Википедија

Cincar Janko Popović

„Cincar” Janko Popović (Ohrid, 1779 — manastir Ravanica, 24. avgust/7. septembar 1833) bio je požarevački vojvoda. U vreme Prvog srpskog ustanka posebno se istakao u borbama na Drini, Mišaru i Tičaru, kao i prilikom oslobađanja Beograda. Njegova dela opevana su u više pesama Filipa Višnjića, kao i u spevu Serbijanka Sime Milutinovića Sarajlije.

Cincar-Janko Popović
Cincar-Janko Popović, vojvoda požarevački; Uroš Knežević, ulje na platnu, Narodni muzej
Datum rođenja1779.
Mesto rođenjaOhrid, Osmansko carstvo
Datum smrti7. septembar 1833.(1833-09-07) (53/54 god.)
Mesto smrtimanastir Ravanica, Kneževina Srbija

Poreklo, detinjstvo i mladost uredi

Iako su ga zvali „Cincar”, Jankovo poreklo je srpsko.[1] Početkom devetnaestog veka, kad je Janko došao u Srbiju, nadimci su često bili sastavni deo imena.[2] Pošto je poreklom bio iz krajeva u kojima su zajedno sa Srbima živeli i Cincari, a zbog uticaja Vaseljenske patrijaršije i blizine Moskopolja, u hrišćanskom, pogotovo gradskom stanovništvu prevladavala grko-cincarska kultura, prozvan je „Cincar“ Janko.

Janko je rođen 1779. godine u Ohridu u svešteničkoj porodici, koja je slavila Svetog velikomučenika Dimitrija - Mitrovdan. I danas u ohridsko-struškom kraju ima nekoliko stotina starosedelaca koji slave krsnu slavu[3] i izjašnjavaju se kao Srbi.

Jankov otac bio je ohridski protojerej rodom iz Donje Belice na istočnom podnožju planine Jablanice.[4] kod Struge, gde je rođen i Jankov brat od strica Cincar-Marko Kostić (1777—1822), vojvoda sokoski i rodonačelnik porodice Cincar–Marković.[5]

Zbog incidenta u kom je ubio jednog Turčina, Janko je iz Ohrida otišao u Carigrad, a njegova porodica je za kaznu raseljena iz Donje Belice. U Srbiju je došao iz Carigrada oko 1800. godine i živeo u Valjevu i na Ubu, baveći se trgovinom.[6]

Prema zapisanom porodičnom predanju njegov otac je na Đurđevdan dobio dugo čekanu vest da je Janko živ zbog čega je od tada počeo da slavi Svetog velikomučenika Georgija. Cincar Janko i njegovi potomci, Cincar-Jankovići slavili su Đurđevdan, dok su Cincar-Marko i Cincar-Markovići produžili da slave Mitrovdan.

Često se olako i Cincar-Janko i Cincar-Marko, zbog nadimaka, smatraju Cincarima, iako je porodično predanje izričito da su srpskog porekla, a i u prvim biografijama iz 19. veka o njima se ne govori kao o Cincarima.[7] Svrstavanje Cincar Janka i Cincar Marka u Cincare posledica je političkih okolnosti koje sa njima nisu imale nikakve veze.[8]

Seča knezova, početak ustanka i borbe u zapadnim delovima Srbije uredi

U vreme seče knezova, kada su 23. januara/4. februara 1804. u Valjevu zatvoreni i potom pogubljeni oborknez Aleksa Nenadović i oborknez Ilija Birčanin, dahija Mehmed-aga Fočić posumnjao je i na Janka, koga je takođe pritvorio i neko vreme zadržao u zatvoru. Na molbu valjevskih kmetova i trgovaca, Fočić je ipak pustio Janka iz zatvora.

Od samog početka ustanka u valjevskom kraju 1804. godine do 1811, kada je imenovan za požarevačkog vojvodu, Cincar-Janko se borio uglavnom na Drinskom ratištu u Zapadnoj Srbiji i Istočnoj Bosni. Između ostalog, učestvovao je, pod Karađorđevom komandom, u osvajanju Karanovca (Kraljeva) 29. juna/12. jula 1805, bitki kod Lešnice februara 1806, gde su dočekane veće snage bosanske turske vojske koja je prešla Drinu i, zajedno sa Jakovom Nenadovićem, u bitki kod sela Čučuge kod Uba 3/15. aprila 1806. kada je odbijena turska srebrenička vojska.[9] Kao zapovednik „bećara“, dobrovoljaca, Janko učestvuje u opsadi i napadu na Šabac 14./26. juna 1806,[10] kao i u primopredaji talaca, odnosno povratku sa pregovora prote Mateje Nenadovića 6/18. jula 1806[11] Karađorđe je Janka postavio za bimbašu bećara, koji su, za razliku od većine srpske vojske vezane za svoje porodice i domove, bili mladići „momci“, primali su platu i kao stajaća vojska stalno bili pod oružjem.

Mišarska bitka i oslobođenje Beograda uredi

Glavni članak: Bitka na Mišaru

Cincar-Janko se posebno istakao u Mišarskoj bitki 1. avgusta /14. avgusta 1806. i u gonjenju neprijatelja posle bitke. Srpska potera na čelu sa Cincar-Jankom i Lazarom Mutapom 12/25. avgusta 1806. izvela je najsmeliji podvig, prešla je u Srem u tadašnju Austriju, gde je u selu Bosut izvršila prepad na grupu istaknutih turskih vojnih starešina, koji su, uz dozvolu austrijskih vlasti, pokušali da se iz opsednutog Šapca, preko austrijske teritorije vrate u Bosnu.

 
Cincar-Jankova sablja „klč“ sa kanijom, XVIII-XIX vek, Boka kotorska, metal, dužina 120 cm, Istorijski muzej Srbije

To je bio već četvrti neuspešni pokušaj povratka turske vojske iz Šapca u Bosnu. U napadu srpske potere poginuli su kapetan nasledne kapetanije i utvrđenja Ostrožac na reci Uni u Cazinskoj krajini, Beširević „Ostroč-kapetan“ i janičarski aga Mustafa Barjaktar - „Hadži-Mosto“. Jankovoj poteri posvećena je druga polovina pesme Boj na Mišaru Filipa Višnjića, koja veoma verno opisuje ceo događaj. Austrijske vojne vlasti zahtevale su od Karađorđa da kazni učesnike prepada u Bosutu zbog povrede austrijske državne granice.[12]

Za vreme primirja Janko je zbog lečenja rane na glavi u oktobru i novembru 1806. boravio u Zemunu u Austriji.[13]

Po povratku u Srbiju učestvovao je na Svetog Andreju Prvozvanog 29/30. novembra (11/ 12. decembra) 1806. u oslobađanju Beograda.[14]

Nakon predaje Šapca Karađorđu 25. januara/6. februara 1807, kao bimbaša bećara Janko ostaje u sastavu garnizona grada Šapca.

