Bosanska Posavina — разлика између измена
Садржај обрисан Садржај додат
мНема описа измене |
Нема описа измене |
||
Ред 1:
'''Bosanska Posavina''' je oblast na sjeveru [[Република Српска|Republike Srpske]] i [[БиХ|BiH]], uz desnu obalu rijeke [[Сава (река)|Save]], koju ograničavaju planine [[Motajica]] na sjeverozapadu, [[Крњин (планина)|Krnjin]] i [[Trebava]] na jugu, i [[Majevica]] na jugoistoku.{{чињеница|date=05. 2013.}}
Kao što je to slučaj sa mnogim drugim predionim cjelinama i njihovim nazivima, ni pod imenom Posavina ne podrazumijeva se uvijek ista površina. Gore opisane granice predstavljaju Bosansku Posavinu u širem smislu, dok u užem smislu ona podrazumijeva nisko zemljište na desnoj strani Save počevši od Šamca, odnosno od donjeg toka rijeke Bosne, pa dalje na istok. U samoj Posavini kažu da je Posavina samo ona površina što je plavi Sava, dakle, uzan pojas niskog zemljišta pored Save, a između Šamca i Brčkog. Stanovnike predjela na lijevoj strani rijeke Bosne, ovi iz Bosanske Posavine zovu ''Prekobošnjaci'' ili ''Prekobosanci'', a taj kraj je Vučijak. Južno od Posavine su im, u Trebavi i podgorini Majevice uopšte, ''Brđani'' ili ''Brdnjaci'', čija se oblast uopšte zove Brda. Na istoku od Posavine je Semberija. Stariji ljudi su oblast preko Save zvali Njemačka. <ref>-{Milenko S. Filipović}-:''-{Prilozi etnološkom poznavanju severoistočne Bosne}-'',Akademija nauka i umjetnosti BiH,Sarajevo,1969.</ref>
Ред 8:
'''Niska Posavina''' pripada dnu južnog oboda [[Панонска низија|Panonske nizije]]. To je prostor aluvijalnih ravni kvartarne posavske zone sa makro i mezo plavinama. Najveće plavine nastale su u donjim tokovima desnih pritoka Save (šamačka Posavina uz rijeku [[Босна (река)|Bosnu]], Ivanjsko polje uz [[Укрина|Ukrinu]]).Za mezo i makro plavine vezane su niske ocjedite terase. Preovlađujući tip zemljišta je crnica, slična ruskom černozemu. To je veoma plodno zemljište, bogato humusnim materijalom, jer su padavine oskudne u krajevima u kojima se nalazi. U profilu ovog zemljišta zapaža se gornji sloj tamnije boje i donji sloj žućkastosive boje, siromašniji humusom. Na crnici dobro uspijevaju žita i industrijske kulture. Ova oblast je, inače, prostor plodnih oraničnih površina koje su intenzivno obrađene i gusto naseljene.
Na prostor niske Posavine nadovezuje se '''posavsko pobrđe'''. To je nešto viši pojas, građen od tercijarno-kvartarnih zaravni koje su raščlanjene riječnim dolinama u valovite stijene. U sastav posavskog pobrđa ulaze i niske planine [[Вучијак|Vučijak]] (359 m) i manjim dijelom [[Крњин (планина)|Krnjin]] (351 m), građene od flišnih naslaga. Riječne doline imaju preovlađujući tip tla zvani smonica. Ima zagasitomrku boju, glinasto je i veoma zbijeno zemljište, ljepljivo kad je vlažno i ispucalo za vrijeme suše. Plodnost mu je dobra, ali ipak slabija od crnice. Dobro je za gajenje kukuruza i voća. Na brežuljcima su razvijene gajnjače. To je smeđe ili crvenkasto zemljište sa dosta humusnih materija, pogodno za voćnjake i vinograde. U kulturnom pejsažu ove oblasti preovladavaju oranične površine nad livadama i pašnjacima. I ovaj dio regije je gusto naseljen.
Južno od pobrđa nalazi se '''planinski pojas''' koji obuhvata planinu [[Trebava|Trebavu]] (655 m) i sjeveroistočni dio [[Мајевица|Majevice]] (842 m). Ovo je površinski najmanji prostor, u osnovi građen od starih vulkanskih stijena, pokrivenih mlađim naslagama. Područje niskih planina pretežno je sa rastresitim tlom sivopepeljaste boje zvanim pepeljuša ili podzol, nastalim ispiranjem humusa iz crnice. Ovo tlo inače dobija više padavina od ostalih tipova tla, a šuma mu je prirodna vegetacija. Oblast se odlikuje bujnim šumama i pašnjacima. Veoma je rijetko naseljena za razliku od prethodna dva pojasa.
| |||