Led Zeppelin IV
Bezimeni četvrti studijski album britanske rok grupe Led Zepelin, poznatiji pod nazivom Led Zeppelin IV, poznat i kao Četiri simbola (retko: Zoso), objavljen je 8. novembra 1971. godine. Ovaj album se smatra najboljim ostvarenjem grupe, između ostalog, zbog toga što se na njemu obrela jedna od najboljih rok pesama ikad snimljenih, Stairway to Heaven.[1]
| Bez imena | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Studijski album Led Zepelina | ||||
| Izdat | 8. novembar 1971. | |||
| Snimljen | Decembar 1970. - Februar 1971. | |||
| Žanr | ||||
| Trajanje | 42:34 | |||
| Jezik | engleski | |||
| Izdavač | Atlantic | |||
| Producent | Džimi Pejdž | |||
| Diskografija | ||||
| ||||
| Singlovi s albuma Bez imena | ||||
| ||||
Album je uvršten u 500 najboljih albuma svih vremena,[2] magazina Rolling Stone (2012).
U svetu se nalazi na 10. poziciji najprodavanijih albuma svih vremena (37 miliona prodatih kopija), dok je u SAD u top 4 (23 miliona kopija).
Nastanak albuma uredi
Glavni deo materijala za ovaj album je snimljen u periodu od decembra 1970. do januara 1971. godine. Na njemu se našla i jedna folk-orijentisana, akustična pesma koja nije uvrštena na njihov treći album, Going to California, što je ponovo dalo do znanja publici da Led zepelin nije samo puka hard rok ili hevi metal grupa, kakvu reputaciju su im donela prva dva albuma iz 1969. godine.
Bubnjarska umeća Džona Bonama se oslikavaju u energičnoj Four Sticks, ali i u uvertiri pesme When the Levee Breaks, te trijumfalnom završetku pesme Rock and Roll, koju su posvetili žanru koji ih je stvorio.
Svoju opsesiju Tolkinom, Robert Plant iskazuje u pesmama Misty Mountain Hop i The Battle of Evermore, koju je otpevao u duetu sa Sendi Deni.
Džon Pol Džouns je pažljivo ispratio svaku notu svirajući na nekoliko instrumenata. Ipak, njegov najveći doprinos ovom albumu je svakako prepoznatljivi „obrnuti rif” smišljen za pesmu Black Dog, koji je Pejdž maestralno odsvirao, a Plant upotpunio atmosferu svojim tekstom koji aludira na seks i drogu.
Džimi Pejdž i Robert Plant su se svakako upisali u istoriju roka potpisavši osmominutno remek-delo Stairway to Heaven.[3] To je rok balada stepenaste melodije, koja počinje sa akustičnim gitarskim uvodom, a nastavlja se blagim ubrzavanjem sa uvođenjem Bonamovih bubnjeva (sve to prati Plantov tihi glas i vanvremenski stihovi), i na kraju eksplodira u najbolji gitarski solo svih vremena[4] i žestok vrisak Plantovog glasa u refrenu. Pesma je daleko prevazišla album i postala najslušanija stvar na radio-stanicama u SAD, iako nikad nije izdata kao singl. Četrdeset i pet godina nakon objavljivanja, 2016. godine, Plant i Pejdž su se suočili sa suđenjem u Los Anđelesu, na kom je razmatrano da li je Stairway plagijat ili ne,[5] a po tužbi advokata pokojnog gitariste grupe Spirit, Rendija Kalifornije. Ipak, sud je odbacio optužbe,[6] te je pesma ostala i dalje isključivo nasleđe Led zepelina.
