Most do ostrva Čiova — разлика између измена
Садржај обрисан Садржај додат
Нема описа измене |
|||
Ред 3:
Most do ostrva Čiova, nalazi se u najužem delu tesnaca imeđu ostrva Ćiovo i ostrvca na kome leži istorijsko jezgro Trogira. Preko njega se odvija cjelokupni lokalni promet i deo tranzitnog putnog prometa između kopna i ostrva Čiova, uključujući i onaj za brodogradilište na Čiovu, postojećim putem (D-315) preko otočića, neposredno uz apside trogirske katedrale.. Zbog utjecaja teškoga teretnog saobraćaja ozbiljno je ugroženo istorijsko jezgro Trogira koja je pod UNESCO-vom zaštitom.<ref>Radić, J., Šavor, Z.: Idejni projekt mosta kopno – otok Čiovo u Trogiru sa pristupnim cestama, Sveučilište u Zagrebu, Građevinski fakultet, listopad 2008.</ref><ref>Čandrlić, V., Pedišić, L.: Odabrani radovi na javnom natječaju za idejni projekt mosta na Čiovo, CIM, god. 54, br. 1, str. 66-75, 2008</ref>
== Istorija ==
Intenzivno eksploatiranje čiovskih prirodnih resursa i sve izraženije nastanjivanje ostrva tokom kasnog srednjeg v eka potvrđuje i postojanje mosta koji spaja Trogir sa Čiovom, a koji se spominje već u 13. veku. Most je bio neophodno sredstvo svakodnevne privredne komunikacije gradskog i ostrvskog stanovništva sa svojim posedima na kopnu odnosno na ostrvu, posebno sa zonama
Prema sačuvanim materijalnim dokazima (nacrti, slike, zapisi) između ostrva Čiovo i grada Trogira postojao je srednjovekovnog most, na istome mestuna kome se nalazi i postojeći most. Sagrađen je u najužem delu morskog tesnaca između ostrva Čiovo i ostrvca na kome leži Trogir. Kako se na tom mestu obala vremenom širila stalnim nasipavanjima, gradske vlasti (Komunalnog vijeća Trogira iz 1292. godine) nalagalo se da se mulj, iskopan u jarku, u Foši na severnoj strani grada, baca na južnu stranu, uz most prema Čiovu.▼
za ispašu.
Prvi podaci o mostu su iz 1281., kad se odredilo kako je trebalo donositi žito kod čiovskog mosta.319 U drugim dokumentima također se spominjao kao pontem Bue, dakle čiovski most. Već 1361. spominjale su se i noćne straže kod mosta „… ad pontem Bue, qui tota nocte dividentur in se, bene et diligentur debeant custodire et alii quator per ipsos capitaneos debeant deputari ad
custodiam in orto domine Stanece sororis olim Andree Gregorii…“ <!-- 320 -->
Iz grada je bilo moguće lako nadzirati pristup Čiovu, kao i svaku trgovinu i cirkulaciju robe i stoke. Čiovski je most imao i svoje čuvare. Preko toga se mosta s Čiova prenosilo žito, posebno dragocen proizvod koji bi se potom nosio u mlinove.<!-- 323 --> Neke odredbe Statuta zabranjivale su prebacivanje robe s Čiova drugim putem, osim preko mosta.<!-- 324 -->
Most koji je povezivao Trogir i kopno imao je na stražarnici posebna vrata kroz koja se pristupalo putu koji je, obilazeći istočne gradske zidne, vodio do mosta prema Čiovu.325 Bila je to stara trasa kojom je stanovništvo komuniciralo između kopnenih i ostrvskih poseda i pašnjaka.
=== Srednjovekovni most ===
▲Prema sačuvanim materijalnim dokazima (nacrti, slike, zapisi) između ostrva Čiovo i grada Trogira postojao je srednjovekovnog most, na istome
Istoričar P. Andreis ovako je opiao srednjovekovni most: {{цитат|Od južne strane stoji mu nasuprot jedan otočić, nazvan Čiovo, udaljen od grada ne više od 70 koračaja, ali povezan s istim s istoka s pomoću jednog uspravnog zida, na kojemu su raspoređena jedan za drugim tri mosta, dva od kamena za olakšanje tijeka voda pod njihovim lukom, a jedan drven, pokretan u sredini, za prijelaz brodova, koji bi, ne imajući tu udobnost, morali oploviti čitav otok Čiovo, u jednom krugu od više od šesnaest milja. Od starine su s obiju strana ovog mosta bila dva kašteleta, i u jedan od njih se odašiljalo iz grada pet plemića za čuvanje mosta, a njegovi su ključevi morali stajati u rukama jednog od gore spomenutih plemića, a nije se mogao otvoriti bez izričitog dopuštenja kneza i kapetana, ili barem jednoga od njih. <!-- 70 -->|}}
Na ovaj Andreisov opis vezuju se grafički podaci iz kojih saznajemo da je u sredini mosta bio otvoreni deo sa pokretnim drvenim elementima, kao i da su se uz taj otvor nalazile dve kule sa kojih su se spuštali lanci za podizanje pokretnog drvenog dela mosta. Pored ovog otvora (prolaza za brodove) S jedne i druge strane mosta, prema gradu i prema Čiovu, nalazi se po jedan presvođeni otvor kroz koji su mogli da se provuku brodići (čamci). Ti otvori pored toga što su služili za prolaz brodića ujedno su olakšavali pritisak morskih struja koje su u ovom tesnacu Trogira znale biti veoma snažne.
Линија 20 ⟶ 32:
=== Most iz 1962. ===
Na istom je mestu 1962. godine sagrađen je novi, postojeći most.
== Vidi još ==
* [[Trogir]]
| |||