Godine 1807, učestvuje u borbama na Drini i u bici na brdu Zabučje iznad Užica, nakon čega je usledila konačna predaja užičke tvrđave (grada) 29. juna/11. jula 1807. ili po drugim izvorima nešto kasnije.

Cincar-Janko je 20. marta/ 1. aprila 1808 kupio u Beogradu kuću i plac u III kvartu (br. 226).[15]

Borbe u istočnoj Bosni, Čegru i Tičaru uredi

U prolećnoj ofanzivi, početkom maja 1809, Janko učestvuje u borbama u Istočnoj Bosni kod Bijeljine. Prema jednom izvoru Cincar-Janko se iste godine zatekao i na južnom frontu, prema Nišu. Nakon poraza srpske vojske i pogibije na Kamenici na Čegru resavskog vojvode Stevana Sinđelića 19/31. maja 1809. posle čega je usledilo tursko gonjenje srpske vojske, izneo je na leđima teško ranjenog ražanjskog vojvodu Đorđa Kragića.[16]

Cincar-Janko je 6/18. oktobra 1810. ranjen u bitki na Tičaru kod Loznice, gde su se srpske trupe i ruske kozačke konjičke jedinice pod komandom pukovnika Petra Nikolajeviča Nikiča zajedno borile protiv bosanske turske vojske.

Cincar-Janko je bio poznat po učešću u dvobojima (čarkama, megdanima) vođenim uoči bitki ili za vreme predaha. Postoje svedočanstva očevidaca o njegovim dvobojima uoči Mišarske bitke 1806. i bitke na Tičaru 1810. Njegov megdan na Tičaru opevao je Sima Milutinović Sarajlija u spevu Srbijanka, a na osnovu svedočenja očevica bimbaše Uzun Mirka Apostolovića, zapisao Milan Đ. Milićević i objavio u Kneževini Srbiji .[17]

Kao Karađorđe i više drugih srpskih vojvoda i austrijskih vojnih zapovednika u pograničnom području i Janko se bavio trgovinom, neposredno ili preko drugih lica, delovođa i šabačkih i zemunskih trgovaca.

Požarevački vojvoda uredi

Nisu sačuvani podaci kada je Karađorđe Janka prvi put imenovao za vojvodu, ali na osnovu sačuvanih pisama i potpisa može se zaključiti da je postao vojvoda posle 1808, verovatno 1809.[18] Nakon skupštine u januaru 1811, kada su, nakon sukoba sa Karađorđem iz Srbije prognane moćne vojvode istočne Srbije Milenko Stojković i Petar Dobrnjac, Karađorđe, u požarevačku nahiju, gde je imao najjaču opoziciju, koja je organizovala i jednu narodnu pobunu protiv njega, na mesto vojvode požarevačke (moravske) knežine, sledeći pravilo da se na položaje postavljaju starešine iz same sredine i porodica koje već učestvuju upravi, prvo postavlja Ivu Momirovića, sina kneza požarevačke (moravske) knežine Momira Protića iz Lučice. Međutim, iste godine Karađorđe smenjuje Momirovića, a za vojvodu požarevačke, odnosno moravske knežine imenuje Cincar-Janka. Nakon postavljanja većeg broja manjih vojvoda na knežinama, odnosno prvobitnog usitnjavanja velikih oblasnih vojvodstava, među kojima je požarevačko bilo najveće, usledilo je početkom naredne, 1812, godine određivanje vojvoda koje su imale upravu nad nahijama ili širim teritorijama. Takve vojvode, uključujući i Janka, Lazar Arsenijević Batalaka naziva „prvoklasnim vojvodama“[19]. Janku, koji je pripadao Karađorđevoj političkoj opciji na čijem čelu je bio Mladen Milovanović, i u koga je imao posebno poverenje, Karađorđe 20. januara /1. februara 1812. proširuje upravna ovlašćenja na celu požarevačku nahiju[20] Pošto je u Beogradu dobio imenovanje za vojvodu požarevačke (moravske) knežine, Nastavlenije Blagorodonom gospodaru Janku Popoviću, vojvodi moravskom, Beograd 11/23. januara 1812, potvrdu imenovanja Gospodaru vojvodi Janku Popoviću Moravskom sa „naznačenijem“ 45 sela, uključujući i Požarevac, pod njegovom upravom i uputstvima za rad od 15/27. januara 1812, kao i Karađorđevo pismo upućeno Blagorodnim vojvodama, knezovima i kmetovima požarevačke nahije u kojem ih obaveštava da postavlja za vojvodu Janka Popovića i nalaže im da mu budu poslušni, od 20. januara/1. februara 1812, Cincar-Janko je došao u Požarevac[21] Janko je bio požarevački vojvoda od 20. januara/1. februara 1812. do 21. septembra/3. oktobra 1813. i njegove redovne aktivnosti mogu se pratiti po numerama Karađorđevog Delovodnog protokola[22]

Kraj ustanka i život u Rusiji uredi

U vreme turske ofanzive 1813. Cincar-Janko se sa vojskom požarevačke nahije bori na Deligradu. Nakon odstupanja povlači se prvo u Požarevac, iz Požarevca u Beograd, koji je 21. septembra /3. oktobra 1813, nekoliko sati posle Karađorđa, napustio i prešao u Zemun. Posle vremena provedenog u zemunskom karantinu (kontumac), Petrovaradinu i Temišvaru zbog tužbe i istrage o učešću u povredi austrijske granice 1806. prilikom prelaska u Bosut, Cincar-Janko je sa porodicom interniran u Arad u današnjoj Rumuniji.[23]

Kada je Karađorđe, na zahtev ruskog cara Aleksandra, dobio odobrenje od austrijskih vlasti da izbegle srpske porodice mogu da otputuju u Rusiju, Cincar-Janko je sa porodicom, sa zakašnjenjem zbog sudske istrage, otišao u drugoj srpskoj grupi u Rusiju. U Rusiji, odnosno novopripojenim krajevima Rusije, Besarabiji, sve vreme, do 1830. živeo je u Hotinu u današnjoj Ukrajini. U Rusiji srpske izbeglice dobile su izdržavanje od ruske države. Oni koje, kao najviše predstavnike vlasti car Aleksandar I Romanov nije još 1811. odlikovao ordenom Sv. Ane .[24], dobili su od Karađorđa, neophodne za regulisanje statusa u Rusiji, potvrde dvorjanstva u formi potvrđivanja starijeg dvorjanstva[25] Sinovi Karađorđa i drugih srpskih starešina, po odobrenju ruskog cara, školovani su za oficire u kadetskim korpusima, uglavnom u Petrogradu. Dva starija Cincar-Jankova sina završila su kadetski korpus i postali ruski, a potom srpski oficiri.

