Gromobran — разлика између измена
Садржај обрисан Садржај додат
Нема описа измене |
Нема описа измене |
||
Ред 6:
Громобран је изумљен 1749. године.
== Projektovanje gromobranske instalacije ==
=== Uvod ===
Uputstvo za projektovanje [[gromobanske instalacije]] biće dato principijelno, jer je ova oblast dosta široka u odnosu na raznovrsnost objekata koji treba da se štite od udara [[groma]]. Gromobranska instalacija se predviđa za objekte, koji se štite od udara tj. od atmosferskog pražnjenja. U zavisnosti od vrste naelektrisanja čestica u oblastima, atmosfersko pražnjenje može da se javi između: dva oblaka, zemlje i oblaka i oblaka između oblaka i zemlje.Da bi se izbegao udar groma u objekte i ljude, a na osnovu iskustva i saznanja, o prirodi groma, izrađeni su odgovarajući tehnički standardi u saradnji sa standardima [[IEC]]. Važeći standardi i propisi su: ''JUS N.B4.803''., ''JUS N.B4.810''., ''JUS N.B4.811''. i dr. objavljeni u Službenom listu ''SRJ br. 11/96'' i Pravilnik o tehničkim propisima o gromobranima objavljenim u Službenom listu ''SFRJ br. 13/76'' koji daju način i upute za izgradnju gromobranske instalacije.
<br>Da bi se uradio konkretan [[projekat]] gromobranske instalacije potrebno je prvo odrediti nivo zaštite i odabrati odgovarajuće delove gomobranske instalacije.</br>
== Tehnički proračuni ==
=== Određivanje nivoa zaštite gromobranske instalacije ===
Nivo zaštite izražava efikasnost gromobranske instalacije. U pravilniku o tehničkim normativima za zaštitu objekta od [[atmosferskog pražnjenja]] ( Sl. list SRJ, br.11/1996), definisana su 4 nivoa zaštite gromobranske instalacije: I, II, III i IV.
Za svaki razmatrani objekat, projektant gromobranske instalacije mora proračunati da li je gromobranska instalacija neophodna, a ako je potrebna, projektant mora odrediti i odgovarajući nivo zaštite. Postupak određivanja nivoa zaštite gromobranske instalacije objašnjen je u standardu ''[[SRPS N.B4.801:1995]]''.
Prvi korak postupka određivanja nivoa zaštite gromobranske [[instalacije]] zahteva odgovarajuću procenu objekta razmatranjem njegovih karakteristika. Određuju se dimenzije i lokacija objekta, aktivnost nevremena (godišnja gustina atmosferskog pražnjenja) u razmatranom [[regionu]], kao i određivanje klasifikacije objekta. Za procenu su osnovni sledeći podaci: učestanost direktnih udara groma u objekat (''Nd'') i usvojene učestanosti udara groma (''Nc'').
Vrednost ''Nd'' može se izračunati iz izraza:
''Nd = Ng x Ae x 10-6'' (broj udara / god.)
gde je:
''Ng'' - gustina atmosferskog pražnjenja u tle
''Nd'' - prosečna godišnja [[gustina pražnjenja]] (broj udara / km x god.)
''Ae'' - ekvivalentna prihvatna površina objekta u ''m²''
Ako vrednost gustine atmosferskog pražnjenja u tle ''(Ng)'' nije poznata, može se proceniti koristeći jednačinu (''JUS IEC 1024-1-1 tačka 3,2'');
''Ng = 0,04xTd1.25'' (broj udara / km2 x god.) gde je:
''Td'' - broj dana sa [[grmljavinom]] u toku godine (uzet iz izokerauničke karte SRPS N.B4.803). Za oblast gde se nalazi lokacija objekta (područje [[Beograda]] i okoline), prosečan broj dana sa grmljavinom iznosi 32.
Za naš slučaj:
''Ng = 0,04 x 321.25 = 3,044''.
[[File:Izokeraunicka Karta.PNG|thumb|Izokeraunicka karta Jugoslavije]]
Ekvivalentna prihvatna površina ''Ae'' se proračunava grafičkom metodom ili preko obrasca ''Ae = ab+6(a+b)h+9πh²''.
Vrednost ''Nc'' se procenjuje na osnovu analize opasnosti od [[štete]], imajući u vidu faktore kao što su: tip konstrukcije objekta, sadržaj objekta, namena objekta, posledice od udara groma u objekat.
