9. septembar
датум
9. septembar (9.9.) je 252. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (253. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 113 dana.
Događaji uredi
| septembar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | ||||||
- 9 — Bitka u Teutoburškoj šumi: germanski poglavar Arminije nanosi težak poraz rimskom vojskovođi Varu i uništava rimsku vojsku od tri legije.
- 337 — Posle višemesečnog interegnuma sinovi rimskog cara Konstantina Velikog Konstantin II, Konstancije II i Konstans I su se proglasili za avguste.
- 1776 — Američki Kontinentalni kongres uveo zvaničan naziv države Sjedinjene Američke Države, umesto Ujedinjene kolonije.
- 1850 —
- Kalifornija je primljena u Uniju kao 31. američka savezna država.
- Kompromisom iz 1850. trećina teritorije na koje je Teksas polagao pravo (danas delovi Kolorada, Kanzasa, Novog Meksika, Oklahome i Vajominga) je prešlo pod federalnu upravu u zamenu za preuzimanje duga od 10 miliona dolara teksaškog duga pre njegove aneksije.
- 1855 — Okončana je opsada Sevastopolja kada se ruska vojska povukla iz grada.
- 1894 — Kineski revolucionar Suen Jatsen je osnovao Društvo za preporod Kine i počeo da organizuje ustanak u Kantonu, posle poraza Kine u ratu s Japanom. Ustanak nije uspeo, a učesnici uhvaćeni i pogubljeni. Suen Jatsen uspeo da pobegne iz zemlje i do revolucije 1911. živeo u inostranstvu.
- 1907 — Završen šahovski turnir u Karlsbadu (Karlove Vari), Češka pobedom Akibe Rubinštajna.
- 1914 — U Prvom svetskom ratu okončana prva velika bitka na Marni u Francuskoj. U julu 1918. vođena druga bitka na Marni, poslednja nemačka ofanziva u Prvom svetskom ratu.
- 1944 — Dan po ulasku sovjetskih trupa u Bugarsku bugarski komunisti preuzeli vlast u zemlji.
- 1945 — Trupe SAD iskrcale se na kraju Drugog svetskog rata u Južnoj Koreji, sovjetske od Japana preuzele Severnu Koreju, a 38. paralela postala linija podele dve korejske države.
- 1952 — U Beogradu, na ušću Save u Dunav zbog nevremena potonuo brod „Niš“ koji je prevozio putnike na liniji do Zemuna, udavile se 104 osobe
- 1987 — Iračko ratno vazduhoplovstvo počelo seriju udara na iranske električne centrale i naftna postrojenja.
- 1993 — Izrael i Palestinska oslobodilačka organizacija sporazumeli se o međusobnom priznanju, otvarajući put ka okončanju sukoba Arapa i Jevreja.
- 1996 — U tajfunu koji je pogodio priobalna područja kineske provincije Guangdung poginulo više od 130 ljudi, na hiljade povređeno.
- 2001 — Na predsedničkim izborima u Belorusiji pobedio Aleksandar Lukašenko.
- 2002 — Viši sud u Bijelom Polju osudio Nebojšu Ranisavljevića iz Despotovca na 15 godina zatvora zbog učešća u otmici i likvidaciji putnika, pretežno muslimana, iz voza na pruzi Beograd-Bar u stanici Štrpci u februaru 1993.
Rođenja uredi
- 214 — Aurelijan, rimski car, jedan od najvećih vladara 3. veka. († 275)
- 1585 — Arman Žan di Plesi de Rišelje, francuski državnik, kardinal. († 1642)
- 1737 — Luiđi Galvani, italijanski lekar i fizičar. († 1798)
- 1772 — Joakim Vujić, srpski književnik i pozorišni pisac. († 1847)
- 1828 — Lav Tolstoj, ruski pisac. († 1910)[1]
- 1858 — Karl Auer, austrijski hemičar. († 1929)
- 1886 — Mirko Korolija, srpski književnik i političar. († 1934)[2]
- 1907 — Blagoje Marjanović, jugoslovenski fudbaler i fudbalski trener. († 1984)
- 1908 — Čezare Paveze, italijanski pesnik, romanopisac, književni kritičar i prevodilac. († 1950)[3]
- 1922 — Hans Georg Demelt, nemački i američki fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1989). († 2017)
- 1930 — Svetozar Koljević, srpski književnik, istoričar književnosti, kritičar, prevodilac, profesor, član Srpske akademije nauka i umjetnosti i Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske. († 2016)[4]
- 1941 — Otis Reding, američki soul muzičar. († 1967)
- 1941 — Denis Riči, američki informatičar. († 2011)
- 1960 — Hju Grant, engleski glumac i producent.