Nakon formalnog priznanja autonomije Srbije, koja je garantovana sultanovim Hatišerifom iz 1830, stvorili su se uslovi za povratak srpskih porodica iz Besarabije u Srbiju. Knez Miloš bio je u obavezi da svim povratnicima, prema zvanju, omogući adekvatne uslove za život i smeštaj, što je u većini slučajeva i bilo urađeno. Cela Jankova porodica 1831. doputovala je iz Rusije u Srbiju i nastanila se u Šapcu gde je Janko kupio kuću i živeo naredne dve godine. Zbog lečenja otišao je 1833. u Aleksinačku banju, kako se tada zvala Sokobanja. Na povratku iz banje, na putu, zadržao se u manastiru Ravanica kod Ćuprije. Cincar-Janko je umro u 54 godini života, 24. avgusta/7. septembra 1833. u manastiru Ravanica, gde je i sahranjen, pored crkve, na desnoj strani od oltara.[26]

Vojvoda Cincar Janko pročuo se najviše zbog svoje hrabrosti, odnosno vojničkih sposobnosti, o čemu svedoče savremenici u Srbiji, kao i izveštaji austrijske obaveštajne službe:„Bimbaša Janko Cincar, hrabar, nešto preterano častoljubiv predvodnik“.[27] Rođen u svešteničkoj porodici, celog života bio je vezan za crkvu, kao i skoro sve vojvode iz tog vremena, koje su se strogo pridržavale svih crkvenih pravila, postova i proslavljanja praznika. Janko je pomagao i darivao crkve u Srbiji i izvan Srbije, u Sremu[28], a uz sebe stalno je nosio srebrnu kutiju sa svetinjama enamluk izrađen u Carigradu.

Cincar-Janko u pesmama, književnosti i likovnoj umetnosti uredi

Filip Višnjić je Cincar-Jankova dela i osobine opevao u pesmama Uzimanje Karanovca, Boj na Mišaru, Lazar Mutap i Arapin, Miloš Stoićević i Meho Orugdžić, Boj na Loznici. Višnjić ga opisuje sledećim rečima:

A drugo je srpska poglavica,

Cincar Janko od Orida grada,

Koji kavge po svijetu traži,

Đe je kavga, da se onđe nađe.[29]

Druga polovina pesme Boj na Mišaru opisuje pokušaj bekstva iz opkoljenog Šapca grupe turskih zvaničnika „Ostroč-kapetana“, „od Gradačca Deda“ i „Hadži-Mosta":

Nešto Turak na Savu udari,

„Na dobrijem konjma preploviše,

„Utekoše u zemlju Njemačku,

„Kami majci da uteći mogu!

„Začuo ih vitez Cincar Janko,

„I začuo Lazare Mutape,

„Pripasaše svijetlo oružje,

„Prijeđoše u zemlju Njemačku,

„Pak po tragu poćeraše Turke

;

O izuzetno velikom utisku koji je ostavio na savremenike Cincar-Jankov prelazak preko Save, gde je sprečio povratak iz opkoljenog Šapca preko austrijske teritorije grupe Turaka, govori završetak pesme Boj na Mišaru Filipa Višnjića u kome se udovica kapetana Kulen-vakufa Mehmeda Kulenovića „Kulin-kapetana“, obraća redom srpskim starešinama, a na samom kraju Cincar-Janku:

malo jada po Turčiji radiš,

ja šta tražiš po zemlji Njemačkoj?

jer pogubi Ostroč-kapetana,

ludo d'jete, jedinca u majke?"

To govori Kulinova kada,

to govori, a s dušom se bori;

dolje pade, gore ne ustade,

već i ona crče od žalosti.

Janko je opevan i u pesmama nepoznatih autora iz Crne Gore Karađorđe uzima Beograd i Uzimanje Biograda,[30]:

Pa vojvode sva tri pobratima:

Cincar Janko, Pocerac Milošu,

I gazija Bogićević Anto;

Krvave im sablje do balčaka,

I desnice ruke do ramena,

Pune čizme krvi natopili,

A konjima grive i zenđije

Toma Milinović, rodom Bokelj iz Morinja, Karađorđev zapovednik artiljerije u svom spevu kaže za Cincar-Janka:

Karađorđe za tvoje junaštvo, gospodstvo ti dade i vojvodstvo.[31]

Sima Milutinović Sarajlija u spevu Srbijanka detaljno opisuje dvoboj, kao i razgovor Cincar-Janka i Turčina uoči megdana na Tičaru:

„Cincar-Janko kako ga je zgled`o,

Začiknu ga na mejdan viteški:

„Bre na mejdan! Ako imaš petlju!

Što li tu se utvaraš mi nečim`,“

Njemu Turo zbori razgovetno:

„Hoću more! Al` ćeš ti slagati,

Prevarićeš, nećeš dočekat` me!“

Laž ti na čast! Već`te zovem zbilja,

Da poznadeš ko je Cincar-Janko!“.[32]

Isti događaj zapisao je Milan Đ. Milićević po kazivanju očevica i učesnika bitke na Tičaru bimbaše Uzun-Mirka Apostolovića (1782—1868):

U sred bojnog polja Tičara, iziđe jedna krupna turkešanja crni i zdravo veliki brkova, strašilo od čoveka! Prekrstivši noge u sedlu, pa pušeći iz čibuka, zvao je ko će mu na mejdan izići. Ugledavši ga Cincar-Janko izleti na konju pred njega i pozove ga da mejdan dele. Turčin mu se odzove i kaže: „Lažeš vlaše[33], ti me dočekati ne smeš, ti ćeš pobeći“. Janko mu odgovori „Ajd` na mejdan ako žena nisi, neću ti se s puta ukloniti“. Turčin istrese lulu, pa ostavi čibuk u čibukluk i reče: „Vala, kad pobeći nećeš eto me!“ Jurne na Janka da ga poseče. Janko opali iz pušaka, trefi ga, al mu ništa nedosadi, jerbo je Turčin imao pancir na sebi...

Četiri godine nakon Cincar-Jankove smrti, Aleksa Ristić, šabački učitelj objavio je logogrif u listu Uranija za 1837, Cincar-Janku, vojvodi na glasu.

Cincar-Janka pominje Jovan Sterija Popović u Rodoljupcima:

Duh Hajduk-Veljka, Miloša Pocerca i Cincar-Janka nek obuzme prsi dostojni' potomaka, pak će se slava srpska opet obnoviti .[34]

U vreme proslave stogodišnjice Mišarske bitke u spevu Mišar objavljenom u listu Novi pokret od 26. avgusta 1906, koji je uređivao Radoje Domanović, Milorad Petrović govori, između ostalog, o Cincar-Janku:

Tu je Mutap s Cincar Jankom, oni nove čete vode,

Traže staze i bogaze i na mutnoj Drini brode.