''Nd'' se poredi sa ''Nc'', ukoliko je ''Nd ≥ Nc'' gromobranska instalacija za objekat nije potrebna.
Ukoliko je ''Nd > Nc'' gromobranska instalacija za objekat je potrebna, pa se efikasnost gromobranske instalacije izračunava na sledeći način:
''Er ≥ 1 - Nc / Nd''.
Nivo zaštite određuje se u zavisnosti od vrednosti efikasnosti prema [[tabeli]] ''3 SRPS IEC 1024-1-1''. Efikasnost [[gromobranske instalacije]] propisana je u propisu za gromobranske instalacije prema nivou zaštite.
=== Izbor elemenata gromobranske instalacije /provera efikasnosti gromobranske instalacije ===
==== Prihvatni sistem ====
Za zaštitu objekta izabrane su četiri tipa hvataljki sa ranim startovanjem proizvodjača ''[[“Franklin France”]]'' ili slično i to: jedna [[hvataljaka]] ''Δt = 60μs AFB0015SE'', tri hvataljke ''Δt = 45μs AFB0012SE'', jedna hvataljka ''Δt = 30μs AFB0009SE'' i jedna hvataljka ''Δt = 15μs'', u skladu sa ''JUS N.B4.810<ref>{{cite web | url = http://www.antiatom.co.rs/wp-content/uploads/2016/11/JUS-N.B4.810.pdf }}</ref>
'' proizvodjača ''“Franklin France”'', tip ''AFB0015SE'' tri komada i ''AFB0009SE'' jedan komad, sa vremenom prednjačenja ''Δt = 60μs'', odnosno ''Δt = 30μs''. Hvataljke se postavljaju na stubove na zemlji i na [[stub]] na objektu restorana. Stubovi za hvataljke 1,2 i 3 su visine 7m, dok je stub montiran na objekat visine 3m.
Sve hvataljke montirane u kompleksu se koriste za [[zaštitu zidanih objekata]] i površina, dok su ostali objekti, [[tobogani]], koji imaju metalnu konstrukciju direktno uzemljeni i predstavljaju sami za sebe prihvatnu površinu. Simboli korišćeni u proračunima:
''r'max [m]'' - maksimalno rastojanje štićene tačke određenog nivoa
''h[m]'' - vertikalno rastojanje od vrha štapne hvataljke do nivoa štićene tačke
''R[m]'' - poluprečnik fiktivne [[sfere]] čela silaznog trasera, takozvano udarno rastojanje
''v[m/μs]''- brzina uzlaznog [[trasera]], čija je usvojena vrednost prema
''JUS N.B4.810''.
Za vertikalana rastojanja od vrha štapne hvataljke do nivoa štićenih tačka, koja su manja od 5m, za izračunavanje zaštitne zone ne koristi se predhodna [[formula]], već se određuje po preporuci, odnosno tehničkom uputstvu proizvođača hvataljke sto je prikazano u sledećoj tabeli:
[[Датотека:Tabela2.PNG|оквир|центар]]
'''Napomena''': za vrednosti ''h'', koje nema u tabeli, maksimalno rastojanje je izračunato metodom [[interpolacije]].
Na osnovu određenih poluprečnika štićenog prostora za karakteristične tačke štićenog prostora ([[objekta]]), zaključujemo da se ugradnjom hvataljki sa uređajem za rano startovanje sa vremenom prednjačenja ''Δt ≥ 60, 45, 30 i 15''μs, ostvaruje zahtevani nivo zaštite od atmosferskog pražnjenja celokupnog objekta i predviđenog dvorišta u svim pravcima.
==== Spusni provodnici ====
Projektovan je sistem spusnih provodnika sa dva glavna spusta (vertikalno, najkraćim putem) od hvataljke do izvoda sa [[uzemljivača]]. Za spusne provodnike koristite se trake ''FeZn 20x3'', polažene na odgovarajuće potpore po krovnoj konstrukciji i niz fasadu objekta. Povezivanje spusnih provodnika sa izvodima sa uzemljivača izvesti ukrsnim spojem traka-uže, ''JUS N.B4. 936''. Za svaki spusni provodnik predviđen je merno ispitni spoj, koji je smešten u kutiju ispitnog spoja u fasadnom zidu na visini od oko ''1,7m'' od nivoa tla.
Na svakom spusnom provodniku je predviđena montaža merno-rastavnog spoja. Gromobranske hvataljke su opremljene i brojačem udara groma
Na objektima gde postoji gromobranska instalacija i spusni [[provodnici]], iskoristiti dva spusta sa najboljim otporom.
