Hasan-pašina džamija u Beogradu
Hasan-pašina džamija u Beogradu bila je jedna od mnogobrojnih džamija koja je izgrađena oko 1740. godine na prostoru ispred janičarske kasarne i drugih objekata podignutih pored nje, u Donjem gradu Beogradske tvrđave.[1][2]
| Hasan-pašina džamija u Beogradu | |
|---|---|
  Hasan-pašina džamija u Beogradu Lokacija na mapi Grada Beograda | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Beograd, Srbija |
| Koordinate | 44° 49′ 06″ S; 20° 27′ 46″ I / 44.818230° S; 20.462894° I |
| Religija | islam |
| Arhitektonski opis | |
| Osnivanje | 1740. |
| Završetak izgradnje | oko 1740. |
| Datum rušenja | oko 1941. |
| Specifikacije | |
| Dužina | 11 m |
| Širina | 11 m |
| Visina (maks.) | 16 m |
Preduslovi
urediBeograd se od srednjovekovne varoši koju je odlikovao nesmetani razvoj skoro dva puna veka, za vreme vladavine Osmanlija transformisao u orijentalnu varoš. Kompleks javnih građevina, čaršija i mahale činile su osnovnu karakteristiku balkansko-orijentalne urbane kulture Beograda. U njemu su za javne građevine uvek birana mesta na nekom uzvišenju, gde je džamija sa svojim minaretom treblo da dominira okolinom.[3]
Džamije na tlu Beograda zaključno sa 17 vekom građene su u klasičnom carigradskom stilu. Jedan od takvih primera je Hasan-pašina džamija u Beogradu, izgrađena 1740. godine.
Istorija
urediHasan-pašinu džamiju je podigao beogradski janičar-aga, Seid-Hasan paša, kasniji veliki vezir, pa je džamija često nazivana i bivša džamija velikog vezira.[4]
Nakon što je oštećena 1806. godine, popravljena je 20 godina kasnije, da bi joj između 1865. i 1876. godine bio srušen minaret. Rušenje minareta ali i podatak da su Turci počeli da napuštaju Beogradsku tvrđavu džamija je počela da propada. Potom su je Srbi preimenovali u magacin.
Iako je poznato da je izgorela za vreme Drugog svetskog rata, ne zna se tačno kada je konačno porušena.
Arhitektura
urediBila je podignuta u stilu turskog baroka, karakterističnog za objekte ovog tipa i tog istorijskog razdoblja kada je sagrađena. Ova dvospratno rešena građevina bila je sa četvoroslivnim krovom i minaretom, ne posebno visokim. Jedini ukras pružali su spratni i potkrovni venci fasada jednostavne profilacije, kao i niz zalučenih spratnih otvora.
Izvori
uredi- ^ D.Đurić-Zamolo, Sačuvani lik Beograda na fotografijama A. Jovanovića, I. Gromana i M. Jovanovića, GGB, XIV, Beograd 1967, 141–167
- ^ Vujović, Branko (2003). Beograd u prošlosti i sadašnjosti. Beograd: Izdavačka kuća Draganić. str. 103—104.
- ^ B. Vujović, Beograd u prošlosti i sadašnjosti, Beograd 1994
- ^ D.Đurić-Zamolo, Beograd kao orijentalna varoš pod Turcima 1521-1867, Beograd: Muzej grada Beograda, 1977.