Sa njima je Miloš mladi i Smiljanić proto stari,

Nove kuće, srpske kuće, sve ponosni neimari

I posljednje turske čete stižu, kolju, rano ljuta.

I turaju Drinom hladnom, a hladna ih Drina guta.[35]

Portret Cincar-Janka Popovića, koji je uradio Uroš Knežević nalazi se u Narodnom muzeju u Beogradu. Na slici može se videti balčak njegove sablje modela „klč“ i dva posrebrena pištolja (kubure), koji se danas čuvaju u Istorijskom muzeju Srbije, kao i „vojvodsko odelo“ dobijeno, prema predanju, od Karađorđa, a izgubljeno u drugoj polovini XIX veka. Postoji još jedan Jankov portret u porodičnom vlasništvu, najverovatnije kopija portreta koji je uradio Uroš Knežević. Na slici Boj na Mišaru Afanasija F. Šeloumova, koja se nalazi u Istorijskom muzeju Srbije, prikazan je Cincar-Janko sa sabljom na konju u borbi.

Jankova sablja skovana u Boki kotorskoj i dva pištolja, korbač, vojvodske diplome, srebrna kutija za svetinje „enamluk“ izrađen u Carigradu, časovnik sa lancem urađen u Salcburgu, pasoš za povratak iz Rusije u Srbiju i pisma bili su u vlasništvu potomaka najstarijeg Cincar-Jankovog sina Đorđa Cincar-Jankovića do 1966. godine, od kada se nalaze u Istorijskom muzeju Srbije. Pečatni prstenovi su u porodičnom vlasništvu. U Beogradu postoji Cincar Jankova ulica, između ulica Cara Uroša i Tadeuša Košćuška, verovatno u blizini mesta gde se nalazila njegova kuća. I u Kragujevcu, Požarevcu i Kruševcu postoje ulice imenovane po požarevačkom vojvodi Cincar-Janku.

Porodica i potomstvo uredi

Glavni članak: Cincar-Jankovići

Pošto je rođen u svešteničkoj porodici Janko se prezivao Popović, a njegova deca kasnije su usvojila prezime Cincar-Janković. Zna se da je Janko imao rođenu braću od kojih je jedan iz Donje Belice otišao u Peć, a drugi u Svilajnac .[36] Brat od strica bio mu je Cincar-Marko, vojvoda sokoski, koji je po odlasku iz Donje Belice došao u Valjevo, gde je živeo i Janko pre ustanka. Cincar-Janko je rodonačelnik Cincar-Jankovića, a Cincar-Marko Cincar–Markovića. Često dolazi do mešanja prezimena Cincar-Janković i Cincar-Marković u novinskim člancima, istorijskim spisima[37], a ponekad i u sudskim dokumentima.

Janko se najverovatnije 1808, u vreme dužeg primirja, oženio Zorandom-Kumrijom Trkić iz Sremske Mitrovice, kćerkom poznatog šabačkog veletrgovca Tome Trkića i Jovanke (Jovane) Trkić.[38] Toma Trkić je bio zatočen u Šapcu u vreme seče knezova,[39] da bi se posle oslobađanja sa porodicom iselio u Sremsku Mitrovicu. O Trkićima govore Vuk Karadžić[40] i u spevu Srbijanka Sima Milutinović Sarjalija[41] Za potrebe svatova, pre dovođenja mlade iz Sremske Mitrovice u Šabac, gde je bilo venčanje, prokrčen je kroz šumu put, koji je tada bio nazvan „Cincar-Jankov put“. Prema porodičnom predanju venčani kum bio je vojvoda Jakov Nenadović, ručni dever mlade Hajduk-Veljko Petrović, a stari svat Stojan Čupić „Zmaj od Noćaja“.

 
Toma Đ. Cincar-Janković sa porodicom, Beograd 1912.

Cincar-Janko i Zoranda imali su devetoro dece, tri sina i šest kćerki. I sinovi i kćerke imali su decu, jedna kćerka sedmoro dece, druga kćerka i jedan sin po petoro dece, a ostali najviše troje. Janko je ukupno imao trideset unuka. Sinovi su završili kadetski korpus u Rusiji i posle su bili ruski i srpski oficiri[42], ađutanti kneza Mihaila Obrenovića i kneza Aleksandra Karađorđevića.

Njegov unuk po najstarijem sinu Đorđu Cincar-Jankoviću .[43] okružnom načelniku, Toma Cincar-Janković (1865-1946),[44] upravnik beogradske carine, gradski odbornik, rentijer, vlasnik više kuća, lokala, zemlje i vinograda u beogradskoj opštini, bio je poznat u Beogradu kao filantrop, osnivač i predsednik nekoliko dobrotvornih društava, između ostalih, Fonda siromašnih učenika škole na Savincu, Humanog društva „Vračar", Društva za ulepšanje Vračara[45], član Glavnog odbora Društva za podizanje hrama Svetog Save[46] i predsednik Fonda Sofije Samuila i Bosiljke Goluba Janića[47]

Jankova unuka, Bosiljka Janić, rođena Cincar-Janković, udovica Goluba Janića, beogradskog milionera i predsednika Srpske braće, kao velika dobrotvorka osnovala je tri zadužbine, od kojih je za potrebe najveće posvećene podizanju srpskih škola u zapadnom delu Stare Srbije, današnje Makedonije, a predate na upravu Srpskoj kraljevskoj akademiji, svojim testamentom .[48] ostavila stari hotel Balkan i plac na Terazijama, kao i sredstva od kojih je Akademija, uoči Drugog svetskog rata podigla današnju zgradu hotela Balkan[49]

Cincar-Jankov unuk po kćerki Mili je Velimir Todorović iz porodice Todorović, praunuk kneza Teodosija iz Orašca, ministar unutrašnjih poslova u poslednjoj vladi kralja Aleksandra Obrenovića i senator u tadašnjoj dvodomnoj Skupštini, a ranjen u majskom prevratu 1903.

Sa druge strane, njegov unuk po kćerki Nadi, pešadijski pukovnik Luka Lazarević iz porodice Lazarević, unuk i vojvode pop Luke Lazarevića, jedan je od pet viših oficira - zaverenika iz 1903, koji su na zahtev stranih vlada, zbog učešća u zaveri, morali da podnesu ostavku na vojnu službu 1906. Zaverenik pukovnik Luka Lazarević, zet dr Lazara Dokića, nekadašnjeg predsednika vlade, bio je u bliskom srodstvu sa poslednjim obrenovićevskim predsednikom vlade generalom Dimitrijem Cincar-Markovićem, ministrom unutrašnjih poslova Velimirom Todorovićem i ministrom prosvete, imenjakom Lukom Lazarevićem.