==== Sistem za uzemljenje gromobranske instalacije ====
Svaki od spustova biće povezan na novi ili postojeći uzemljivač. Postojeći uzemljivač je izveden trakom ''FeZn 25x4mm''. Merenjem na terenu je utvrđeno da su uzemljivači najvećim delom u dobrom stanju i da zadovoljavaju potrebnu [[otpornost]].
Novi uzemljivač je predviđen za gromobranske hvataljke, koje se postavljaju na stubove na zelenoj površini. Novi uzemljivač će biti izveden kao sistem od tri cevna uzemljivača, ''SRPS N.B4.942 3000/76.1'', postavljenih u red i međusobno povezivanih trakom ''FeZn 25x4'', položenom u zemlju.
[[Датотека:Kutijica.png|мини]]
=== Otpor rasprostiranja uzemljivača ===
Cevni uzemljivač polažemo u vertikalan položaj na odstojanju 2m od objekta. Iznad cevnih uzemljivača postavljaju se [[šahtovi]] od betona koji služe pri merenju otpora uzemljenja kao i stanja uzemljivača i spojeva na njima.
# Dubina polaganja uzemljivača (''[[elektroda]]'') u zemlju utiče dosta na otpornost uzemljena. Zna se da promena otpora je osetljiva na dubine do 2,5m, a na dalje se slabo menja.
# Prečnik uzemljivača manje utiče od dubine polaganja uzemljivača. Sa povećanjem prečnika se ne dobija znatno na provodnosti.
# Raspored elektroda utilče na [[otpor]] uzemljenja. Otpor uzemljenja se menja sa promenom odstojanja medju elektrodama. Tako da otpor uzemljenja naglo pada kod povišenja odstojanja među cevima do 2m, a zatim se blago menja sa povećanjem odstojanja.
# Broj elektroda utiče ograničeno na vrednost otpora uzemljenja,odnosno povećanjem broja elekroda iznad određenog ,neće se postići odgovarajući efekat na smanjenje otpora uzemljenja. Naime, povećanjem broja elektroda ne postiže se obrnuto proprcionalno smanjenje otpora uzemljenja.
==== Otpor cevnih uzemljivača ====
Kod polaganja više cevi u zemlju (u cilju smajenja otpora uzemljenja) ukupni prelazni otpor se neće smanjiti proporcionalno broju cevi zbog međusobnog uticaja cevi. Ukupni otpor ''n'' komada cevi, bez međusobnog uticaja cevi bio bi:
'''''Rn = R/n''''' gde je :
''Rn'' – ukupni otpor n komada sondi (''Ω'')
''R'' – otpor pojedine sonde(''Ω'')
''n'' – broj sondi
Što je rastojanje među cevima veće (''l''), utoliko je međusobni uticaj cevi manji.
Na osnovu gore navedenog usvajamo sistem od četiri cevna uzemljivača dužine ''L = 3m'', ukopanih na [[dubini]] od ''h = 0,8m''. Međusobno rastojanje između njih je ''l = 12m'', i uzemljivači su položeni u red. Za specifičnu otpornost tla usvajamo vrednost od ''ρ = 70Ωm''.
==== Otpor trake ====
'''Otpor temeljnog uzemljivača iznosi Ru = 3,176 Ω < 4 Ω'''.
[[Датотека:Tablica 8.1 iz SRPS.N.B4.802.PNG|мини|лево|Udarna ekvivalentana otpornost uzemljivača]]
<br>Prema odredbama ''SRPS N.B4.802<ref>{{cite web | url = http://www.iss.rs/standard/?national_standard_id=14507 }}</ref>'' vrednost udarne ekvivalentne otpornosti uzemljivača ''Re'', u funkciji specifične otpornosti zemljišta ''ρ ≤ 70[Ωm]'' i usvojenog nivoa zaštite, ne sme da bude veća od ''R = 4>3,176Ω''.</br>
== Prilog o primenjenim merama bezbednosti i zaštite zdravlja ==
O primenjenim propisanim merama i [[normativima zaštite na radu]] pri projektovanju električnih instalacija u smislu člana 9. Zakona o bezbednosti i zdravlju na radu Republike Srbije (Službeni glasnik Republike Srbije br. 101/2005.)<ref>{{cite web | url = http://www.paragraf.rs/propisi/zakon_o_bezbednosti_i_zdravlju_na_radu.html }}</ref>.
