23. maj
датум
23. maj (23.5.) je 143. dan godine po gregorijanskom kalendaru (144. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 222 dana.
Događaji uredi
| maj | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | ||||||
- 1430 — Jovanka Orleanka zarobljena i predata Englezima, koji su je potom izveli na crkveni sud i 1431. osudili na smrt i spalili na lomači.
- 1498 — Na lomači spaljen italijanski dominikanski kaluđer Đirolamo Savonarola, politički i verski reformator u Firenci.
- 1514 — U Mađarskoj počela seljačka buna pod vođstvom plemića Đerđa Dože. Četiri meseca kasnije ustanak ugušen, Doža ubijen.
- 1526 — Papa Kliment VII pristupio Svetoj ligi Francuske, Venecije i Milana protiv rimsko-nemačkog cara Karla V.
- 1533 — Kenterberijski nadbiskup Tomas Krenmer objavio da je poništen brak kralja Henrija VIII s Katarinom Aragonskom i da je njegovo venčanje sa Anom Bolen legalno.
- 1618 — Češki protestanti su izbacili kroz prozor Praške gradske većnice namesnike habzburškog cara Ferdinanda II.
- 1706 — Bitka kod Ramija tokom Rata za špansko nasleđe.
- 1915 — Italija objavila rat Austrougarskoj, napuštajući neutralnost u Prvom svetskom ratu.
- 1920 — Osnovana Komunistička partija Indonezije, prva takva politička organizacija u Aziji.
- 1934 — U Luizijani u okršaju s policijom ubijeni su Boni Parker i Klajd Barou.
- 1939 — Parlament Velike Britanije usvojio plan o stvaranju nezavisne palestinske države do 1949, a u kojoj bi zajedno živeli Arapi i Jevreji.
- 1945 — Nemački nacistički lider i šef SS-a Hajnrih Himler izvršio samoubistvo dan pošto su ga Britanci zarobili. Uhapšen Hitlerov naslednik, admiral Karl Denic.
- 1949 — Osnovana Savezna Republika Nemačka, s Bonom kao glavnim gradom.
- 1967 — Egipat je zatvorio Tiranski tesnac i blokirao luku Eilat na severnom kraju Akapskog zaliva za izraelske brodove.
- 1971 — U zemljotresu koji je razorio grad Bingol u istočnoj Turskoj poginulo najmanje 1.000 ljudi.
- 1977 — Otvoren Muzej afričke umetnosti (Beograd)
- 1994 — Kandidat demohrišćana Roman Hercog postao predsednik Nemačke.
- 1997 — Predsedničke izbore u Iranu dobio predvodnik umerene političke struje Mohamad Hatami.
- 1999 — Kandidat Socijaldemokratske partije Johanes Rau izabran za predsednika Nemačke.
- 2002 — U talasu vrućina u Indiji umrlo 1.030 ljudi, najviše u južnoj državi Andra Pradeš. Temperatura dostigla rekordnih 51 °C.
- 2007 — Oliver Dulić iz Demokratske stranke izabran za predsednika Narodne skupštine Srbije.
- 2008 — U Braziliji je, dogovorom 12 država Južne Amerike, uspostavljena Unija južnoameričkih nacija.
Rođenja uredi
- 1707 — Karl fon Line, švedski botaničar, zoolog i lekar. (prem. 1778)[1]
- 1848 — Oto Lilijental, nemački inženjer i pronalazač, jedan od pionira vazduhoplovstva. (prem. 1896)[2]
- 1890 — Herbert Maršal, engleski glumac. (prem. 1966)[3]
- 1908 — Džon Bardin, američki fizičar, dvostruki dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1956, 1972). (prem. 1991)[4]
- 1926 — Zoran Gluščević, srpski književnik, prevodilac, književni i likovni kritičar i esejista.. (prem. 2011)[5]
- 1933 — Miodrag Vartabedijan, srpski dizajner i grafičar. (prem. 2009)[6]
- 1933 — Džoun Kolins, engleska glumica i spisateljica.[7]
- 1941 — Jovan Aćin, srpski reditelj i scenarista. (prem. 1991)[8]
- 1941 — Dejan Pataković, srpski novinar, karikaturista i humorista. (prem. 2019)[9]
- 1942 — Milutin Mrkonjić, srpski političar i građevinski inženjer. (prem. 2021)
- 1944 — Džon Njukom, australijski teniser.[10]
- 1951 — Anatolij Karpov, ruski šahista.[11]
- 1951 — Anatolij Arkadjevič Turilov, ruski istoričar i akademik, inostrani član sastava Srpske akademije nauke i umetnosti.[12]
- 1951 — Andonis Samaras, grčki političar, premijer Grčke (2012—2015).[13]
- 1961 — Danijele Masaro, italijanski fudbaler.[14]
- 1966 — Zvonko Pantović Čipi, srpski muzičar, najpoznatiji kao osnivač i frontmen grupe Osvajači.
