Википедија

Petar Baćović

четнички војвода

Petar Baćović (Kalinovik, 1898. — april 1945) bio je major Jugoslovenske vojske u rezervnom sastavu, advokat i četnički vojvoda tokom Drugog svjetskog rata. Od ljeta 1941. do aprila 1942. godine bio šef kabineta ministarstva unutrašnjih poslova u marionetskoj Vladi narodnog spasa Milana Nedića. U julu 1942. vođa četničkog pokreta Dragoljub Mihailović i njegova Vrhovna komanda su ga postavili za zapovjednika operativnih jedinica u istočnoj Bosni i Hercegovini, tokom kojeg je sarađivao sa Italijanima i Nijemcima u akcijama protiv partizana.

Petar Baćović
Petar Baćović
Lični podaci
NadimakPetar Kalinovički
Datum rođenja(1898{{month}}{{{day}}})1898.
Mesto rođenjaKalinovik, Bosna i Hercegovina, Austrougarska
Datum smrtiapril 1945.(1945-04-00)(46/47 god.)
Mesto smrtiLogor Stara Gradiška, Kraljevina Jugoslavija (dejure)
NDH (defakto)
Vojna karijera
Služba
Činvojvoda
KomandantČetnici u istočnoj Bosni i Hercegovini
Učešće u ratovimaDrugi svetski rat u Jugoslaviji

Baćović i drugi četnički komandanti su izvršili brojne masakre nad muslimanskim i hrvatskim civilnim stanovništvom i onima koji su podržavali partizanski pokret. U aprilu 1945. godine, u blizini Banje Luke zarobili su ga i ubili pripadnici Hrvatskih oružanih snaga zajedno sa četničkim vođama Pavlom Đurišićem i Zaharijem Ostojićem i četničkim ideologom Dragišom Vasićem u očiglednoj zamci. Prema nekim izvorima, Baćović i ostali su odvedeni u logor Jasenovac, gdje su ubijeni.

Biografija uredi

Detinjstvo i mladost uredi

Petar Baćović rođen 1898. godine u Kalinoviku u Bosanskom vilajetu, pokrajini Osmanskog carstva koja se nalazila pod okupacijom Austrougarske od 1878. godine. Njegov otac Maksim bio je četnički vojvoda. Prije izbijanja Drugog svjetskog rata, Baćović je bio major Jugoslovenske vojske u rezervnom sastavu. Studirao je pravo, bavio se pravnim poslovima i bio je banov bilježnik neposredno pred izbijanje rata.[1]

Drugi svjetski rat uredi

Ministarstvo unutrašnjih poslova i pridruživanje četnicima uredi

Od ljeta 1941, Baćović je bio šef kabineta ministarstva unutrašnjih poslova u marionetskoj Vladi narodnog spasa Milana Nedića na Području vojnog zapovjednika u Srbiji.[1] Vođa četnika Dragoljub Mihailović, bez neposredne kontrole nad mnogim nezavisnim četničkim grupama širom okupirane i rasparčane Jugoslavije, preko kurira i pisama stupao je u kontakt sa nekim četničkim vođama.[2] Nakon jednog sporazuma Nedića i Mihailovića, Baćović je aprila 1942. napustio Beograd i pridružio se četnicima u istočnoj Bosni, tada dijelu Nezavisne Države Hrvatske.[1] Poslat je kao Mihailovićev stalni predstavnik kod Dobroslava Jevđevića i Ilije Trifunović Birčanina, glavnim vođama četničkih odreda u Hercegovini.[3]