=== Opasnosti i štetnosti koje se mogu javiti pri korišćenju električnih instalacija ===
* Opasnost od električnog udara
* Opasnost od previsokog napona dodira i napona koraka
* Opasnost od pogrešnog manipulisanja
* Opasnost od [[požara]]
* Opasnost od uticaja [[vode]], [[vlage]] i [[prašine]], ekspl. i zapaljivih materijala i hemijskih uticaja
* Opasnost od slučajnog mehaničkog oštećenja
* Opasnost od uticaja [[struje]] zemljospoja
* Opasnost od statičkog [[elektriciteta]]
* Opasnost od uticaja [[elektromagnetnog polja]]
=== Predviđene mere za otklanjanje opasnosti i štetnosti pri korišćenju električnih instalacija ===
* Zaštita od električnog udara predviđena je automatskim isključenjem pri pojavi greške (instalacioni automatski [[prekidači]])
* Zaštita od previsokog napona dodira rešena je sistemom sniženog [[napona]], pravilnim izborom opreme, uzemljenjem svih metalnih delova koji ne pripadaju strujnim krugovima i pravilnim izborom uzemljivača.
* Izborom opreme ugrađene po standardima izbegnuta je opasnost od pogrešnog rukovanja.
* Zaštita od požara je rešena pravilnim izborom električne opreme koja pri pravilnom izvođenju i propisnom održavanju ne može biti uzrok požara.
* Opasnost od uticaja vode, vlage i prašine, eksplozivnih i zapaljivih materijala i hemijskih uticaja izvršena pravilnim izborom opreme koja je birana prema nameni i mestu ugradnje uzimajući u obzir uslove rada što je naznačeno na crtežima i u tekstualnoj [[dokumentaciji]].
* Opasnost od slučajnog mehaničkog opterećenja ne postoji pošto je sva oprema u [[kućištu]] od metala, a svi [[kablovi]] su na mestima gde postoji opasnost od mehaničkih oštećenja položeni u zaštitne cevi. Lociranje opreme je vršeno tako da nije izloženo mehaničkim očtećenjima.
* Izvođenjem zajedničkog temeljnog uzemljivača izbegnuta je opasnost od struje zemljospoja.
* Opasnost od statičkog elektriciteta otklonjena ja pravilnim izvođenjem uzemljenja.
* Opasnost od uticaja elektromagnetnog polja je predviđena primenom zaštitnih mera prilikom paralelnog vođenja i ukrštanja sa energetskim [[vodovima]] kao i izvođenjem uzemljenja [[armature]] kablova.
=== Opšte napomene i obaveze ===
* Izvođač radova je u obavezi da uradi poseban [[elaborat]] o uređenju [[gradilišta]] i redu na gradilištu.
* Proizvođač oruđa za rad na mehanizovani [[pogon]] je obavezan da dostavi uputstvo za bezbedan rad i da na oruđu potvrdi da su na istom primenjene propisane mere i normativi zaštite na radu.
* Radna organizacija je obavezna da na 8 dana pre početka rada obavesti nadležni [[organ]] [[inspekcije]] rada o početku rada.
* Radna organizacija je obavezna da izradi normativna akta iz oblasti zaštite na radu (Samoupravni sporazum o zaštiti na radu<ref>{{cite web | url = http://www.prafak.ni.ac.rs/files/zbornik/sadrzaj/zbornici/z19/05z19.pdf }}</ref>; Program za obučavanje i vaspitanje radnika iz oblasti zaštite; Pravilnik o ispitivanju radnika iz oblasti zaštite<ref>{{cite web | url = http://www.znrinfo.com/images/Pravilnik_o_nacinu_postupanja_vrsenja_periodicnih_pregleda_i_ispitivanja_iz_oblasti_zastite_na_radu.pdf }}</ref>; Pravilnik o pregledima, ispitivanjima i održavanju oruđa, uređaja i alata; Program mera unapređenja zaštite na radu i dr.).
* Radna organizacija je obavezna da izvrši obučavanje radnika iz materijala zaštite na radu i da upozna radnike sa uslovima rada i opasnostima i štetnostima u vezi sa radom, te obavi proveru sposobnosti radnika za samostalan i bezbedan rad.
* Radna organizacija je obavezna da utvrdi radna mesta sa posebnim uslovima rada ukoliko takva mesta postoje.