 
Cincar-Jankova praunuka Zora Milosavljević, Beograd 1910.

Po najstarijoj kćerki Jeleni, koju je morao da ostavi u Rumi pred polazak u Rusiju 1814, godine, Cincar-Jankov praunuk je dr Ilija pl. Bajić[50] iz Sremske Mitrovice, rođak knez Miloševog unuka barona Miloša pl. Bajića od Varadije[51], dugogodišnjeg kandidata za srpski presto.

Tri praunuka prešla su Albaniju kao đaci - gimnazijalci, a najstariji Đorđe Cincar-Janković (1898-1930), tada se teško razboleo, i kasnije, posle rata, dugo lečio u Davosu u Švajcarskoj.

Cincar-Jankova praunuka, po najstarijem sinu Đorđu, Zora bila je udata za pešadijskog pukovnika Branislava R. Milosavljevića,[52] druga praunuka, po kćerki Aleksandri, čiji muž je bio pukovnik Dragutin Žabarac[53], prvi ađutant kneza Mihaila, bila je udata za armijskog generala Milana T. Tucakovića[54], treća praunuka, po kćerki Nadi, za Marka N. Trifkovića, predsednika Vlade, predsednika Skupštine i ministra, četvrta praunuka, po najmlađem sinu Tomi, članu Glavne kontrole, Jelena, čiji je očuh bio Đorđe Genčić, ministar unutrašnjih poslova, za dr Milana Gavrilovića, dobrovoljca-četnika, diplomatu i ministra[55], peta, po kćerki Mili, za san. pukovnika dr Kostu St. Ristića i dr.

Jankovi praunuci su, po kćerki Nadi udatoj za sina vojvode pop Luke Lazarevića, Aleksandra, člana Glavne kontrole, peš. pukovnik Aleksandar L. Lazarević, a po kćerki Mili udatoj za smederevskog okružnog načelnika Miloja Todorovića, unuka kneza Teodosija iz Orašca, konjički pukovnik Aleksandar Todorović, dr Đorđe Todorović, diplomata, generalni konzul Kraljevine Jugoslavije u Vašingtonu i Branislav Todorović, koji je kao rezervni poručnik kod Skadra 1912. učestvovao u poznatom napadu na Brdicu u kom je u njegovom 4. bataljonu 11. peš. puka „Karađorđa“ Šumadijske divizije od 15 oficira poginulo 13, a od 1000 vojnika preživelo samo 150.[56]

Cincar-Jankovog brata od strica Cincar-Marka unuci su general Dimitrije Cincar-Marković, predsednik vlade (ministarskog saveta), komandant Aktivne vojske, senator u tadašnjoj dvodomnoj skupštini i pukovnik Marko Cincar-Marković, komandant žandarmerije Srbije, a praunuk dr Aleksandar Cincar-Marković, diplomata, ministar inostranih poslova Kraljevine Jugoslavije.