Treća neprijateljska ofanziva uredi

 
Major Petar Baćović sa Marijom Nanom Princip, majkom Gavrila Principa

Od polovine maja do početka juna 1942. Baćović je učestvovao u zajedničkoj italijansko-četničkoj Crnogorskoj ofanzivi protiv partizana, koje su uključivale i operacije u istočnoj Hercegovini.[4] Baćović je predvodio četnike protiv partizana u Sandžaku između Crne Gore pod italijanskom okupacijom i Srbije pod nemačkom okupacijom. Njegovi odredi su se borili zajedno sa sandžačkim četnicima koje su predvodili Zdravko Kasalović i Vojislav Lukačević i požeškim četničkim odredom predvođenim Vučkom Ignjatovićem i Milošem Glišićem. Požeški četnici su delovali kao „legalizovane” pomoćne trupe Nedićeve kvislinške vlade uz dozvolu Nijemaca. Ove snage su se borile yz italijansku 19. pešadijskom divizijom Venecija i 5. alpskom divizijom Pusterija i bila su jedna od tri glavne četničke formacije uključene u zajedničku ofanzivu. Crnogorske četnike su predvodili Pavle Đurišić i Bajo Stanišić. Suočeni sa napadom sa tri strane, malobrojnije partizanske snage su se povukle iz Crne Gore i istočne Hercegovine u jugoistočnu Bosnu, a zatim su izvele pohod u Bosansku krajinu. Krajem maja, Baćović je podneo izvještaj Mihailoviću o Đurišićevim snagama i velikoj količini oružja i opreme koju je dobio od Italijana.[5]

Legalizacija kod Italijana uredi

U ljeto 1942. nakon uspostavljanja reda u znatnim dijelovima italijanske zone uticaja u NDH, vođe četničkih odreda Petar Samardžić, Momčilo Đujić, Uroš Drenović, Dobroslav Jevđević i Ilija Trifunović Birčanin i njihovi glavni politički predstavnici priznati su kao pomoćne snage 2. armije Italijanske vojske. Početkom tog ljeta, zapovjednik 2. italijanske armije, general Mario Roata se ujedno složio da četnicima vrši isporuke oružja, municije, hrane i odjeće. Do 16. jula 1942. Baćović, koji je djelovao kao jedan od Jevđevićevih vojnih organizatora, obavijestio je Mihailovića da je većina od 7.000 četnika u Hercegovini dobro opremljeno lakim naoružanjem i da je „legalizovan” kod Italijana. Zajedno sa Đujićevom grupom, broj „legalizovanih” četnika u italijanskoj zoni NDH je iznosio 10.000 ili više.[6]

Od marta 1942, Mihailović je tražio mogućnost za stvaranje „nacionalnog koridora” koji bi povezao sve četničke odrede koje djeluju u italijanskoj zoni uticaja u NDH, u Crnoj Gori, Hercegovini, Dalmaciji, Liki i zapadnoj Bosni.[7] U junu, kako bi doprinio Mihailovićevoj ideji „nacionalnog koridora”, Jevđević je ponudio da pošalje 2.000 hercegovačkih četnika u Dalmaciju, gdje bi bili stavljeni pod zapovjedništvo Birčanina. Prelaskom četničkih snaga u Dalmaciju data je prilika da izvrši udar na veliku koncentraciju partizanskih snaga koji su se u to vrijeme nalazili u zapadnoj Bosni.[7]

Konferencija u Zimonjića Kuli uredi

Dragoljub Mihailović je 22. i 23. jula 1942. godine[a] održao konferenciju u Zimonjića Kuli kod sela Avtovca u istočnoj Hercegovini,[7] kojoj su prisustvovali Birčanin, Đurišić, Jevđević, Zaharije Ostojić, Radovan Ivanišević, Milan Šantić i skupina četničkih zapovjednika iz Hercegovine.[7] Cilj sastanka bio je uspostavljanje saradnje između hercegovačkih i crnogorskih četničkih vođa.[3] Baćović je postavljen za zapovjednika operativnih jedinica u istočnoj Bosni i Hercegovini, zamjenjujući Boška Todorovića,[10] kojeg su zarobili i pogubili partizani krajem februara 1942. godine.[11] Birčanin je postavljen za zapovjednika jedinica u Dalmaciji, Lici i zapadnoj Bosni.[8]

