Википедија

Ženski muzej

Ženski muzej je zbirka koja predstavlja život i rad žena koje su obeležile istoriju. Ustanovljen je sa ciljem da dokumentaciju o znamenitim ženama, učine vidljivom objavljujući žensku istoriju. Ovi muzeji nudе alternativu pristrasnosti i nepotpunosti prezentacija tradicionalnih muzeja u oblasti istorije, umetnosti i kulture, koje proizilaze iz njihovog rodnog slepila, i ujedno su pokretačka snaga koja gura muzeologiju ka promenama.

Prvi zvanični ženski muzej u svetu osnovala je Marianne Pitzen 1981. godine u nemačkom gradu Bonu

Žene su sa osnivawem muzeja započele 1960-tih godina, a dvadeset godina kasnije su artikulisale posebne odlike muzeja kakve su nameravale da stvore i počele da osnivaju muzeje u skladu sa svojim zamislilima. Danas postoji veliki broj različitih ženskih muzeja, zahvaljujući veštinama koje su stekle razmjenjujući među sobom znanja i iskustva onim što su stvorile.

Mnogi muzeji žena imaju sopstveni prostor, ali ima mnogo onih (poput onog u Novom Sadu) koji ga nemaju. Neki muzeji žena u njima izlažu sopstvene zbirke, a postoje i muzeji bez zbirki, koji se bave organizovanjem privremenih izložbi.

Istorija уреди

Žene koje su traganje za sopstvenom istorijom započele 1960-tih godina, u 1980-tim su uspele da artikulišu posebne odlike muzeja kakve su nameravale da stvore i odmah počele da osnivaju muzeje u skladu sa svojim zamislilima.

Mađutim početak istorije ženskih muzeja ne treba vezati za 1980-te godine, kada je nastao prvi muzej koji je nazvan „muzejem žena“, jer je na primer „ Muzej žena pilota iz 99-ih“ (engl. 99s Museum of Women Pilots) osnovan 1929. u Oklahomi od strane 99 žena pilota iz Sjedinjenih Američkih Država, koje su naporno radile da bi uspele u vazduhoplovnoj profesiji kojom su od zateka vazduhoplovstva dominirali muškarci.[1] Sa preko 5.000 kvadratnih metara prostora, Muzej 99 žena pilota sadrži postavke i artefakte koji se fokusiraju na očuvanje istorije žena u vazduhoplovstvu, poštujući njihova dostignuća u prošlosti, kao i prepoznajući trenutna dostignuća.[2] Pored toga, na lokaciji se čuvaju arhive i drugi resursi, kao i jedna od najvećih kolekcija dokumenata i predmeta Амелијe Ерхарт.[3]

Tokom 1980-1990, koncept roda kao društvenog konstrukta je ušao u jezik muzeologije i imao je pozitivan efekat na diskurs izložbe nekih muzeja, omogućavajući i da se pojavi novi tip muzeja - ženskih muzeja.

 
Izložbeni prostor u ženskom muzeju u Bonu
 
Muzej i vrt skulptura Barbare Hepvort, enterijer

Prvi zvanični ženski muzej u svetu osnovala je Marianne Pitzen 1981. godine u nemačkom gradu Bonu, nakon što su članice nemačkog feminističkog pokreta zauzele jednu zgradu.. U njemu je od 2006. smeštena stalna izložba zasnovana na zbirkama iz muzeja istorije Demokratske i Savezne Republike Nemačke koje su, nakon pada berlinskog zida, mogle da kombinuju dovodeći do reinterpretacije nemačke istoriografije. Ovaj muzej se dansa smatra jednim od značajnijih muzeja u Nemačkoj. .

U deceniji od 1980. do 1990. godine osnovano je 15 ženskih muzeja u raznim zemljama: 1981: Nemačka; 1983: Sjedinjene Američke Države; 1984: Danska, Nemačka, Australija; 1985: dva muzeja u Sjedinjenim Američkim Državama, Vijetnam; 1986: dva muzeja u Nemačkoj, Italija; 1987: Sjedinjene Američke Države, Holandija; 1988: Italija; 1990: Indija.[4]

Danas postoji veliki broj različitih ženskih muzeja na globalnom nivou. Znanja i veštine koje su žene stekle razmjenjivale su ih među sobom i tako uticale su na dalje stvaralaštvo žena.

