Efekat staklene bašte — разлика између измена
Садржај обрисан Садржај додат
м ispravke |
Нема описа измене |
||
Ред 1:
[[Датотека:The green house effect.svg|мини|десно|220п|Efekat staklene bašte]]
[[Датотека:Greenhouse Effect.svg|мини|десно|220п|Dijagram razmene energije]]
'''Efekat staklene bašte''' je izraz za zagrevanje planete [[Zemlja|Zemlje]] nastalo poremećajem energetske ravnoteže između količine zračenja koje od Sunca prima i u svemir zrači Zemljina površina.<ref>[http://www.besplatniseminarskiradovi.com/ZastitaZivotneSredine/EkoloskaKrizaGlobalniProblem.htm „EKOLOŠKA KRIZA KAO GLOBALNI PROBLEM“], ''-{besplatniseminarskiradovi.com}-''. Pristupljeno [[1. mart|1. marta]] [[2014]].</ref> Ovaj efekat predstavlja rezultat povećanja količine zračenja koje ne može od površine Zemlje da bude emitovano u svemir, već ga atmosfera upije i postane toplija. Atmosfera Zemlje odbija deo (37-39%) energije koju Sunce direktno emituje (pojam pod nazivom [[albedo]]), dok ostatak (zračenje manjih talasnih dužina) pada na tlo i zagreva ga, a tlo potom emituje [[infracrvena svetlost|infracrvene zrake]] (manjih talasnih dužina) koji, u normalnim okolnostima, uglavnom odlaze u svemir. Međutim ukoliko u atmosferi postoje gasovi koji upijaju ovakvo zračenje, doći će do povećanja temperature atmosfere. To se dogodilo sa atmosferom Zemlje u poslednjem veku.
Ukratko, Sunce emituje energiju raznih talasnih dužina, dobar deo toga stigne do Zemljine površine, doprinosi stvaranju i održavanju svog života na Zemlji, a deo tog zračenja potom biva emitovan u svemir i priroda je u ravnoteži. Ako nešto zadrži deo tog zračenja, ravnoteža se kvari i nastaju problemi. Ono što zadrži zračenje je poznato pod nazivom [[gasovi staklene bašte]], a problemi koji nastaju su poznati pod nazivom [[globalno zagrevanje]]. Atmosferski gasovi prvenstveno ugljen-dioksid i vodena para, u atmosferi stvaraju efekat staklene bašte i održavaju prosečnu temperaturu na Zemlji oko 15 stepeni. Bez ovih gasova prosečna temperatura bi bila -18 stepeni.
Линија 10 ⟶ 9:
Efekat nastaje na sličan način kao u [[staklena bašta|stakleniku]], gde [[Sunce|Sunčevi]] zraci vidljivog i ultraljubičastog dela spektra prodiru kroz staklo i greju tlo ispod stakla. Tlo potom emituje infracrveno zračenje koje ne može proći kroz staklo, zadržava se unutra i tlo ostaje zagrejano. Usled toga je u staklenicima mnogo toplije nego izvan njih. Na isti način se ponaša i planeta Zemlja ukoliko postoji neka materija koja će se ponašati kao stakleni krov. Prilikom izbacivanja iz fabričkih dimnjaka i auspuha automobila ugljenik(-{IV}-)-oksid (poznatiji kao [[ugljen-dioksid]]) i ostali štetni gasovi formiraju omotač oko Zemlje koji propušta toplotu da prodre do površine ali ne i da se vrati u [[svemir|vasionu]]. Na ovaj način površina Zemlje postaje sve toplija i iz godine u godinu temperature su sve više.
Razlog koji dovodi do efekta staklene bašte, usled kojeg dolazi do zagrevanja površine Zemlje drugačiji je od onog u staklenoj bašti, gde do zagrevanja dolazi usled smanjene cirkulacije vazduha i mešanja zagrejanog vazduha, a ne zbog same apsorbcije Sunčevog zračenja
=== Gasovi staklene bašte ===
Линија 28 ⟶ 27:
* Povećanje isparavanja mora i, takođe, povećanje [[oblačnost]]i
Smatra se da je zbog ekstremnog povećanja temperatura živi svijet na Zemlji sve ugroženiji.<ref>[http://www.slideshare.net/nadicagrujicic/efekat-staklene-bate „Efekat staklene bašte“], Nadica Grujić, ''-{
== Reference ==
{{reflist}}
== Literatura ==
| |||