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ Mladen T. Cincar-Janković, Da li je Cincar-Janko bio Cincarin? u Istorijski podaci o Cincar-Janku Popoviću, vojvodi požarevačkom, Beograd 1943, (rukopis). pp. 11. Dragiša Lapčević, Cincarstvo u Srbiji, Beograd 1924, Odgovori na poslanička pitanja u Trgovinskom glasniku, 1923 (1924). pp. 13.
  2. ^ "Kara"-Đorđe, „Kodža“ (veliki) - Miloš, „Čolak“ - Anta, „Uzun“ (visoki) - Mirko, Milutin „Turčin“, „Bakal“ (trgovac) - Milosav, Petar - „Moler“ (slikar). Imena Turaka skoro isključivo su dvosložna Mula-Jusuf, Mehmed-aga, Kučuk (mali) - Alija, Sali-aga, Kulin-kapetan, Ostroč-kapetan, Hadži-Mosto itd.
  3. ^ Trifunovski, Jovan F. „Porodična slava i slične slave u ohridsko-struškoj oblasti” (PDF). Glasnik etnografskog Instituta SASA, tom XLV. 
  4. ^ U Donjoj Belici živeli su i Srbi i Cincari. Struška nahija. Donja Belica nalazi se u podnožju istočne strane planine Jablanice blizu granice sa Albanijom. Danas u Donjoj Belici, prema popisu iz 2002. samo jedan stanovnik izjašnjava se kao Srbin. Prema popisu iz 1873. u Donjoj Belici bilo je 109 domaćinstava, od kojih 28 muslimanskim (arnautskih), 40 slovenskih i 212 cincarskih. Vid. Ethnographie des Vilayets d'Adrianople, de Monastir et de Salonique, Carigrad 1878.
  5. ^ R. Perović, Građa za istoriju Prvog srpskog ustanka, Život Nićifora Ninkovića, Beograd (1954). pp. 117, Mladen T. Cincar-Janković, Istorijski podaci o Cincar-Janku Popoviću, vojvodi požarevačkom, Beograd (1943). pp. 1. Jovan Cvijić, Balkansko poluostrvo i Južnoslovenske zemlje. pp. 126.
  6. ^ Konstantin N. Nenadović, Život i dela velikog Đorđa Petrovića Kara-Đorđa vrhovnog vožda, oslobodioca i vladara Srbije i život njegovi vojvoda i junaka, Beč, štamparija Jovana N. Vernaja (1883). pp. 641, Milan Đ. Milićević, Pomenik znamenitih ljudi u srpskog naroda novijeg doba, Beograd, Srpska kraljevska štamparija 1888, Knjiga Čupićeve zadužbine. pp. 795, Andra Gavrilović, Znameniti Srbi XIX veka, Beograd – Zagreb, Srpska štamparija 1901, 1903, 1904, I knj. Br. 67. pp. 109, Mladen T. Cincar-Janković, Istorijski podaci o Cincar-Janku Popoviću, vojvodi požarevačkom, Beograd (1943). pp. 1.
  7. ^ Dragiša Lapčević se u odgovorima na poslanička pitanja suprotstavio olakom nazivanju Cincarima mnogih prvaka srpskog ustanka rodom iz Makedonije: „sve do dva sjajna junaka, takođe čiste srpske krvi čiji su potomci odlični građani naši, do Cincar-Janka i Cincar-Marka, koji takve nazive dobiše samo zato što, iako čisti Srbi iz jedne klasične oblasti srpske, imadoše naglasak malo drukčiji od naglaska kojim se govori u Tršiću, u Hercegovini i Crnoj Gori“. Dragiša Lapčević, Cincarstvo u Srbiji, Beograd 1924, Odgovori na poslanička pitanja u Trgovinskom glasniku, 1923 (1924). pp. 13.
  8. ^ Do Prvog svetskog rata ove vojvode iz Prvog srpskog ustanka, kao i njihove porodice, bile su dobro poznate u Srbiji i znalo se da nisu cincarskog porekla. U novoj državi, Kraljevini SHS, međutim, okolnosti su se znatno promenile. Cincarsko pitanje pokrenula je i podsticala dvadesetih godina dvadesetog veka skupštinska opozicija, pre svega Hrvatska seljačka stranka sa jasnom namerom napada na politiku jedinstvene države i Nikolu Pašića (Vid. Politika, 14. jun (1929). pp. 2). Posledica dugo i često eksploatisane teme Cincara bila je da su i pojedini istoričari, novinari idr. počeli da svrstavaju u Cincare sve istaknute ličnosti iz Prvog srpskog ustanka poreklom iz Makedonije. Dragiša Lapčević, Cincarstvo u Srbiji, Beograd 1924, Odgovori na poslanička pitanja u Trgovinskom glasniku, 1923 (1924). pp. 13.
  9. ^ Jovan Hadžić, Ustanak srbski pod Crnim Đorđem, Novi Sad (1852). pp. 65-66, Lazar Arsenijević Bata-Laka, Istorija srpskog ustanka, I, Beograd 1898, 209-210
  10. ^ V. Stojančević, Šabac i Šabačka nahija od izbijanja Prvog ustanka do kraja knez-Miloševe vlade, Šabac u prošlosti 2, Šabac (1980). pp. 29. 14/26. jun 1806. kao datum neuspelog napada na Šabac navode G. Isaković u izveštaju mitropolitu St. Stratimiroviću, (R. Perović, Prvi srpski ustanak, Akta i pisma na srpskom jeziku, 1, 1804-1808, Beograd (1977). pp. 193), i nemačke Frankfurtske novine, a prenose 14. avgusta Le Moniteur Universel 226 i Journal du Commerce 226, a 15. avgusta Le Publiciste, vid. D. Janković, Francuska štampa o Prvom srpskom ustanku. pp. 168.
  11. ^ Prota Mateja Nenadović, Memoari, 161-162.
  12. ^ Rasprava sudbenog odseka Ratnog saveta u predmetu pogibije bosanskih Turaka na austrijskom zemljištu, izvršene od Cincar-Janka i Lazara Mutapa, od 15. septembra 1806, original: Protokol Ratnog saveta 1806, Dep. C. No. 816, A. Ivić, Spisi bečkih arhiva, 3, 1806, Subotica 1937, br. 264. pp. 336 – 340, Izveštaj protoprezvitera Gavrila Isakovića (Gavril Isakovič) mitropolitu Stevanu Stratimiroviću, Sremska Mitrovica, 14/27. avgust 1806 u kome se opisuju događaji od 11/24. i 12/25. avgusta 1806. (ASANU, br. 428).
  13. ^ Dr Relja V. Katić, O lečenju Karađorđevog vojvode Cincar-Janka Popovića u Zemunu 1806. godine, Srpski arhiv, sv. 12, 1519.
  14. ^ Konstantin N. Nenadović, Život i dela velikog Đorđa Petrovića Kara-Đorđa vrhovnog vožda, oslobodioca i vladara Srbije i život njegovi vojvoda i junaka, Beč, štamparija Jovana N. Vernaja (1883). pp. 641, Milan Đ. Milićević, Pomenik znamenitih ljudi u srpskog naroda novijeg doba, Beograd, Srpska kraljevska štamparija 1888, Knjiga Čupićeve zadužbine. pp. 795.
  15. ^ Tapija na kuću i plac, Beograd, 20. marta 1808, potpisan Praviteljstvujušči sovjet naroda srpskog“. Original IMS, inv. br. 615, R. Perović, Akta. pp. 326.
  16. ^ “... da mu Turci ne odseku glavu“, M. Milićević, Dodatak Pomeniku, Beograd 1888, izdanje Slovo Ljubve, Mutapova 12, 1979 Beograd pp. 179.
  17. ^ Srbijanka, Pevanje. pp. 26 – 28, kao i razgovor o dvoboju sa turskim pregovaračima dan posle pp. 34 – 39. Konstantin N. Nenadović, Život i dela velikog Đorđa Petrovića Kara-Đorđa vrhovnog vožda, oslobodioca i vladara Srbije i život njegovi vojvoda i junaka, Beč, štamparija Jovana N. Vernaja (1883). pp. 641. M. Milićević pogrešno datira dvoboj Cincar-Janka i turskog oklopnika u vreme dvoboja Miloša Pocerca i Mehe Orugdžića, odnosno majske ofanzive na Bijeljinu 1809. Međutim, dvoboj u kome je Cincar-Janko teško ranjen odigrao se uoči bitke na Tičaru kod Loznice 10. oktobra 1810. Milan Đ. Milićević, Pomenik znamenitih ljudi u srpskog naroda novijeg doba, Beograd, Srpska kraljevska štamparija 1888, Knjiga Čupićeve zadužbine. pp. 795.
  18. ^ Cincar-Jankovo pismo iz Šapca Zemunskom magistratu (opštini) od 4. oktobra 1809 objavio je 1954 T. Ž. Ilić, Osam do sada nepoznatih dokumenata iz Prvog srpskog ustanka, Godišnjak Muzeja grada Beograda, 1.