Istoričar Fikreta Jelić-Butić vjeruje da je na konferenciji bilo rasprave o antipartizanskoj ofanzivi, kao mogućeg odgovora na Zagrebački sporazum između Italije i NDH u junu.[7] Zagrebačkim sporazumom je predviđeno veliko povlačenje italijanskih snaga iz velikog područja NDH, uključujući dio Bosne južno od njemačko-italijanske demarkacione linije, kao i Kordun, Liku i Dalmaciju,[12] a četničke vođe su vjerovale da će se time smanjiti područje na kome bi mogli djelovati uz italijansku saglasnost. Drugog dana konferencije, Jevđević i Birčanin su otputovali nedaleko od Trebinja i sastali se sa dvojicom četničkih vođa, Radmilom Grđićem i Milanom Šantićem, koji su se dogovorili o nizu ciljeva i strategija:[13]

  • Stvaranje Velike Srbije,
  • Uništavanje partizana,
  • Uklanjanje katolika i muslimana,
  • Nepriznavanje NDH,
  • Nesaradnja sa Nijemcima i
  • Privremena saradnja sa Italijanima zbog oružja, municije i hrane.

Četnici su se obratili okupljenom narodu u Trebinju, objavljujući da imaju ćelije u svakom selu u istočnoj Hercegovini i da rade na stvaranju Velike Srbije.[14] Samo pet dana nakon Baćovićevog postavljanja na dužnost, zapovjednik Gorskog štaba bosanskih četničkih odreda, Stevan Botić, tražio je da se Baćović zamjeni. Botić se sam postavio za zapovjednika Gorskog štaba, nakon što je prethodni zapovjednik Jezdimir Dangić uhapšen u Bajinoj Bašti u aprilu 1942. godine.[8] Botić i njegovi saveznici su se protivili Mihailovićevoj kontroli, jer su favorizovali političku, a ne strogo vojnu organizaciju, tražili su nastavak saradnje sa Nedićem koji je uhapsio Dangića i protivili su se da bosanskim četnicima zapovjeda neko ko nije Bosanac. Botić je želio da ostane nezavisan od Mihailovića kako bi mogao slobodno da vrši zločine nad Muslimanima i Hrvatima bez narušavanja Mihailovićevog ugleda među Srbima.[15] Nedugo nakon konferencije, i Baćović i Birčanin su pregovarali sa štabovima 6. i 18. italijanskog korpusa u vezi predložene ofanzive protiv partizana u zapadnoj Bosni.[16]

Do avgusta, Botić se zalagao sa „likvidaciju” Botićevog Gorskog štaba jer je stvarao pometnju i pokušavao politizovati četnički pokret u Bosni i Hercegovini po modelu Zemljoradničke stranke,[15] koja je branila interese srpskih seljaka u Bosni protiv muslimanskih zemljoposjednika tokom međuratnog perioda.[17] U kontinuiranom četničkom naporu da uklone spoljašnje neprijatelje i očiste svoje redove, Baćović je 6. avgusta 1942. naredio zapovjednicima svih korpusa i brigada, da dostave spiskove takvih osoba sa prijedlozima kako da se bave njima. Zapovjednicima brigada je naređeno da pošalju crne trojke da ubiju osobe koje su označene sa slovom „Z” (skraćeno od „zakolji”) u roku od 24 časa od primanja imena. Baćović je tražio da ubistva bude izvršena isključivo nožem za klanje.[18]