Naslov uredi
Nakon mlake, ako ne i zbunjene i ponekad nipodaštavajuće, kritičke reakcije koju je Led Zeppelin III dobio krajem 1970. godine, Pejdž je odlučio da sledeći album grupe neće imati naslov, već će imati četiri rukom nacrtana simbola na ploči odnosno omotu i naveden naziv izdavačke kuće. Svaki član benda je imao slobodu da izabere simbol koji će ga predstavljati.[7] Diskografska kuća je bila oštro protiv te ideje, ali grupa je istrajavala u svojoj ideji i odbila je da preda master trake dok se ne pristane na njihovu odluku.[8]
Pejdž je takođe izjavio da je odluka da album objavi bez ikakvih pisanih informacija na omotu albuma bila u suprotnosti sa izrazitim savetom koji mu je dao jedan novinar, koji je rekao da će nakon godinu dana odsustva sa albuma i turneja, taj potez biti nalik „profesionalnom samoubistvu“.[9] Pejdž je tada pomislio: „Slučajno smo imali mnogo vere u ono što radimo.[9] Podsetio je da je diskografska kuća insistirala da naslov mora biti na albumu, ali je ostao pri svome, jer je smatrao da bi to bio odgovor kritičarima koji ne mogu da urade recenziju jednog album Led Cepelina bez referenciranja na prethodne albume.[10]
Izdavanje albuma bez zvaničnog naslova otežalo je doslednu identifikaciju. Iako se najčešće naziva Led Zeppelin IV, katalozi Atlantic Records-a koriste nazive Four Symbols i The Fourth Album. Takođe se pominje kao ZoSo (čiji simbol stranice izgleda da piše), Bez naslova i Rune.[7] Pejdž često u intervjuima spominje album kao „četvrti album“ i „Led Zeppelin IV“,[11] a Plant o njemu misli kao „četvrti album, to je sve“.[12] Originalni LP takođe nema tekst na prednjoj ili poslednjoj strani, i nedostaje mu kataloški broj.[7]
Pesme na albumu uredi
| Pesma | Trajanje | Tekst i muzika |
|---|---|---|
| Black Dog | 4:54 | Džouns, Pejdž, Plant |
| Rock and Roll | 3:40 | Bonam, Džouns, Pejdž, Plant |
| The Battle of Evermore | 5:51 | Pejdž, Plant |
| Stairway to Heaven | 8:02 | Pejdž, Plant |
| Misty Mountain Hop | 4:38 | Džouns, Pejdž, Plant |
| Four Sticks | 4:44 | Pejdž, Plant |
| Going to California | 3:31 | Pejdž, Plant |
| When the Levee Breaks | 7:07 | Bonam, Džouns, Memfis Mini, Pejdž, Plant |
Reference uredi
- ^ „20 Songs That Defined the Early Seventies”. rollingstone.com. 29. 8. 2016. Arhivirano iz originala 09. 03. 2017. g. Pristupljeno 10. 7. 2017.
- ^ „500 Greatest Albums of All Time”. rollingstone.com. 31. 5. 2012. Pristupljeno 10. 7. 2017.
- ^ „"Stairway to Heaven" najbolja balada svih vremena”. blic.rs. 17. 5. 2011. Pristupljeno 10. 7. 2017.
- ^ „Najbolji gitarski solo u legendarnoj "Stairway to Heaven"”. rts.rs. 8. 10. 2016. Pristupljeno 10. 7. 2017.
- ^ „Led Zeppelin na sudu - "Stairway to Heaven" plagijat?”. rs.n1info.com. 13. 4. 2016. Arhivirano iz originala 20. 07. 2016. g. Pristupljeno 10. 7. 2017.
- ^ „Sud presudio: "Stairway to Heaven" ipak nije plagijat”. b92.net. 27. 6. 2016. Pristupljeno 10. 7. 2017.
- ^ a b v Lewis 1990, str. 51.
- ^ Lewis 2010, str. 93.
- ^ a b Schulps, Dave (oktobar 1977). „Interview with Jimmy Page”. Trouser Press. Arhivirano iz originala 20. 8. 2011. g. Pristupljeno 11. 9. 2008.
- ^ Jackson, James (8. 1. 2010). „Jimmy Page on Led Zeppelin IV, the band's peak and their reunion”. The Times. Arhivirano iz originala 9. 8. 2011. g. Pristupljeno 23. 1. 2010.
- ^ Schulps, Dave (oktobar 1977). „Interview with Jimmy Page”. Trouser Press. Arhivirano iz originala 20. 8. 2011. g. Pristupljeno 11. 9. 2008.
- ^ Scaggs, Austin (5. 5. 2005). „Q&A: Robert Plant”. Rolling Stone. Arhivirano iz originala 17. 7. 2009. g.
Literatura uredi
- Lewis, Dave (1990). Led Zeppelin : A Celebration
. Omnibus Press. ISBN 978-0-7119-2416-1. - Lewis, Dave (2010). Led Zeppelin: The "Tight But Loose" Files. Omnibus Press. ISBN 978-0-85712-220-9.
- Lewis, Dave; Pallett, Simon (2007). Led Zeppelin: The Concert File. London: Omnibus Press. ISBN 978-0-7119-5307-9.
- Shadwick, Keith (2005). Led Zeppelin: The Story of a Band and Their Music, 1968–80 . Backbeat. ISBN 978-0-87930-871-1.