  19. ^ O rođenju, životu, svojstvima duševnim i tjelesnim, i priključenijama Đorđa Petrovića Crnog Đorđa (Kara-Đorđa), original (rukopis), ASANU, br. 7130a-9, Život i priključenija Karađorđa, Beograd (2004). pp. 57.
  20. ^ Karađorđe blagorodnim vojvodama, knezovima i kmetovima požarevačke nahije – postavlja za vojvodu Janka Popovića i nalaže im da mu budu poslušni, Beograd, 20. januar/1. februar 1812, original, IMS, inv. 614, kopija ASANU, br. 8944, V. Savić, Karađorđe dokumenti 1, Gornji Milanovac (1988). pp. 1118.
  21. ^ Nastavlenije Blagorodonom gospodaru Janku Popoviću, vojvodi moravskom, Beograd 11/23. januar 1812, original, IMS, inv. Br. 613, prepis ASANU, br. 8942, Pravnik 2, 1892, 247-249, V. Savić, Karađorđe dokumenti 1, Gornji Milanovac (1988). pp. 1095-1096, Potvrda imenovanja za vojvodu Gospodaru vojvodi Janku Popoviću Moravskom sa „naznačenijem“ sela pod njegovom upravom i uputstva za rad, Beograd 15/27. januar 1812, prepis ASANU, br. 8943, Pravnik, 1892, 2, 249-251, V. Savić, Karađorđe dokumenti 1, Gornji Milanovac (1988). pp. 1109-1111, Karađorđe blagorodnim vojvodama, knezovima i kmetovima požarevačke nahije – „postavlja za vojvodu Janka Popovića i nalaže im da mu budu poslušni“, Beograd, 20. januar/1. februar 1812, original, IMS, inv. 614, kopija ASANU, br. 8944, V. Savić, Karađorđe dokumenti 1, Gornji Milanovac (1988). pp. 1118.
  22. ^ Delovodni protokol Karađorđa Petrovića, Kragujevac-Topolak 1988. Na dokumentima u Rusiji vodi se kao požarevački vojvoda, a u ruskom pasošu iz 1830. kao „srpski vojvoda Janko Popovič"
  23. ^ A. Ivić, Između Prvog i Drugog srpskog ustanka, Zagreb (1917). pp. 16-17.
  24. ^ Ruski carski orden Sv. Ane, osnovan 14. februara 1735, obnovljen 15. aprila 1797. Orden je izvorno imao samo prvu klasu. Orden koji je obnovio car Pavle Prvi imao je 3 klase. Do 1845. godine uz sve klase ordena potvrđivana su i nasledna plemićka, odnosno dvorjanska prava. 1811. Orden Sv. Ane 1. reda dobio je od ruskog cara Karađorđe, a 2. reda Mladen Milovanović i Jakov Nenadović. Vid. www.russian-medals.net/impord7.htm
  25. ^ U potvrdama je pisalo da su „dvorjanskog plemena srpskog“ ili „blagorodnago plemena srpskog“. Vid. Radoš Ljušić, ‘‘Vožd Karađorđe, Beograd (2004). pp. 446 – 448.
  26. ^ Nadgrobna ploča „Cincar-Janka vojvode okružja požarevačkog“ u manastiru Ravanici iz 1833, Konstantin N. Nenadović, Život i dela velikog Đorđa Petrovića Kara-Đorđa vrhovnog vožda, oslobodioca i vladara Srbije i život njegovi vojvoda i junaka, Beč, štamparija Jovana N. Vernaja (1883). pp. 641. Milan Đ. Milićević, Pomenik znamenitih ljudi u srpskog naroda novijeg doba, Beograd, Srpska kraljevska štamparija 1888, Knjiga Čupićeve zadužbine. pp. 795.
  27. ^ Gedeon Ernest, baron Maretić, O mogućnosti prelaska austrijskih trupa u Srbiju, Istorija srpske revolucije 1804-1813, Beograd 2004.
  28. ^ Vid. Zastava br. 62, 1887.
  29. ^ U pesmi Miloš Stoićević i Meho Orugdžić, kad Ali-paša Vidajić iz Zvornika, savetuje zapovednika Bijeljine Meha Orugdžića i nabraja srpske starešine koje su prešle Drinu.
  30. ^ Spomenica Prvog srpskog ustanka, poezija 1804-2004, Beograd (2004). pp. 138-149.
  31. ^ Umotvorenije, Spisak sviju Srbski činovnika, vojeni i štatski koji služaše pri verhovnom voždu Georgiju Petroviću Černom s načala 1804 goda do 1813, Spevao Toma Milinović Morinjanin, (u Akermanu u Besarabiji), izdao Sima Milutinović Sarjalija, Beograd (1847). pp. 17.
  32. ^ Sima Milutinović Sarajlija, Srbijanka, čas. 4. pp. 26 i 35-37.
  33. ^ „Vlasi" - turski pogrdan naziv za Srbe.
  34. ^ J. S. Popović, Rodoljupci, Dejstvo prvo, pozorje treće.
  35. ^ Mišar, (1. avgusta 1806), Milorad M. Petrović, Novi pokret, 25. avgust (1906). pp. 1.
  36. ^ O doseljavanju stanovništva iz Donje Belice u moravski kraj vid. Jovan Cvijić,„Balkansko poluostrvo i Južnoslovenske zemlje (1. deo)” (PDF). Pristupljeno 30. 4. 2013. , Balkansko poluostrvo i Južnoslovenske zemlje (2. deo)
  37. ^ Na primer pogrešno Jelena Cincar-Marković kao predak dr Ilije pl. Bajića, umesto Jelena Cincar-Janković, vid. D. J. Popović, O Cincarima, drugo znatno dopunjeno izdanje, Beograd (1937). pp. 322. Na sajtu hrama Svetog Save Toma Cincar-Marković, a pravilno bi trebalo da bude Toma Cincar-Janković vid. - 38k
  38. ^ A. Ivić, Rodbinski i biografski podaci o Karađorđu i njegovim vojvodama, Letopis Matice srpske, Knj. 351. Novi Sad (1939). pp. 332 i 334.
  39. ^ L. Arsenijević Batalaka, Istorija srpskog ustanka, Beograd (1988). pp. 40.
  40. ^ Buk St. Karadžić, Memoari, 69-71, Radmila Tričković, Šabac i njegova nahija, Šabac u prošlosti 1. pp. 488.
  41. ^ Sima Milutinović Sarajlija, Srbijanka. pp. 82.
  42. ^ Lj. Popović, Šematizam kneževine Srbije 1839—1851.. pp. 100.
  43. ^ U vreme srpsko-turskih sukoba 1862. godine Đorđe, koji je tada bio na mestu pomoćnika aleksinačkog okružnog načelstva određen je za okružnog komandanta Narodne vojske. Vid. Života Đorđević, Srpska narodna vojska, Beograd (1984). pp. 63.
  44. ^ Stanovao u Makenzijevoj br. 28, oženio se Anđelijom Anđom Vidić, Makenzijeva 37, u nedelju 25. maja 1897. godine. Posle živeli u Deligradskoj 7.
  45. ^ Vid. Rešenje u Odelenju unutrašnjih poslova pri Gradskom narodnom odboru dana 18. marta 1947, br. 12625/47.
  46. ^ Vid. Glasnik SPC 1925, br.1.
  47. ^ Arhiv Srbije, Fond Golub i Bosiljka Janić.
  48. ^ Testament Bosiljke G. Janić rođ. Cincar-Janković, Zaključak o pravnosnažnosti testamenta Bosiljke Janić, Sreski sud Beograd, januar 1938, O br. 304/36, Pravila Fonda Sofije Samuila i Bosiljke Goluba Janića i dr, Fond Samuila i Goluba Janića, Arhiv Srbije, Arhiv SANU.
  49. ^ Vid. Zadužbine i fondovi, Beograd (1937). pp. 340. vid. ASANU, Zadužbina Samuila i Goluba Janića iz Mavrova, Arhiv Srbije, Fond Golub i Bosiljka Janić.
  50. ^ Vid. Biografski rečnik, Matica srpska, A-B, Novi Sad 2005, J. Popović, O Cincarima, drugo znatno dopunjeno izdanje, Beograd (1937). pp. 321-322.
  51. ^ Milan Đ. Milićević, Dodatak pomeniku od 1888, Beograd (1901). pp. 13.
  52. ^ Prvi upravnik Drača 1912. Autor teksta poznate pesme Kreće se lađa Francuska, odnosno Izgnanici, Mač i lira, Brod na Savi (1922). pp. 128. Rubrika Naši junaci, Balkanski rat br. 22, Beograd (1913). pp. 346.
  53. ^ U vreme srpsko-turskih sukoba 1862. godine Dragutin Žabarac, određen je za starešinu svih vlasti u Beogradu. Vid. Života Đorđević, Srpska narodna vojska, Beograd (1984). pp. 59.
  54. ^ Vid. M. Bjelajac, Generali i admirali Kraljevine Jugoslavije 1918-1941, Beograd (2004). pp. 296.
  55. ^ Register of the Milan Gavrilović Papers, content.cdlib.org
  56. ^ Brana Todorović koji je „neprestano bio na čelu svoje čete neumrlih Šumadinaca i sam je pao u jednu od kurjačkih rupa, gde su ga onesvešćenog našli i zarobili Turci“. Vid. rubrika Naši junaci, časopis Balkanski rat, 1, Beograd (1913). pp. 314.