* Radna organizacija kod koje se pri radu pojavljuju eksplozivne [[smeše]], mora imati [[pravilnik o rukovanju električnim postrojenjima]] koja su eksplozivno zaštićena kao i o evidenciji izvođenja radova izgradnje, opravki i održavanja tih postrojenja. Tim pravilnikom treba predvideti i obavezne povremene preglede tih postrojenja kao i rokove ovih pregleda s tim da oni ne mogu biti duži od jedne godine.
* Prilikom nabavke oruđa za rad i uređaja uz dokumentaciju koja se prilaže uz oruđe za rad i uređaje moraju se pribaviti i podaci o njihovim akustičnim osobinama iz kojih će se videti da [[buka]] na radnim mestima neće prelaziti dopuštene vrednosti. Ako je za ispunjenje uslova o dopuštenim vrednostima buke potrebno preduzimanje posebnih mera (''prigušivači buke, elastična podleganja i sl.'') u pomenutoj dokumentaciji moraju biti naznačene te mere.
* Sva oprema i materijali, predviđeni ovim projektom moraju da odgovaraju svim važećim [[jugoslovenskim]] tehničkim propisima i standardima.
* Sva postrojenja i održavanje istih moraju se uskladiti sa postojećim propisima.
* Svuda gde to propisi zahtevaju, postaviti vidno označene [[natpise]] sa upozorenjima: visina napona, namena određene opreme, druga važna obaveštenja.
* Pri izvođenju radova ili remonta postrojenja i opreme obavezno je postaviti opomensku [[tablicu]] u pogledu: stanja uključenosti/isključenosti, zabrana, druga važna obaveštenja za rukovaoca.
* Pri rukovanju i manipulaciji u postrojenju, obavezna je primena zaštitne opreme i sredstava.
== Tehnički opis ==
Kompleks se sastoji od oko 20 objekata, različitih dimenzija i namena. Proračunima je određena ekvivalentna površina i nivo zaštite za svaki objekat posebno. Na osnovu proračuna, predviđeno je postavljanje gromobranskih hvataljki sa uređajem za rano startovanje na više pozicija, montiranih na objekte i na stubove pored objekata. [[Hvataljke]] se postavljaju na objektima na nosačima na zidu i na nosačima sa zategama na objektu i na slobodnostojećim stubovima na zelenoj površini.
[[Klasa]] nivoa zaštite određuje se prema članu 6. Pravilnika o tehničkim normativima za zaštitu objekata od atmosferskog pražnjenja.<ref>{{cite web | url = http://www.mre.gov.rs/doc/elektroenergetika/26_Pravilnik%20o%20tehnickim%20normativima%20za%20zattitu%20objekata%20od%20atmosferskog%20praznjenja.pdf }}</ref>
Za svaki razmatrani objekat, je proračunat da li je gromobranska instalacija neophodna, a ako je potrebna, određen je odgovarajući nivo zaštite. Postupak određivanja nivoa zaštite gromobranske instalacije objašnjen je u standardu [[SRPS N.B4.801:1995]].
Projektom je predviđeno postavljanje 6 gromobranskih hvataljki i to: 1 hvataljka sa prednjačenjem ''Δt = 60μs'', tri hvataljke ''Δt = 45μs'', jedna hvataljka ''Δt = 30μs'' i jedna hvataljka ''Δt = 15μs''.
[[File:Merenje1.jpg|thumb|Gromobranska hvataljka]]
Prva gromobranska hvataljka je sa vremenom [[prednjačenja]] ''Δt = 45μs''. Postavlja se na stub na zelenoj površini pored zgrade [[Ambulante]]. Stub je visine 22m. Ovom hvataljkom se štite objekti [[dom zdravlja]] (15), stara [[štamparija]] (19), [[benzinska stanica]] (20), prijavnica i [[stambeni objekat]].
Druga gromobranska hvataljka je takođe, sa vremenom prednjačenja ''Δt = 45μs''. Postavlja se na stub na zelenoj površini između zgrada [[Arhive]] i [[Perso]] centra. Stub je visine 15m. Ovom hvataljkom se štite objekti zgrade [[direkcije prodaje]] (8), zgrada [[personalizacije]] (9), pogon za obradu rastvora (10), [[magacini]] hemikalija i otpisanih [[mašina]] (11 i 12), [[arhiva]] (13) i benzinska stanica (20).