Zauzimanje Foče i masakr nad Muslimanima i Hrvatima uredi

Četnici pod zapovjedništvom Ostojića, ali uglavnom iz Đurišićevog Limsko-sandžačkog četničkog odreda i postupajući pod Mihailovićevim naređenjima, 19. avgusta su napali i zauzeli istočnobosansku varoš Foču, koji su u junu napustile partizanske snage i tada okupirale snage NDH. Nakon dvočasovne bitke, četničke jedinice su ušle u Foču i otpočele masakriranje muslimanskog stanovništva, bez obzira na pol i starost.[19] Prema prvobitnim četničkim izvještajima, ubijeno je ukupno 1.000 ljudi, uključujući oko 450 pripadnika Hrvatskog domobranstva i Ustaške vojnice, kao i oko 300 žena i djece. Kasniji četnički izvještaji navode da je nakon zauzimanja Foče ubijeno između 2.000 i 3.000 ljudi.[20] Nekoliko dana nakon zauzimanja, Baćović i Jevđević su izvjestili Mihailovića da su uklonjeni svi tragovi masakra i da je zvanično objavljeno da su ubijeni odgovorni za pljačke i ubistva.[20] Osam dana nakon zauzimanja Foče, Baćović je napisao „tom prilikom poginulo 1.200 ustaša u uniformama i oko 1.000 kompromitovanih Muslimana, dok smo mi imali samo četiri poginula i pet ranjenih”.[21][14]

Na polju blizu Ustikoline i Jahorine u istočnoj Bosni, četnici Baćovića i Ostojića masakrirali su oko 2.500 Muslimana i spalili brojna sela. Baćović je ubio i nekoliko partizanskih pristalica u drugim mjestima.[22] U septembru 1942. godine, Baćović je završio obilazak četničkih jedinica u Hercegovini i izvijestio da je moral stanovništva odličan i da su ustaške i partizanske akcije odvlačile stanovništvo od četnika.[21][14] Istog mjeseca, njegovi četnici su ubili 900 Hrvata i priobalnoj varoši Makarska.[22] Baćovićev izvještaj je jasno pokazao da su njegove snage vodile planske operacije ubijanja i protjerivanja muslimanskog i katoličkog stanovništva Hercegovine. U jednom od njegovih izvještaja u kome se govori o napadu na Ljubuški u zapadnoj Hercegovini i Imotski u Dalmatinskom zaleđu, stoji da su njegovi četnici žive odrali trojicu katoličkih sveštenika, ubili sve muškarce strije od 15 godina i razorili 17 sela.[14][21][23]

Operacija Alfa i kasniji masakri uredi

Glavni članak: Operacija Alfa

Na kraju avgusta 1942. godine, Mihailović je izdao direktive četničkim jedinicama u kojima je naložio da se pripremaju za veliku protivpartizansku operacije zajedno sa italijanskim i hrvatskim snagama.[24] U septembru 1942, svjesni činjenice da nisu u mogućnost sami poraziti partizane, četnici pokušavaju ubijediti Italije da pokrenu veliku operaciju protiv partizana u zapadnoj Bosni. Birčanin se sastaje sa Roatom 10. i 21. septembra i poziva ga da pokrene ovu operacije što je ranije moguće kako bi se partizani ukloni sa područja Livno—Prozor nudeći 7.500 četnika kao pomoć pod uslovom da im se obezbjedi neophodna hrana i oružje. Postigao je uspijeh o dobijanju nekog oružja i obećanja o akciji.[25] Predložena operacija, suočena sa protivljenjem ustaškog poglavnika Ante Pavelića i oprezom italijanskog vrhovnog zapovjedništva, našla se pred otkazivanjem, ali pošto su Jevđević i Birčanin obećali da će sarađivati sa hrvatskim i muslimanskim protivpartizanskim jedinicama, nastavljena je, ali sa smanjenim četničkim učešćem.[26]