Muzeji žena su obično privatni muzeji sa statusom udruženja koje je ustanovila grupa hrabrih, istrajnih i kreativnih žena, koja je uspela da se hrabro izbori sa institucijama kao što su tradicionalni muzeji. One su svojom istrajnošću ćenskim muzejima upravljali uz impresivnu posvećenost i kroz dobrovoljni rad, žrtvujući deo svojih profesionalnih života, svoje slobodno vreme muzeju. Sopstvenom kreativnošću one su pronašle načine da svoje vreme koriste ekonomično, organizuju istraživanja i realizuju izložbe i, iznad svega, nađu sponzore kako bi obezbedile potrebna sredstva, što je u suštini najintenzivniji posao.

Svojim postojanjem i radom, ženski muzeji su dobili šanssu da kroz svoj rad žu na nedostatke tradicionalnih muzeja. Pitanja koja su članice ovih muzeja iznele otvorile su put neizbežnim promenama u tradicionalnim muzejima i muzeologiji uopšte. Tako su svojim delom i hrabrim i novim gledanjem na istoriju, umetnost, grad, nauku, ljude, koegzistenciju i identitet – žene nametnule nove zahteve i ponudili alternativu.

U smislu tipologije, većina muzeja (približno 60%) je posvećena istoriji i u svojoj misiji i strategijama naglašavaju izvesne opšte pristupe. Konkretno, to podrazumijeva doprinos ponovnom pisanju istorije svoje zemlje, regije ili države inkorporiranjem rodne dimenzije, kao i povećanje vidljivosti ženskih inicijativa u raznim oblastima društvene i kulturne djelatnosti. Još jedan aspekt koji ovi muzeji stavljaju u prvi plan je privatni i svakodnevni život (rad, porodica, život u kući, telo i rođenje), uključujući teme povezane sa istorijom mode i ženskim nakitom.

  • Deo ženskih muzeja u svetu
  •  
    Women's Museum, Aarhus
  •  
    Ženski muzej u Italiji
  •  
    Ženski muzej u Keniji
  •  
    Ženski muzej u Kanadi

U martu 2015. godine 79 rodnih ili ženskih muzeja je uvršteno na spisak International Association of Women´s Museums, organizacije osnovane 2008. u Alice Springs u Australiji.[а]

  • 49 nacionalni (državni ili privatni) muzeji,
  • 21 su osnovale feminističke grupe,
  • 7 su virtuelni muzeji.

Ovo predstavlja značajan broj muzejskih institucija raspoređenih širom sveta, mada je većina (skoro polovina) locirana u Evropi, a brojka bi bila i veća da su obuhvaćeni muzeji koji nisu učlanjeni u ovu instituciju.

Pretpostavke za osnivanje ženskog muzeja уреди

Da bi otvaranje ženskog muzeja imalo smisla, osnivačice muzeja moraju postaviti nekoliko hipoteza:

  • Zašto je potreban takav muzej?
  • Koja je svrha muzeja?
  • Kome je namijenjen?
  • Šta će sakupljati?
  • Šta će prikazivati?
  • Da li će svojim nastankom promeniti nešto u svetu, odnosno akvu vrstu promene želite da vaš muzej napravi?
  • Da li postoji realna mogučnsot da se uspe u zataim ciljevima ?

U svakodnevnoj praksi, u strateškom planiranju razvoja muzeja, kao suštinsko pitanje nameće se ono o svrsi osnivanja muzeja i zato ovo pitanja mora stalno provejavati i kroz sva ostala postanja.