- 1961 — Matjaž Kek, slovenački fudbaler i fudbalski trener.
- 1963 — Roberto Donadoni, italijanski fudbaler i fudbalski trener.
- 1966 — Bojana Lekić, srpska novinarka i TV voditeljka.
- 1966 — Adam Sandler, američki glumac, komičar, muzičar, scenarista i producent.
- 1968 — Lila Dauns, meksička muzičarka i glumica.
- 1972 — Goran Višnjić, hrvatski glumac.
- 1972 — Ćavi Paskval, španski košarkaški trener.
- 1972 — Dragan Ristić, srpski muzičar, glumac, producent i novinar, osnivač grupe Kal.
- 1973 — Petar Trbojević, srpski vaterpolista.
- 1974 — Dragan Šestić, australijski rukometaš.
- 1975 — Majkl Buble, kanadski muzičar, muzički producent i glumac.
- 1980 — Mišel Vilijams, američka glumica.
- 1980 — Temu Raniko, finski košarkaš.
- 1984 — Andrej Siljnov, ruski skakač u vis.
- 1985 — Lior Elijahu, izraelski košarkaš.[5]
- 1985 — Luka Modrić, hrvatski fudbaler.
- 1985 — Džej Ar Smit, američki košarkaš.
- 1987 — Afrodžek, holandski muzički producent i di-džej.[6]
- 1987 — Andrea Petković, nemačka teniserka.
- 1987 — Milan Stanković, srpski muzičar.
- 1989 — Dairis Bertans, letonski košarkaš.
- 1990 — Dejan Kravić, srpsko-kanadski košarkaš.
- 1999 — Bilal Asani, francuski pevač i jutjuber marokanskog porekla.
Smrti uredi
- 1087 — Vilijam I, normanski vojvoda i engleski kralj.
- 1513 — Džejms IV Stjuart, škotski kralj.
- 1858 — Bogoboj Atanacković, srpski književnik i advokat. (rođ. 1826)[7][8]
- 1898 — Stefan Malarme, francuski pisac. (rođ. 1842).
- 1901 — Anri de Tuluz-Lotrek, francuski slikar i grafičar. (rođ. 1864)
- 1961 — Vasa Pomorišac, srpski slikar, profesor Likovne akademije i Akademije primenjenih umetnosti u Beogradu
- 1970 — Lojze Dolinar je bio jugoslovenski i slovenački vajar.
- 1976 — Mao Cedung, kineski revolucionar i državnik.
- 1997 — Predrag Laković, srpski i jugoslovenski filmski i pozorišni glumac (rođ. 1929) [9]
- 2001 — Ahmad Šah Masud, lider avganistanske opozicione Severne alijanse.
- 2003 — Edvard Teler, američki fizičar mađarskog porekla. (rođ. 1908).
Praznici i dani sećanja uredi
- 1948 — Posle povlačenja sovjetske vojske na severu korejskog poluostrva proglašena Demokratska Narodna Republika Koreja s glavnim gradom Pjongjangom.
- 1991 — Sovjetska republika Tadžikistan proglasila nezavisnost.
- Srpska pravoslavna crkva slavi:
Vidi još uredi
- ^ „Lav Nikolajevič Tolstoj”. sites.google.com. Arhivirano iz originala 02. 02. 2022. g. Pristupljeno 2. 2. 2022.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 373.
- ^ „Čezare Paveze”. laguna.rs. Pristupljeno 2. 2. 2022.
- ^ „Svetozar Koljević”. anurs.org. Pristupljeno 30. 1. 2022.
- ^ „Lior Eliyahu Stats”. Basketball-Reference.com.
- ^ „Who Is Afrojack Dating? Does He Have a Girlfriend?”. 2016-11-06.
- ^ Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 31.
- ^ „ATANACKOVIĆ Bogoboj”. snp.org.rs. Pristupljeno 21. 1. 2024.
- ^ „Biografija Predraga Lakovića”. sinemanija.com. Pristupljeno 17. 1. 2022.