Bitka kod Tanurisa
Bitka kod Tanurisa (ili Bitka kod Mindouosa[1]) predstavlja sukob koji se odigrao između snaga Istočnog rimskog (Vizantijskog) carstva pod komandom Velizara i Kutzesa i Persijskog Sasanidskog carstva pod komandom Kserksesa u leto 528. godine, u blizini Dare u severnoj Mesopotamiji. Dok su pokušavali da izgrade tvrđavu u Minduousu, vizantijce su porazile sasanidske snage.[2] Velizar je uspeo da pobegne, ali su Sasanidi uništili zgrade. Uprkos svojoj pobedi, Persijanci su pretrpeli velike gubitke, što je naljutilo Kavada I, sasanidskog kralja Persije.
| Bitka kod Tanurisa | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Iberijskog rata | |||||||
 Mapa vizantijsko-persijske granice | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
|
Vizantija Gasanidi | Sasanidsko carstvo | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Velizar Kutzes Džabala IV ibn el Harit † | Ksarkses | ||||||
| Jačina | |||||||
| nepoznato | 30.000 ljudi | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| 800 zarobljenika | veliki, oko 500 besmrtnika | ||||||
Pozadina uredi
Nakon smrti cara Justina I 527. godine, njegov naslednik Justinijan I bio je odlučan da nastavi rat protiv Sasanidskog carstva. On je postavio Velizara za Magister militum na istoku i postavio ga radi jačanja vizantijskih položaja i izgradnje nove tvrđave u blizini Dare kako bi zaštitio region od persijskih upada. Tanuris je izgledao kao pogodno mesto za grad i vojnu silu koja bi bila smeštena, ali je postojeća tvrđava bila ranjiva. Prvo je započeo sa nadgledanjem jačanja utvrđenja.[3]
Bitka uredi
Istovremeno, persijska vojska pod princom Kserksesom sa 30.000 ljudi je napala Mesopotamiju. Uočavajući pretnju, druge vizantijske jedinice i saveznici Gasanidi pridružili su se snagama Velzara kako bi zaštitili rimske radnike koji su se bavili izgradnjom tvrđave.
Dok su građevinski radovi napredovali, poražena je persijska vojska. Uprkos vizantijskim naporima, Persijanci su uspeli da se približe i priđu do zidova i da ih probiju.[4] Velizar je pokušao da im se suprotstavi svojom konjicom, ali je bio poražen i naredio je povlačenje u Daru.
Kraj bitke je bio katastrofalan za vizantijsku vojsku. Velizar je uspeo da pobegne, ali su dva komandanta ubijena, a tri su zarobljena.[5]
Džabala IV ibn el Harit, vladar Gasanida, koji se borio pod komandom Velizara kao vizantijski vazal, pao je sa konja i bio ubijen od strane Persijanci.[6]
Sudbina Kutsa je neizvesna. Prokopije piše da je bio zarobljen i da nikada više nije bio viđen, dok Zaharije iz Mitilena beleži da je ubijen.[7]
Posledice uredi
Nakon bitke, temelji nove tvrđave ostavljeni su u rukama Persijaca koji su ih tada počeli uništavati.[5] Vizantijska vojska se povukla u Daru, ali su neki vojnici iz pešadije umrli od žeđi tokom marša.[4]
Uprkos svojoj pobedi, Persijanci su pretrpeli velike gubitke i potom se povukli iza granice. Naročito snažan utisak ostavio je, gubitak od 500 Besmrtnika iz carske garde, što je mnogo naljutilo kralja Persije Kavada I. Uprkos svojoj pobedi, general Kserkses je bio osramoćen ubrzo nakon bitke od strane Kavada I.[8]
Vizantijski car Justinian je poslao dodatne trupe da bi ojačao granične tvrđave kao što su Amida, Konstantina, Edesa, Sura i Berea. Takođe je podigao novu vojsku koja je pstavljena pod komandom Pompeja, ali je ozbiljna zima prekinula dalje radnje do kraja godine.[5]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Whately 2006, str. 71, 238.
- ^ Whately 2006, str. 238.
- ^ Zachariah of Mitylene, Syriac Chronicle (1899). Book 9.
- ^ a b Zachariah of Mitylene, Syriac Chronicle (1899). Book 9
- ^ a b v Bury 2015, str. 81.
- ^ Greatrex & Lieu 2002, str. 85.
- ^ Martindale; Martin, Arnold Hugh; Morris, J., ur. (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-20160-5.
- ^ Greatrex & Lieu 2002.
Literatura uredi
- Martindale; Martin, Arnold Hugh; Morris, J., ur. (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-20160-5.
- Bury, J. B. (2015). History of the Later Roman Empire, Vol. 1 of 2 : From the Death of Theodosius I to the Death of Justinian 395 to 565. Forgotten Books. ISBN 978-1-330-41309-8.
- Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C. (2002). The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part II, 363–630 AD). London, United Kingdom: Routledge. str. 85. ISBN 978-0-415-14687-6.
- Whately, Conor (2006). Battles and Generals: Combat, Culture, and Didacticism in Procopius’ Wars. BRILL. ISBN 978-90-04-31038-4.