Smernice za osnivanje ženskog muzeja уреди

Glavne smernice kojima treba da se vode osnivačice ženskog rodnog muzejaa prema godpođi Merete Ipsen terba da obuhvate:[5]

  • Ženski i rodni muzeji trebalo bi da promoviše vidljivost žena u istoriji i kulturi i podržava politike koje se bave rodnim pitanjima
  • Pre nego se osnuje ženski ili rodno orjentisan muzej, nužno je definisati žensku i rodnu perspektivu prilagođenu socijalnom kontekstu u kojem će muzej djelovati.
  • Ženski i rodni muzeji pre osnivanja trebalo bi da zauzmu politički stav prema diverzitetu, rodnoj osetljivosti i socijalnoj inkluziji manjina
  • Ženski i rodni muzeji treba da promovišu rodnu perspektivu i u drugim muzejima.
  • Ženski i rodni muzeji treba da stvore optimalne uslove i da nabavljaju, čuvaju, istražuju, komuniciraju i izlažu materijalno i nematerijalno nasleđe ženske istorije, života i kulture.
  • Ženski i rodni muzeji promovišu drugačiju perspektivu o svetu, istoriji i kultur. U skladu sa tim ženski muzej treba da promoviše iz ženske perspektive i transrodne osobe i postane mesto na kome se pričaju skrivene priče i otkriva život u senci.
  • Ženski i rodni muzeji trebalo bi da razvijaju profesionalno istraživanje o pitanjima roda.
  • Ženski i rodni muzeji trebalo bi da praktikuju rodno-orjentisanu komunikaciju.
  • Ženski i rodni muzeji su aktivni partneri lokalnih, nacionalnih i međunarodnih mreža muzeja i srodnih kulturnih, naučnih i društvenih institucija, a ne njihovi suparnici i oponenti.
  • Ženski i rodni muzeji trebalo bi zasnovati na jasnoj viziji/misiji u pogledu ciljeva, strateškog razvoja i uključivanja publike u muzej.

Napomene уреди

  1. ^ Asocijacija je počela kao online platforma, kreirana juna 2008. u vreme 1. međunarodnog kongresa muzeja žena u Merano (Italija). Njeni glavni ciljevi su: „povećati vidljivost i prihvatanje Muzeja žena; aktivna međusobna podrška; iskoristiti internet platformu da se unaprijedi rad mreže“ (Womeninmuseum. Mreža muzeja žena)

Izvori уреди

  1. ^ Pilots, The Ninety-Nines Museum Of Women. „Museum of Women Pilots Honoring the Past & Looking Toward the...”. Museum Of Women Pilots (на језику: енглески). Приступљено 2021-03-18. 
  2. ^ „Fact Sheet: The Ninety Nines, Inc. ®” (PDF). 2011-09-28. Архивирано из оригинала 28. 09. 2011. г. Приступљено 2021-03-18. 
  3. ^ Pilots, The Ninety-Nines Museum Of Women. „About the Museum Our History (Museum Of Women Pilots)”. Museum Of Women Pilots (на језику: енглески). Приступљено 2021-03-18. 
  4. ^ „İstanbul Kadın Müzesi - ÖNERDİĞİMİZ BAĞLANTILAR”. istanbulkadinmuzesi.org. Приступљено 2021-03-18. 
  5. ^ Merete Ipsen Smjernice za ženske i rodne muzeje U: ŽENE I MUZEJI Čitanka o ženskom/rodnom nasljeđu Izdavač: NVO NOVA Centar za feminističku kulturu - Podgorica Urednica: Nataša Nelević

Literatura уреди

  • The Barbara Hepworth Sculpture Garden door Miranda Phillips en Chris Stephens. Tate Gallery Publishing, 2002. ISBN 1854374125..
  • Projekat „Žensko nasljeđe kao pokretač razvoja Crne Gore - Kakav Muzej žena nam treba?“, koji je u saradnji sa Nacionalnom komisijom za UNESCO i uz podršku UNESCO (Program participacije, 2016) realizovala NVO NOVA Centar za feminističku kulturu
  • Ipsen, Merete; Sandahl, Jette; Torykian, Joan M. (1990). „The Women's Museum in Denmark”. Journal of Women's History. 2 (2): 168—170. S2CID 131467434. doi:10.1353/jowh.2010.0110. .

Spoljašnje veze уреди

Преузето из „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ženski_muzej&oldid=27421544”