- 1972 — Rubens Barikelo, italijanski automobilista, vozač Formule 1.[15]
- 1974 — Goran Jagodnik, slovenački košarkaš.[16]
- 1974 — Džul, američka muzičarka, glumica, producentkinja, spisateljica i pesnikinja.[17]
- 1975 — Mihailo Jevtić, srpski je glumac, pisac i muzičar. Glumio Mišu u filmovima "Žikina dinastija"[18]
- 1979 — Ardijan Đokaj, crnogorski fudbaler.[19]
- 1980 — Teofanis Gekas, grčki fudbaler.[20]
- 1984 — Ugo Almeida, portugalski fudbaler.[21]
- 1985 — Tejmuraz Gabašvili, ruski teniser.[22]
- 1986 — Boris Bakić, crnogorski košarkaš.[23]
- 1986 — Aleks Renfro, američko-bosanskohercegovački košarkaš.[24]
- 1988 — Petar Strugar, crnogorsko-srpski glumac i TV voditelj.[25]
- 1989 — Džeferi Tejlor, američko-švedski košarkaš.[26]
- 1991 — Lena Majer-Landrut, nemačka pevačica.[27]
- 1991 — Marko Šćepović, srpski fudbaler.[28]
Smrti uredi
- 1498 — Đirolamo Savonarola, italijanski verski i politički reformator. (rođ. 1452)[29]
- 1886 — Leopold fon Ranke, nemački istoričar. (rođ. 1795)[30]
- 1906 — Henrik Ibzen, norveški dramski pisac.[31]
- 1937 — Džon Rokfeler, američki multimilioner.[32]
- 1945 — Hajnrih Himler, nemački vojskovođa. (rođ. 1900)[33]
Praznici i dani sećanja uredi
Vidi još uredi
- ^ „Carl Linnaeus”. ucmp.berkeley.edu. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Otto Lilienthal”. meckpomm.museum-digital.de.
- ^ „Herbert Marshall | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „John Bardeen | Biography, Transistor Invention & Nobel Prize | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-26. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 217.
- ^ „Na dan 23.5.1933.: Rođen Miodrag Vartabedijan Varta, srpski...”. www.nadanasnjidan.net. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Joan Collins | Actress, Producer, Costume and Wardrobe Department”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Jovan Acin | Director, Writer, Second Unit Director or Assistant Director”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Dejan Patakovic | Writer, Actor”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „John Newcombe”. Tennis Australia (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Anatoly Karpov | Top Chess Players”. Chess.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „ANATOLIJ ARKADJEVIČ TURILOV”. sanu.ac.rs. Pristupljeno 30. 1. 2024.
- ^ „Antonis Samaras | Greek Prime Minister & Politician | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Daniele Massaro - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Rubens Barrichello”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ j.t.d, ABA liga. „Goran Jagodnik > Player : ABA League”. ABA Liga (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Jewel | Music Artist, Actress, Composer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Mihailo Jevtic”. www.listal.com. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Ardijan Djokaj - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Theofanis Gekas - Spielerprofil”. www.transfermarkt.de (na jeziku: nemački). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Hugo Almeida - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Davis Cup - Players”. www.daviscup.com. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ j.t.d, ABA liga. „Boris Bakić > Player : ABA League”. ABA Liga (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ Proballers. „Alex Renfroe, Basketball Player”. Proballers (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Petar Strugar | Actor, Stunts”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ Proballers. „Jeffery Taylor, Basketball Player”. Proballers (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ Maier, Jens (14. 3. 2010). „Interview Lena Meyer-Landrut: "An Kampf zu denken, liegt mir nicht”. Stern (na jeziku: nemački). Arhivirano iz originala 18. 5. 2012. g. Pristupljeno 22. 7. 2012.
- ^ „Marko Scepovic - Player profile 23/24”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Girolamo Savonarola | Biography, Accomplishments, Medici, Prophecies, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-21. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Član SANU”. web.archive.org. 2016-03-05. Arhivirano iz originala 05. 03. 2016. g. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „LibriVox”. librivox.org. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Internet Archive: Digital Library of Free & Borrowable Books, Movies, Music & Wayback Machine”. archive.org. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Heinrich Himmler | Biography, Crimes, Death, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.