Baćović i Jevđević, sa 3.000 hercegovačkih četnika, učestvovali su u italijanskim operaciji Alfa,[25] što je uključivao udar iz dva smjera na Prozor. Četnici su se borili zajedno sa italijanskom 18. pješadijskom divizija Mesina, dok su napredovali od linije rijeke Neretve, sa njemačkom 714. i 718. pješadijskom divizijom, a snage NDH su se kretale sa sjevera.[27] Prije ofanzive Baćović je otvoreno objavio svoje planove uništavanja čitavih muslimanskih sela.[28] Prozor i manje varoši zauzele su kombinovane italijansko-četničke snage. Četnici pod Baćovićevim i Jevđevićevim zapovjedništvom sa entuzijazmom su učestvovali u operaciji, spaljujući hrvatska i muslimanska sela i ubijajući civile.[29] Između 14. i 15. oktobra, hercegovački četnici su masakrirali premo 500 Muslimana i Hrvata i razorili nekoliko sela,[30] trvdeći da su „krili i pomagali partizane”.[31] Baćović je 23. oktobra izvjestio Mihailovića „u operaciji u Prozoru zaklali smo više od 2.000 Hrvata i Muslimana”.[32] Prema istoričaru Jozi Tomaševiću, nedovršeni podaci pokazuju da su masakrirana 543 civila.[31] Najmanje 656 žrtava je navedeno po imenu, dok drugi izvori navode da je ubijeno oko 848 ljudi, uglavnom „žena, djece i staraca”. Istoričar Ivo Goldštajn navodi procjenu od 1.500 žrtava i neslaganje podataka pripisuje činjenici da se procjene odnose na različite teritorije.[32]

Roata je izrazio negodovanja zbog „masivnog klanja” neborbenih civila i zaprijetio da će zaustaviti italijansku pomoć četnicima ukoliko ne prestanu.[33] On je zatražio da se „Trifunović obavijesti da ukoliko se četničko nasilje nad hrvatskim i muslimanskim stanovništvo ne zaustavi odmah, mi ćemo prestati snabdijevati hranom i dnevnim platama one formacije čiji su pripadnici počinioci nasilja. Ukoliko se ovo kriminalno stanje nastavi, biće preuzete strože mjere”.[23] Masakri su razljutili vlasti NDH i Italijani su morali narediti četnici da se povuku iz Prozora. Neku su otpušteni u potpunosti, dok su pojedini kasnije poslati u sjevernu Dalmaciju kako bi pomogli Đujićevim četnicima. Operacija Beta koja je usljedila nešto kasnije istog mjeseca, a u kojoj su italijanske i hrvatske snage zauzele Livno i okolna naselja.[25] Mjesec poslije masakra, Jevđević i Baćović su napisali samokritični izvještaj Mihailoviću, u nadi da će se distancirati od akcija svojih snaga.[32]

U oktobru 1942. godine, Baćović je uputio apel srpskim partizanima u kojem je za osnivanje partizanskog pokreta okrivio Jevreje. Okrivio je partizane za uništenje tradicionalnog srpskog društva, vjere i morala, tvrdeći da su iskvarili žene i omladinu i promovisali incest i nemoral. Dalje je osudio srpske partizane, jer ih predvode „Jevreji, Muslimani, Hrvati, Mađari, Bugari”.[34] U istom mjesecu, njegov štab je izdao novi apel, u kojem tvrdi da srpski četnici kontrolišu cijelu Srbiju, Crnu Goru, Sandžak, Hercegovinu i većinu Bosne, a da se srpski partizani mogu pronaći samo u nekoliko mjesta u Bosni. On ih je pozvao da pređu u četnike, kako bi se vratili „dobrim Srbima” i doprinijeli stvaranju „slobodne i velike srpske države”.[21] Baćovićevi odredi su počinili nove zločine nad Hrvatima i Muslimanima u Mostaru i Konjicu u novembru 1942. godine.[1]

Operacija Vajs uredi

Krajem septembra ili početkom oktobra 1942, Baćović i Jevđević su vodili pregovore sa muslimanskim prvakom Ismetom Popovcem i sporazumjeli su se da regrutuje bosanske muslimane u četničke redove.[35] Popovčeva muslimanska četnička milicija se kasnije borila protiv partizana u osovinskoj operaciji Vajs I početkom 1943, ali se nije preterano istakla.[36] Do decembra 1942. godine, Italijani su pomogli u prevozu oko 4.000 Baćovićevih četnika u sjevernu Dalmaciju i Liku, dok se planirao prevoz još 4.000 kasnije.[37] Baćović je 8. januara 1943. od teško bolesnog Trifunovića-Birčanina dobio titule četničkog vojvode.[38]

