard II, engleski kralj. (rođ. 1284)[1]
- 1558 — Karlo V Habzburški, car Svetog rimskog carstva (rođ. 1500)
- 1832 — Valter Skot, škotski pisac. (rođ. 1771)
- 1842 — Sava Tekelija je bio prvi Srbin doktor prava, osnivač „Tekelijanuma“, predsednik Matice srpske, dobrotvor, plemić, trgovac, pravnik, filantrop i ktitor. (rođ. 1761)
- 1860 — Artur Šopenhauer, nemački filozof. (rođ. 1788)
- 1933 — Milorad Gođevac, lekar, nacionalni radnik, pokretač i organizator srpske četničke akcije u borbi za oslobođenje Makedonije. (rođ. 1860)
- 1938 — Ivana Brlić-Mažuranić, hrvatska književnica. (rođ. 1874)[2]
- 1974 — Artur Fleps, nemački komandant. (rođ. 1881)
- 1974 — Volter Brenan, američki filmski glumac. (rođ. 1894)
- 1998 — Florens Grifit Džojner, američka atletičarka. (rođ. 1959)
Praznici i dani sećanja uredi
Vidi još uredi
- ^ „Edward II of England: Biography on Undiscovered Scotland”. www.undiscoveredscotland.co.uk. Pristupljeno 14. 2. 2020.
- ^ Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 85.