Šandor Bonaz
Šandor Bonaz (mađ. Bonnaz Sándor), (Šale (Že), 11. avgust 1812. — Temišvar, 9. avgust 1889.[1]) bio je katolički sveštenik, biskup Čanadski.[2]
Biskup Šandor Bonaz | |
|---|---|
 Bonaz 1889. | |
| Datum rođenja | 11. avgust 1812. |
| Mesto rođenja | Šale (Že), Rona-Alpi |
| Datum smrti | 9. avgust 1889. (76 god.) |
| Mesto smrti | Temešvar Mađarska |
| Državljanstvo | Francusko i Mađarsko |
| Obrazovanje | Pazmaneum (Beč) |
| Zanimanje | Episkop katolički sveštenik katolički biskup |
| Aktivni period | 1860 — 1889. |
| Mandat | Biskup |
| Prethodnik | Šandor Čajagi |
| Naslednik | Šandor Desefi |
Karijera uredi
Njegov otac, Antal Janoš Bonaz služio je kao poručnik u vojsci francuskog cara Napoleona I, a majka mu je bila Franciska Hugenio. Janoš Bonaz je pao u bici kod Lajpciga 1813. godine, nakon čega se majka preselila sa svojim 7-godišnjim sinom u Mađarsku, gde je njen zet, Antal Bonaz bio parohijski sveštenik Nađ-Osonu (Torontal žup.). Nakon završene gimnazije u Segedinu, Šandor je stupio u sveštenstvo. Od 1834. godine proveo je svoje pripremne godine u Beču, u Pazmaneumu, a za sveštenika ga je zaredio Jožef Lonović 1837. godine.[2]
Posle kratke karijere kao kapelan i nastavnik bogoslovije, postavljen je za paroha „velike jeseni” 1844. godine, a 1850. godine za privremenog nadzornika svih mađarskih i nemačkih narodnih škola „Temeš Banšag i Srpsko vojvodstvo“.[2] Iguman je postao od 1859. godine.
Episkopska karijera uredi
Dana 10. juna 1860. godine imenovan je za episkopiju u Čanadu, koja je upražnjena posle smrti Šandora Čajagija, a papsku potvrdu je dobio 28. septembra.[traži se izvor] Za episkopa su ga hirotonisali 4. novembra arhiepiskop kaločki Jožef Kunst, vački episkop Jožef Antal Pejtler i tininski episkop Janoš Nehiba uz njegovu pomoć.
Godine 1870. učestvovao je na Prvom vatikanskom koncilu. Kao episkop radio je ozbiljno, sa retkim umećem kao zemljoradnik pretvorio je episkopsko imanje u uzorno salaše,[2] i svojim pobožnim postupcima stekao opšte poštovanje. Sa 100.000 forinti osnovao je dve kanonske katedre, i to za slabo plaćene sveštenike, a dao je i 100.000 forinti u sveštenički penzioni fond. Podigao je bezbroj crkava i škola i osnovao 19 parohija. Pozvao je u svoju eparhiju Siromašne školske sestre po imenu Bogorodica,[2] potrošio je sto hiljada forinti na njihovo preseljenje (crkva manastira Notr Dam podignuta 1894. pripada njihovom nekadašnjem manastiru u Temešvaru[3]), a poklonio je skoro 2 miliona forinti za javno dobro.
Zbog svoje bolesti, 1874. godine kanonik Jožef Nemet je posvećen za episkopa i postavljen za njegovog zamenika.[2] Do njegove smrti, još 16 godina, zajednički su upravljali eparhijom.
Nagrade uredi
Godine 1871. odlikovan je Ordenom Gvozdene krune prve klase (austr.)
Ostavština uredi
U Temišvaru, ulica Bonaz, sada poznata kao avenija generala Jona Dragalina[4], između kanala Bega i Hunjadi ut (danas 16. decembra 1989.) je dobila njegovo ime.
Reference uredi
- ^ B. Bonaz
- ^ a b v g d đ Katolički leksikon
- ^ Szebeni Lajos (16. decembar 2013). „A hét plébániája: Temesvár-Józsefváros” (na jeziku: magyar). Mária Rádió Erdély. Pristupljeno 9. mart 2019.
- ^ Ulica Jona Gragalina na Google maps
