Elektroosmoza — разлика између измена

'''Elektroosmoza''' predstavlja kretanje tečnosti[[tečnost]]i koje se dešava pod uticajem napona na poroznom materijalu, kapilarima, membrani, mikrokanalu ili drugom provodniku tečnosti. Elektroosmotički tok je najznačajniji u malim kanalima. Elektroosmoza predstavlja važnu komponentu u tehnikama hemijskog razdvajanja, kao što je kapilarna [[elektroforeza]]. Elektroosmotički tok se može odigrati u prirodnoj nefiltriranoj vodi kao i u [[pufer]]ima.<ref name=Bruus/><ref name=Kirby/>

Elektroosmoza je prvi put primjećena [[1809]]. godine kada je pokazano da [[voda]] može da protiče kroz utikač od [[glina|gline]] nakon što se na nju priključi [[električni napon]]. Glina se sastoji od gusto pakovanih čestica [[pesak|pijeska]] i drugih [[mineral]]a i voda protiče kroz uski prostor između čestica isto kao što bi proticala kroz usku cijev. Bilo koja kombinacija elektrolita i čvrstog tijela koje izolujeje izolator može dati elektroosmtski tok, iako je za vodu i [[silikati|silikate]] efekat posebno velik. Čak i tada je brzina protoka samo nekoliko milimetara u sekundi.

Elektroosmotski tok je uzrokovan [[Kulonov zakon|Kulonovom silom]] koja je indukovana [[električno polje|električnim poljem]] koje djeluje na pokretna [[naelektrisanje|naelektrisanja]] u rastvoru[[rastvor]]u. [[Hemijska ravnoteža]] između čvrste površine i rastvora elektrolita uglavnom dovodi do toga da se iznad površine stvara naelektrisanje, tj. sloj pokretnih [[jon]]a koji se takođe naziva i dvostruki sloj ili Debijev sloj. Kada se na tečnost dovede električno polje tada dolazi do kretanja naelektrisanih čestica iz dvostrukog sloja zbog rezultujuće Kulonove sile. Protok koji se javlja se naziva elektroosmotički tok.

Elektroosmotički tok se često upotrebljava u mikrofluidnim uređajima,<ref name=Bruus>{{cite book | author=Bruus, H. | title=Theoretical Microfluidics | year= 2007 | isbn=0199235090}}</ref><ref name=Kirby>{{cite book | year=2010 | publisher=Cambridge University Press | author=Kirby, B.J. | title=Micro- and Nanoscale Fluid Mechanics: Transport in Microfluidic Devices: Chapter 6: Electroosmosis | url=http://www.kirbyresearch.com/index.cfm/wrap/textbook/microfluidicsnanofluidicsch6.html}}</ref> analizi tla,<ref name=Wise>{{cite book | author=Wise, D.L. and Trantolo, D.J., eds. | title=Remediation of Hazardous Waste Contaminated Soils}}</ref> i hemijskog analizi<ref name=Skoog>{{cite book | author=Skoog | title=Principles of Instrumental Analysis | isbn=0495125709 }}</ref>. U ovim slučajevima sistemi sadrže visoko naelektrisane površine, npr. [[oksid]]i. Jedan primjer je [[elektroforeza|kapilarna elektroforeza]]<ref name=Kirby/><ref name=Skoog/> u kojoj se električno polje koristi kako bi se razdvojile različite [[supstanca|supstance]] na osnovu njihove različite elektroforetske pokretljivosti, tako što se električno polje dovede na uski kapilar koji je obično napravljen od [[silicijum dioksid]]a. Pri tome elektroosmoza utiče na vrijeme elucije analizirane [[smješa|smješe]].

Elektroosmoza se koristi u vaskularnoj [[bilogija|bilogiji]] biljaka kao alternativno objašnjenje kretanja pokretnih tečnosti kroz [[floem]]. Ćelije floema učestvuju u cikličnocikličnom povlačenjepovlačenju jona ([[kalijum|-{K}-⁺]]) kroz sito cijevi.<ref name="Clegg, C.J. 2006 p340-343">Clegg, C.J., Mackean, D. G. (2006) "''Advanced Biology – principles & applications''" Hodder Stoughton Publhishers, pp. 340–343</ref>

Održavanje električnog polja na elektrodama dovodi do toga da se na njima odvija [[elektroliza]], na primjer elektroliza vode pri čemu se stvara [[vodonik-peroksid]], hidronijum joni, kao [[kiseonik]] i [[vodonik]] u obliku gasa[[gas]]a.

Vodonik peroksid i promjene [[pH vrijednost]]i mogu uticati na [[ćelija|ćelije]] i [[biomolekul]]e kao što su [[protein]]i, dok mjehurići [[gas]]agasa mogu da zakrče mikrofluidne kanale. Ovi problemi mogu biti izbjegnuti tako što se koriste alternativni materijali za elektrode kao što su konjugovani [[polimer]]i, na kojima se mogu odvijati Faradejeve reakcije i tako se redukuje elektroliza.