Beogradski železnički čvor

Beogradski železnički čvor je rekonstrukcija velike razmere železničke mreže u Beogradu, Srbija. Pokrenut je 1971. godine sa početkom radova 1974, sa konstrukcijom Novog železničkog mosta u Beogradu. Centralni deo šeme čvora je formiran u železničkoj stanici Beograd centar koja se nalazi na rasputnici tri tunela ispod centra grada.

Izgradnja Beogradskog železničkog čvora je uglavnom završena sa otvaranjem podzemne stanice Vukov spomenik putničkog 1995. godine. Završetak železničke stanice Beograd centar je bio odložen zbog nedostatka finansijskih sredstava koja je bila planirana da zameni staru železničku stanicu. Danas se železnička stanica Beograd centar koristi za BG voz, domaći i međunarodni saobraćaj.

Koncept

Železnički čvor i javni prevoz u Beogradu. Delovi obilaznice, železničkog čvora i mostova preko Save i Dunava su u izgradnji ili deo opšteg urbanističkog planiranja. Predložene metro linije su na osnovu konačnog metro plana iz 1982. godine iz Beogradskog metroa.

Glavna karakteristika železničke šeme je da sve železničke instalacije pređu centar grada pod zemlje i ne sudaraju se sa urbane infrastrukture. Tri tunela dužine 14 km su izgrađena. Oni povezuju glavnu Beograd centar sa glavnim prugama na zapadu, severu i jugu grada.

Beogradski železnički čvor je intermodalni projekat za velike daljine, prigradski i gradski saobraćaj, uključujući ranžirnu stanicu sa priloženim numerama silazne rampe, manevrisanje i utovar — istovar vagona, lokomotivski depo, kao i velike putničke stanice Beograd centar i tehničke putničke stanice u Zemunu i Kijevu. Gradski saobraćaj složen u tri pravca sa podzemnom stanicom Vukov spomenik u centru Beograda.

Kroz Beogradski železnički čvor prolazi 7 glavnih međunarodnih pruga sa značajnim kapacitetom. Deo čvora čine 15 putničkih stanica, nova ranžirna stanica Makiš koja služi za međunarodni transport sa centralizovanim i automatskim upravljanjem i kontrolom saobraćaja i dnevnim kapacitetom od 600 vagona. U železničkoj stanici Beograd centar je planirano da se izgradi 120.000 m²; poslovnog prostora.

Istorija

Planovi za čvor su postojali još 1930-ih, u to vreme se gradnja tunela ispod grada, od mosta Kralja Aleksandra do crkve Aleksandra Nevskog smatrala nepogodnom.^[1]

Radovi su počeli 1974. godine izgradnjom mosta preko reke Save i tunela Vračar i Dedinje.^[2]

Konstrukcija

Aktuelni izdaci Beogradskog železničkog čvora prelaze 700 miliona dolara. Najveći deo sredstava utrošen za teretne objekte i elektrifikaciju, dok je jedan deo potrošen za izgradnju putničkih objekata.

Procenjena sredstva za završetak čvora su 250 miliona dolara, koji bi trebalo da se obezbede iz stranih investicija i kredita. Završetak čvora je bio predviđen za 2010. godinu.

U kompleksu na delu transportnog sistema putnika i robe je izgrađeno sledeće:

15 jednokolosečnih tunela dužine 19.744 m, tri tunela za dva koloseka 4.431 m i jednog višekolosečnog tunela dužine 200 m
36 armirano-betonskih mostova prednapeta železničkih ukupne dužine 4.960 m i putne površine 65.255 m²; i sedam mostova dužine 957 m i put površine 9.840 m²;
12 jednokolosečnih mostova ukupne dužine 1.266 m i šest mostova za dva koloseka ukupne dužine 2.034 m^[3]