Krajem januara 1943. Baćovićeve snage u sjevernoj Dalmaciji su počinili masakr na hrvatskim civilima u mjestu Vrlika kod Splita.[39] Nakon smrti Trifunovića-Birčanina u februaru 1943. godine, Baćović, Jevđević, Đujić i Baćovićev načelnik štaba Radovan Ivanišević su se dogovorili da nastave njegovu politiku bliske saradnje sa Italijanima protiv partizana.[40] Dana 10. februara 1943. izdat je proglas koji su potpisali Baćović, Đujić, Ivanišević i Ilija Mihić. U proglasu koji je upućen stanovništvu Bosne, Like i Dalmacije se navodi da su četnici očistili Srbiju, Crnu Goru i Hercegovinu od partizana i da isto planiraju da urade isto i ovde. Proglas je optuživao partizane da su „razbojnici i jevrejski plaćenici”.[41] Proglas takođe poziva obične borce u partizanskim redovima da ubiju svoje političke komesare i pristupe četnicima, tvrdeći da su se „na stotine njihovih drugova svakog dana predaju četnicima” jer su shvatili da su „izdani i zavedeni od jevrejskih komunista”.[41]

Do februara 1943. 2.807 od 8.137 četnika koji su djelovali u sjevernoj Dalmaciji kao dio 17. korpusa Dobrovoljačke antikomunističke milicije su bili pod zapovjedništvom Baćovića.[42] U julu 1943. godine, crnogorski partizanski vođa Milovan Đilas je kontaktirao i Baćovića i Ostojića kako bi utvrdio njihovu spremnost da rade zajedno protiv Nijemaca i Italijana, s obzirom na to da će nova Jugoslovenska vlada u egzilu biti uspostavljena u Londonu bez Mihailovića. Baćović i Ostojić su izvijestili Mihailovića o ovom kontaktu, koji im je zaprijetio da će ih isključiti iz četničkih redova ukoliko održe kontakt sa partizanima.[43]

Kairo, London i povratak uredi

Polovinom februara 1944. Baćović i Lukačević su pratili pukovnika Uprave za specijalne operacije Vilijama Bejlija do jadranske obale južno od Dubrovnika i bili su evakuisani iz Cavtata patrolnim brodom Kraljevske mornarice. Zatim su preko Kaira otputovali za London, gde je Lukačević predstavljao Mihailovića na venčanju kralja Petra II Karađorđevića 20. mart 1944.[44] Nakon što je Čerčilova vlada odlučila da povuče svoju podršku Mihailoviću, Baćoviću i Lukačeviću nije bilo dozvoljeno da se vrate u Jugoslaviju sve dok se britanska vojna misija na čelu sa brigadnim generalom Čarlsom Armstrongom ne evakuiše bezbedno sa okupirane teritorije.[45] Njih dvojicu u Bariju su zadržali Britanci, koji su ih osumnjičili da pljačku koja se desila u jugoslovenskom konzulatu u Kairu. Većina novca, dragulja i necenzurisanih pisama koje su nosili im je oduzeta. Njih dvojica su odletela iz Barija 30. maja i sleteli su na aerodrom u Pranjanima severozapadno od Čačka. Pošto se njihovo sletanje poklapalo sa Armstrongovim odlaskom, Baćović i Lukačević su zahtevali da se Armstrong drži kao talac sve dok se njihova oduzeta imovina ne vrati iz Barija. Četničko osoblje na aerodromu nije želelo da više zadržava Armstronga i dozvoljeno mu je da ode bez incidenta.[46]

