Brodvejski teatar
Brodvejski teatar,[nb 1] takođe poznat kao jednostavno Brodvej, odnosi se na pozorišne predstave predstavljene u 41 profesionalnom pozorištu, od kojih svako ima 500 ili više sedišta, smeštenih u Pozorišnom okrugu i Linkoln centru duž Brodveja, u Midtaunu Menhetna, Njujork.[1][2] Brodvej, zajedno sa londonskim Vest endom, predstavlja najviši komercijalni nivo pozorišta uživo na engleskom govornom području.[3]
Pozorišni okrug je popularna turistička atrakcija u Njujorka. Prema Brodvejskoj ligi, za sezonu 2018–2019 (koja se završila 26. maja 2019.) ukupno je bilo 14.768.254 gledalaca, a Brodvejske predstave su imale prihod od USD 1.829.312.140, porast posećenosti od 9,5%, prihoda 10,3%, a nedelja igranja 9,3%.[4]
Većinu emisija na Brodveju čine mjuzikli. Istoričar Martin Šefter tvrdi da su „Brodvejski mjuzikli, koji su kulminirali produkcijama Ričarda Rodžersa i Oskara Hamerstajna, postali izuzetno uticajni oblici američke popularne kulture” i doprineli tome da Njujork postane kulturna prestonica zapadne hemisfere.[5]
IstorijaУреди
Rani teatar u NjujorkuУреди
Njujork nije imao značajno pozorišno prisustvo sve do oko 1750. godine, kada su glumci-menadžeri Volter Mari i Tomas Kin osnovali rezidencijalnu pozorišnu kompaniju u Teataru u ulici Naso, u kojoj je bilo oko 280 ljudi. Oni su predstavili Šekspirove drame i baladne opere, poput Begarove opere.[6] Godine 1752. Vilijam Hejlam je poslao grupu od dvanaest glumaca iz Britanije u kolonije sa svojim bratom Luisom kao njihovim menadžerom. Oni su osnovali pozorište u Vilijamsburgu u Virdžiniji i otvorili ga sa Mletačkim trgovcem i Anatomistom. Kompanija se preselila u Njujork u leto 1753. godine, izvodeći baladne opere i baladne farse poput Damona i Filide. Revolucionarni rat je suspendovao pozorište u Njujorku, ali je nakon rata pozorište nastavilo s radom 1798. godine, kada je u ulici Čatam (koja se danas naziva Park Rou) sagrađeno Park pozorište sa 2.000 mesta.[6] Pozorište Boveri otvoreno je 1826. godine,[7] a zatim su usledila druga.
Do 1840-ih, P.T. Barnum je upravljao zabavnim kompleksom u Donjem Menhetnu. Godine 1829, na Brodveju i Princ ulici, otvorila se Niblova bašta i ubrzo postala jedna od najboljih premijernih noćnih tačaka u Njujorku. To pozorište sa 3.000 mesta je predstavljalo sve vrste muzičke i nemuzičke zabave. Godine 1844, Palmova operska kuća je otvorena i predstavila je opere samo četiri sezone pre nego što je bankrotstvo dovelo do njenog ponovnog imenovanja kao mesta za predstave pod nazivom Bartonov teatar. Operska kuća Astor otvorena je 1847. Pobuna je izbila 1849. godine, kada su se zaštitnici Boverija iz niže klase usprotivili onome što su smatrali snobizmom publike više klase u Astorovom mestu: „Nakon pobune Astorovog mesta 1849. godine, zabava u Njujorku je podeljena po klasnim linijama: opera je uglavnom bila za višu srednju i višu klasu, minstrelne predstave i melodrame za srednju klasu, estradne predstave u koncertnim salonima za ljudi radničke klase i niži deo srednje klase.”[8]
Predstave Vilijama Šekspira često su izvođene na sceni na Brodveju, a ponajviše s američkim glumcem Edvinom Butom, koji je u međunarodnoj javnosti poznat po svom izvođenju Hamleta. Bot je igrao ti ulogu sa poznatih 100 uzastopnih predstava u Pozorištu zimskog vrta 1865. (sekvenca se završila samo nekoliko meseci pre nego što je Butov brat Džon Vilks But izvršio atentat na Abrahama Linkolna), a kasnije će oživeti ulogu u svom Butovom teatru (kojim je neko vreme upravljao njegov brat Junije Brut But, mlađi). Ostali poznati Šekspirijanci koji su se pojavili u Njujorku u ovo doba bili su Henri Irving, Tomaso Salvini, Fani Davenport i Čarls Fečter.
NapomeneУреди
- ^ Although theater is the generally preferred spelling in the United States (see American and British English spelling differences), many Broadway venues, performers and trade groups for live dramatic presentations use the spelling theatre.
ReferenceУреди
- ^ Pincus-Roth, Zachary. "Ask Playbill.com: Broadway or Off-Broadway—Part I". Playbill, February 7, 2008, accessed September 11, 2016
- ^ Viagas, Robert. "Hudson Theatre Will Be Reopened as Broadway House". Playbill, December 16, 2015
- ^ Naden, Corinne J. (2011). The Golden Age of American Musical Theatre: 1943-1965 (на језику: енглески). Scarecrow Press. стр. 1. ISBN 9780810877344.
- ^ "2018 – 2019 Broadway End-of-Season Statistics". Broadway League, May 28, 2019.
- ^ Shefter, Martin (1993). Capital of the American Century: The National and International Influence of New York City. Russell Sage Foundation. стр. 10.
- ^ а б Kenrick, John. "John Kenrick article on the history of NY theatre" Musicals101.com, accessed August 26, 2011 (Copyright 2003–2005)
- ^ "Bowery Theatre history, Internet Broadway Database listing" Internet Broadway Database, accessed August 26, 2011
- ^ Snyder, Robert W. The Encyclopedia of New York City (New Haven: Yale University Press, 1995), Kenneth T. Jackson, editor, p. 1226.
LiteraturaУреди
- Ackerman, Alan. "Liberalism, Democracy, and the Twentieth-Century American Theater," American Literary History (2005) 17#4 pp. 765–780.
- Bordman, Gerald. American Musical Comedy (Oxford University Press, 1982)
- Bordman, Gerald. American Operetta (Oxford University Press, 1981)
- Knapp, Raymond. The American Musical and the Formation of National Identity (Princeton University Press, 2005)
- Middeke, Martin, et al. The Methuen Drama Guide to Contemporary American Playwrights (2013)
- Mordden, Ethan. Anything Goes: A History of American Musical Theatre (2013)
- Roudane, Matthew Charles. American Drama Since 1960: A Critical History (1996)
- Shiach, Don. American Drama 1900–1990 (2000)
- Stempel, Larry. Showtime: A History of the Broadway Musical Theater (WW Norton, 2010) 826 pp.
- Weales, Gerald Clifford. American drama since World War II (1962)
- White, Timothy R. Blue-Collar Broadway: The Craft and Industry of American Theater (2014)
- Wolf, Stacy. Changed for Good: A Feminist History of the Broadway Musical (2010)
Spoljašnje vezeУреди
- The Internet Broadway Database
- The Houses of Broadway, The New York Times, April 30, 2010