Atanasije V Jerusalimski

Patrijarh Atanasije V (grč. Πατριαρχης Αθανασιος Ε΄; oko 1754, Rodosto — 16. decembar 1844, Carigrad) - episkop Jerusalimske crkve i patrijarh Jerusalima i sve Palestine..

Atanasije V Jerusalimski
Lični podaci
Datum rođenja	1754.
Mesto rođenja	Rodosto,
Datum smrti	16. decembar 1844
Mesto smrti	Carigrad,
patrijarh Jerusalima i sve Palestine

Biografija

Rođen u grčkoj porodici. Svoju crkvenu delatnost započeo je u Gruziji, gde su bila brojna predstavništva i imanja Jerusalimske patrijaršije. U mladosti je zamonašen i rukopoložen u čin jeromonaha.

15 godina bio je iguman podvorja Grobnog bratstva u Neohoriji, kod Carigrada.

Obimna gradnja početkom 19. veka (naročito obnova spaljene crkve Groba Gospodnjeg 1809/1810), prekidi u tokovima prihoda od imovine Patrijaršije u dunavskim kneževinama, nesređeno finansijsko upravljanje, i što je najvažnije – osmanski progon pravoslavnih nakon pokretanja grčkog ustanka 1821. godine doveo je do potpune propasti Patrijaršije, nesposobne da otplati ogroman dug.

Posle smrti jerusalimskog patrijarha Polikarpa, zbog ogromnog duga od 18 miliona pijastara nagomilanih u Patrijaršiji, među najvišim grčkim sveštenstvom nije bilo voljnih da preuzmu tron, a zatim je arhimandrit Atanasije, 15. januara 1827. g. je uzdignut u čin patrijarha. Po ustaljenom predanju, Atanasije je sve vreme dok je bio u činu jeruslimskog patrijarha proveo u Carigradu.

Nastojeći da spreči prodaju dugova grčkim manastirima u blizini svetih mesta Palestine, patrijarh Atanasije se obratio pravoslavnom svetu za pomoć i dobio značajne sume od Srbije, od pravoslavnih iz Austrijskog carstva i posebno od Rusije, gde je arhiepiskop Tavorski Jerotej poslat da prikupi milostinju 1833. godine. Tamo je živeo pet godina i prikupio znatnu sumu. Osmanska vlada je takođe preduzela mere za podršku Jerusalimskoj crkvi. Poboljšanju položaja Crkve doprineo je i ponovni priliv pravoslavnih hodočasnika u Jerusalim s kraja 1820-ih. Kao rezultat toga, Patrijarh je uspeo da otplati većinu svojih dugova.

1840. godine, posle obnove vlasti sultana, primetno se povećava evropsko prisustvo u Palestini, otvaraju se konzulati, pojačava se misionarska propaganda, pre svega protestantska.

Porast broja ruskih hodočasnika i aktivno učešće Rusije u bliskoistočnim problemima doveli su u prvi plan pitanje stvaranja Ruske duhovne misije u Palestini. Sa ovim planovima je povezano i prvo putovanje na istok arhimandrita Porfirija (Uspenskog), koji je ostavio živopisan i veoma neprijatan opis stanja Jerusalimske crkve 1843-1844. Posle ovog putovanja, Ruska crkva je videla svoj zadatak ne samo u pružanju finansijske podrške Jerusalimskoj crkvi i njenoj zaštiti od nasrtaja turske vlasti, već i u velikoj meri u obrazovanju palestinskog sveštenstva.