Kasnije istog meseca, Baćović je pomogao u organizovanju četničke Nezavisne grupa nacionalnog otpora i želeo je da stupi u kontakt sa britanskim snagama za koje je očekivao da će se iskrcati na južnoj jadranskoj obali. Baćović i Ostojić su 11. septembra 1944. upozorili četnički štab da se muslimani i Hrvati u velikom broju pridružuju partizanima i da četnicima u Bosni i Hercegovini nedostaje hrane i municije. Predložili su da Mihailović zatraži savezničku okupaciju Jugoslavije ili da rizikuje da politički i vojno izgubi rat. Istakli su da je jugoslovensko stanovništvo osetilo da partizane sada podržavaju tri najveće savezničke sile, a da su četnici ostavljeni na cedilu.[47] Baćović je uvek upozoravao Mihailovića da se pazi saradnje sa Nemcima i Italijanima i često ga upozoravao da Mihailović ne sme biti viđen da otvoreno sarađuje sa okupatorima.[48] Partizani i Crvena armija su 20. oktobra oslobodili Beograd, a četnici su uskoro izgubili Srbiju, sedište svog pokreta.[47] Posle sloma četničkog pokreta početkom 1945. Baćović više nije bio odan Mihailoviću.[39]

Povlačenje i smrt uredi

Nakon što su Crvena armija i partizani oslobodili Beograd 20. oktobra 1944, Mihailović i njegove snage koje su brojale nekoliko stotina četnika povukli su se iz Srbije i došli na Majevicu.[49] Mihailoviću se pridružio i Pavle Đurišić sa crnogorskim četnicima.[50]

Čim se pridružio Mihailoviću u severoistočnoj Bosni, Đurišić je oštro kritikovao Mihailovićeve vođstvo i čvrsto čvrsto zagovarao da se preostali četnici povuku u Sloveniju. I Ostojić i Baćović su kritikovali Mihailovićeve planove.[49] Pošto nije uspeo da ubedi Mihailovića, Đurišić je odlučio da bez Mihailovića krene u Sloveniju i dogovorio se sa jedinicama Dimitrija Ljotića koji su već bili u Sloveniji da ga sačekaju kod Bihaća i pomognu u povlačenju. Baćović je 10. marta 1945. krenuo sa delom potčinjenih jedinica zajedno sa pukovnikom Mirkom Lalatovićem, potpukovnicima Pavlom Đurišićem, Lukom Baletićem i Zaharijem Ostojićem i književnikom i četničkim ideologom Dragišom Vasićem, kao i velikim brojem izbeglica u susret zapadnim saveznicima preko teritorije NDH.

Da bi stigao do Bihaća, Đurišić je sa delovima Hrvatskih oružanih snaga i crnogorskim separatistom Sekulom Drljevićem napravio sporazum o slobodnom prolazu. Detalji ovog sporazuma nisu poznati, ali čini se da su Đurišić, Ostojić i Baćović sa svojim vojnicima hteli da pređu preko Save u Slavoniju, gde bi se svrstali uz Drljevića kao Crnogorska narodna vojska, dok bi Đurišić zadržao operativnu komandu. Ipak, čini se se da su četnici pokušali da prevare Drljevića i snage HOS-a slanjem bolesnih i ranjenih preko Save, dok su zadržali zdrave borce južno od reke, posle čega su krenuli na zapad. Iako su ih spreda napadale hrvatske snage, a sa leđa snage Jugoslovenske armije, četnici su stigli do reke Vrbas i počeli da je prelaze. U bici na Lijevče polju blizu Banje Luke, udružene četničke snage su pretrpele težak poraz od vojske NDH naoružane nemačkim tenkovima.