Literatura uredi

  • Nastavlenije Blagorodonom gospodaru Janku Popoviću, vojvodi moravskom, Beograd 11/23. januar 1812, original, IMS, inv. Br. 613, prepis ASANU, br. 8942, Pravnik 2, 1892, 247-249, V. Savić, Karađorđe dokumenti 1, Gornji Milanovac (1988). pp. 1095-1096.
  • Potvrda imenovanja za vojvodu „Gospodaru vojvodi Janku Popoviću Moravskom sa „naznačenijem“ sela pod njegovom upravom i uputstva za rad, Beograd 15/27. januar 1812, prepis ASANU, br. 8943, Pravnik, 1892, 2, 249-251, V. Savić, Karađorđe dokumenti 1, Gornji Milanovac (1988). pp. 1109-1111,
  • Karađorđe vojvodama, knezovima i kmetovima požarevačke nahije – postavlja za vojvodu Janka Popovića i nalaže im da mu budu poslušni, Beograd, 20. januar/1. februar 1812, original, IMS, inv. 614, kopija ASANU, br. 8944, V. Savić, Karađorđe dokumenti 1, Gornji Milanovac (1988). pp. 1118.
  • Konstantin N. Nenadović, Život i dela velikog Đorđa Petrovića Kara-Đorđa vrhovnog vožda, oslobodioca i vladara Srbije i život njegovi vojvoda i junaka, Beč, štamparija Jovana N. Vernaja (1883). pp. 641.
  • Milan Đ. Milićević, Pomenik znamenitih ljudi u srpskog naroda novijeg doba, Beograd, Srpska kraljevska štamparija 1888, Knjiga Čupićeve zadužbine. pp. 795.
  • Andra Gavrilović, Znameniti Srbi XIX veka, Beograd – Zagreb, Srpska štamparija 1901, 1903, 1904, I knj. Br. 67. pp. 109.
  • Mala enciklopedija Prosveta: opšta enciklopedija, Beograd, prvo izdanje 1959, 1986, 3. knjiga. pp. 878.
  • Cincar-Jankova nadgrobna ploča u manastiru Ravanici iz 1833.
  • Pričanja Petra Jokića, Kazivanja očevidaca i učesnika o Prvom srpskom ustanku, Beograd (2004). pp. 130.
  • Lazar Arsenijević Batalaka, O rođenju, životu, svojstvima duševnim i tjelesnim, i priključenijama Đorđa Petrovića Crnog Đorđa (Kara-Đorđa), original (rukopis), ASANU, br. 7130a-9.
  • Mladen T. Cincar-Janković, Istorijski podaci o Cincar-Janku Popoviću, vojvodi požarevačkom sa rodoslovom do 1943. i prepisima originalnih dokumenata u porodičnom vlasništvu, Da li je Cincar-Janko bio Cincarin? Beograd 1943, rukopis.
  • Dragiša Lapčević, Cincarstvo u Srbiji, Beograd 1924, Odgovori na poslanička pitanja u Trgovinskom glasniku, 1923 (1924). pp. 13.
  • Rasprava sudbenog odseka Ratnog saveta u predmetu pogibije bosanskih Turaka na austrijskom zemljištu, izvršene od Cincar-Janka i Lazara Mutapa, od 15. septembra 1806, original Protokol Ratnog saveta 1806, Dep. C. No. 816, A. Ivić, Spisi bečkih arhiva, 3, 1806, Subotica 1937, br. 264. pp. 336 – 340.
  • Izveštaj protoprezvitera Gavrila Isakovića (Gavril Isakovič) mitropolitu Stevanu Stratimiroviću, Sremska Mitrovica, 14/27. avgust 1806 u kome se opisuju događaji od 11/24 i 12/25. avgusta 1806 (ASANU, br. 428).
  • Vasa Čubrilović, Istorijska osnova Višnjićevoj pesmi „Boj na Mišaru, Odabrani istorijski radovi, Beograd 1983.
  • Vuk Stef. Karadžić, Miloš Obrenović, knjaz Serbiji, ili građa za srpsku istoriju našega vremena, Sabrana dela 15, Beograd (1969). pp. 31.
  • A. Ivić, Između Prvog i Drugog srpskog ustanka, Zagreb (1917). pp. 4.
  • Robert Paulović, Sudbina srpskih izbeglica posle prvog srpskog ustanka prema aktima Slavonsko-sremske generalne komande u Petrovaradinu, Zbornik MS, serija društv. Nauka, 7, Novi Sad 1954, 127-128.
  • Gedeon Ernest, baron Maretić, O mogućnosti prelaska austrijskih trupa u Srbiju, Istorija srpske revolucije 1804-1813, Beograd 2004.
  • Sima Milutinović Sarajlija, Srbijanka, čas. 4. pp. 26 i 35-37, KN 2, 596-597

Spoljašnje veze uredi


vojvoda požarevačke nahije (okružja)

Od 1812–1813. (de facto), 1833. (de iure)

novo zvanje - namesnik knjaza Miloša


vojvoda požarevačke moravske knežine

Od 1812–1813. (de facto), 1833. (de iure)

nema, ostalo samo već postojeće zvanje - knez moravske knežine od 1815. Stevan Dobrnjac

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Цинцар_Јанко_Поповић&oldid=27771139”