Treća gromobranska hvataljka se postavlja na Proizvodno pogonskoj [[zgradi]] (2) na visini 36m. Montira se na [[zid]] najvišeg dela objekta, na standardni nastavak dužine 2m. Hvataljka je sa prednjačenjem ''Δt = 60μs''. Ova zgrada je najviši i najveći objekat u kompleksu, pa se na objektu postavlja još jedna hvataljka, četvrta sa vremenom prednjačenja ''Δt = 15μs''. Montira se na visini 24m, na zid nižeg dela objekta, na standardni nastavak dužine 2m. Ovim hvataljkama se štiti i najveći broj objekata i najveća površina kompleksa. Hvataljkom 3 se štite najveći deo objeka Proizvodno pogonske zgrade (2), [[Upravna zgrada]] (1), deo objekata uz [[ograd]]u (3), zgrada [[Energetike]] (7) i [[prijavnice]] (''14a i 14b''). Hvataljkom 4 se štiti deo objekta Proizvodno pogonske zgrade (2) i deo objekata uz ogradu (3).
Peta hvataljka se postavlja na Proizvodnoj zgradi [[kovnice]] (4). Gromobranska hvataljka je sa prednjačenjem ''Δt = 45μs''. Ova hvataljka štiti dati objekat, kao i susedne objekte radionice boja sa magacinom boja (5) i skladište mazuta (6). Gromobranska hvataljka se postavlja na krov objekta, na stub na visini 14m. Stub je visine 4m sa zategama i nosećom [[konstrukcijom]].
Šesta hvataljka se postavlja, takođe na Proizvodnoj zgradi kovnice (4). Gromobranska hvataljka je sa prednjačenjem ''Δt = 30μs''. Ova hvataljka štiti dati objekat, [[kontejnere]] za smeštaj maziva, [[ulja]] i [[zapaljivih tečnosti]] (''16a, 16b''), rezervoar za smeštaj hemikalija i skladište tehničkih [[gasova]] (18). Montira se na visini 13m, na zid nižeg dela objekta, na standardni nastavak dužine 2m.
Za svaku hvataljku je predviđeno montiranje dva spusna provodnika, koja se povezuju na uzemljivač. Na svakom spusnom provodniku je predviđena montaža merno-rastavnog spoja. Gromobranske hvataljke su opremljene i brojačem udara [[groma]]. Spusni provodnici su predviđeni da se izvedu od [[čelične pocinkovane trake]] FeZn 20x3mm. Na objektima gde postoji gromobranska instalacija i spusni provodnici, iskoristiti dva spusta sa najboljim otporom.
== Spisak primenjenih propisa ==
=== Zakoni i pravilnici: ===
Pri izradi ovog projekta korišćeni su sledeći relevantni tehnički [[propisi]], standardi i katalozi proizvođača opreme:
* Zakon o planiranju i izgradnji, Službeni glasnik RS broj 72/09, 81/09, 64/10, 24/11, 121/12, 42/13 OUS i 50/13 OUS <ref>{{cite web | url = http://www.pks.rs/SADRZAJ/Files/Komunalna/Zakonska%20regulativa/Stambeno/Zakon%20o%20planiranju%20i%20izgradnji.pdf }}</ref>
* Zakon o bezbednosti i zdravlju na radu, Službeni glasnik SRS broj 101/05 <ref>{{cite web | url = http://www.infuse.co.rs/zakoni/z_bezb_zdravlju_na_radu_101_05.pdf }}</ref>
* Pravilnik o tehničkim normativima za zaštitu objekta od atmosferskog pražnjenja, Službeni list SRJ broj 11/96. <ref>{{cite web | url = http://www.procena-rizika.com/propisi/61.pdf }}</ref>
=== Standardi: ===
* SRPS.N.A0.826 Električne instalacije u zgradama. Termini i definicije
* SRPS.IEC 1024-1 Gromobranske instalacije. Opšti uslovi<ref>{{cite web | url = http://www.iss.rs/standard/?national_standard_id=13658 }}</ref>
* SRPS.IEC 1024-1-1 Gromobranske instalacije. Određivanje nivoa zaštite
* SRPS.N.B4.802 Gromobranske instalacije. Postupci pri projektovanju, izvođenju, održavanju, pregledima i [[verifikacijama]]
* SRPS.IEC 1312-1 Gromobranske instalacije. Zaštita od elektromagnetskog [[impulsa]] atmosferskog pražnjenja. Opšti principi
* SRPS.N.B4.9XX Gromobrani. Elementi instalacije
== Reference ==
{{reflist}}
==Spoljašnje veze==
*{{Official website-lat|http://www.niri.rs/prevectron.html}}
*{{Official website-lat|https://sr.wikipedia.org/sr/%D0%93%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD}}
{{кратко}}
| |||