Posle opkoljavanja i uništenja njegove grupe kod Lijevče Polja i bega dela potčinjenih jedinica Drljeviću, Đurišić je pokušao da pregovara sa generalima HOS o daljem kretanju četnika prema Sloveniji. Ipak, čini se da je ovo bila zamka, pošto je Đurišić zarobljen i odveden u Jasenovac gde je oko 20. aprila 1945. ubijen zajedno sa Baćovićem, potpukovnikom Lalatovićem, Ostojićem, nekolicinom pravoslavnih sveštenika i drugima.[51]

Odlikovanja uredi

Napomene uredi

  1. ^ Hoare kao datum održavanja konferencije navodi 13. jul,[8] ali i Milaco i Jelić-Butić ostaju pri tvrdnji da je datum održavanja 22—23. jul,[3][7] dok Tomašević pominje da se Birčanin sastao sa Mihailovićem u Avtovcu 21. jula.[9]

Reference uredi

  1. ^ a b v g Dizdar 1997, str. 17.
  2. ^ Milazzo 1975, str. 93.
  3. ^ a b v Milazzo 1975, str. 94.
  4. ^ Ramet 2006, str. 166.
  5. ^ Pajović 1987, str. 38–39.
  6. ^ Milazzo 1975, str. 77.
  7. ^ a b v g d đ Jelić-Butić 1986, str. 146.
  8. ^ a b v Hoare 2006, str. 303.
  9. ^ Tomasevich 1975, str. 233.
  10. ^ Hoare 2006, str. 300, 303.
  11. ^ Tomasevich 1975, str. 158.
  12. ^ Tomasevich 1975, str. 101–103.
  13. ^ Milazzo 1975, str. 94–95.
  14. ^ a b v g Hoare 2013, str. 32.
  15. ^ a b Hoare 2006, str. 307.
  16. ^ Milazzo 1975, str. 96–97.
  17. ^ Hoare 2006, str. 43.
  18. ^ Dizdar & Sobolevski 1999, str. 128.
  19. ^ Pajović 1987, str. 53–54.
  20. ^ a b Pajović 1987, str. 55.
  21. ^ a b v g Hoare 2006, str. 300.
  22. ^ a b Dizdar & Sobolevski 1999, str. 685.
  23. ^ a b Cohen 1996, str. 99.
  24. ^ Milazzo 1975, str. 97.
  25. ^ a b v Tomasevich 1975, str. 232–233.
  26. ^ Milazzo 1975, str. 97–100.
  27. ^ Milazzo 1975, str. 100.
  28. ^ Milazzo 1975, str. 101.
  29. ^ Hoare 2013, str. 47.
  30. ^ Tomasevich 1975, str. 259.
  31. ^ a b Tomasevich 2001, str. 259.
  32. ^ a b v Goldstein & 7 November 2012.
  33. ^ Ramet 2006, str. 146.
  34. ^ Hoare 2006, str. 160.
  35. ^ Hoare 2013, str. 49.
  36. ^ Tomasevich 2002, str. 494.
  37. ^ Tomasevich 2002, str. 260.
  38. ^ Popović, Lolić & Latas 1988, str. 211.
  39. ^ a b Dizdar et al. 1997, str. 17.
  40. ^ Tomasevich 1975, str. 218.
  41. ^ a b Hoare 2006, str. 162.
  42. ^ Tomasevich 1975, str. 217.
  43. ^ Pavlowitch 2008, str. 169–170.
  44. ^ Roberts 1987, str. 156.
  45. ^ Tomasevich 1975, str. 309.
  46. ^ Tomasevich 1975, str. 370.
  47. ^ a b Redžić 2005, str. 154–155.
  48. ^ Tomasevich 1975, str. 329.
  49. ^ a b Pavlowitch 2008.
  50. ^ Pavlowitch 2008, str. 237.
  51. ^ Tomasevich 1975, str. 447–448.
  52. ^ Timotijević, Miloš (2015). „Zvonimir Zvonko Vučković (1916-2004): Biografija, dokumenta, sećanja” (PDF). Zbornik radova Narodnog muzeja. XLV: 186—187. 

Literatura uredi

Knjige
Onlajn izvori
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Петар_Баћовић&oldid=27727648”