Arsam
Arsam (staropers. Aršāma[1][2]; „onaj ko ima snagu heroja“[3], grč. Ἀρσάμης, pers. ارشام[4]) je bio kralj Parsumaša (Farsa; „Persije“), odnosno jedne od tadašnje dve persijske kraljevine (druga je bila Anšan) koje su prethodile stvaranju Ahemenidskog Persijskog carstva.
| Arsam | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Mesto rođenja | Parsum |
| Datum smrti | 520. p.n.e. |
| Mesto smrti | Ekbatan, Persijko carstvo |
| Porodica | |
| Potomstvo | Histasp, Farnak I |
| Roditelji | Arijaramno |
| Dinastija | Justinijanova dinastija |
| Kralj Parsuma | |
| Period | 575. p. n. e. —559. p. n. e. |
| Prethodnik | Arijaramno |
| Naslednik | Kir Veliki |
Porodica uredi
Arsam je bio sin Arijaramna, i otac Histaspa (satrapa Partije) i Farnaka I. Prema dostupnim istorijskim izvorima, doživeo je duboku starost odnosno krunisanje svog unuka Darija Velikog, za vreme čije vladavine je i umro. U svakom slučaju, pretpostavlja se da je reč o jednom od najstarijih vladara toga doba, jer je najverojatnije umro u 90-im godinama svog života.
Istorijski izvori uredi
Godine 1945. u iranskom gradu Hamadanu (pokraj drevne Ekbatane) pronađene su dve zlatne pločice na staropersijskom jeziku koje spominju Arsama i njegovog oca Arijaramna, ali je pouzdanost tih istorijskih zapisa diskutabilna budući da oni nisu pronađeni pod kontrolisanim arheološkim istraživanjima[5]. Drugi istorijski izvor su Behistunski natpisi Darija Velikog koji spominje da mu je prethodilo osam ahemenidskih kraljeva, što uključuje i Arsama.
Značaj uredi
Nakon decenije ipo vladavine, Arsam je svoju krunu predao drugom kralju iz ahemenidske dinastije, Kiru Velikom. Ovo ujedinjenje dva persijskih kraljevstva Parsumaša i Anšana označilo je početak stvaranju moćne Ahemenidskog Persijskog carstva.
Popularna kultura uredi
Prema drevnom vladaru Arsamu nazvan je Hevi metal bend „Arsames“[6] iz Irana, čiji tekstovi najčešće govore o drevnom carstvu; npr. pesmeCyrus The Great, The Gates of Persia i Immortal Identity.
Reference uredi
- ^ Akbarzadeh 2006, str. 56.
- ^ Kent 2005, str. 393.
- ^ Shahbazi 1987
- ^ Kent 2005, str. 392.
- ^ M. Brosius: Persian Empire From Cyrus I to Artaxerxes I, 2005.
- ^ „Arsames.net”. Arhivirano iz originala 10. 02. 2012. g. Pristupljeno 07. 08. 2017.
Literatura uredi
- D. Akbarzadeh, A. Yahyanezhad: „Behistunski natpisi“ (staropersijski tekstovi); Khaneye-Farhikhtagan-e Honarhaye Sonati, 2006, persijski jezik
- Kent, Ronald Grubb (2005). Old Persian: Grammar, Text, Glossary (na jeziku: Persian). str. 393. ISBN 978-964-421-045-7.