Браник (list)
Branik je bio politički list Srba u Vojvodini koji je izlazio u periodu od 1885. do 1914. godine.
 Branik | |
| Osnivanje | 1885. |
|---|---|
| Jezik | srpski |
| Ukidanje | 1914. |
| Grad | Novi Sad |
Istorijat
urediBranik je počeo izlaziti 17. oktobra 1885. u Novom Sadu. Vlasnik i izdavač bio je Miša Dimitrijević, a odgovorni urednik Nikola Joksimović. Od 1892. godine vlasnik je postalo akcionarsko društvo, urednik Janko Perić, a upravnik dr Mihailo Polit-Desančić.
Od pokretanja do kraja 1903. godine izlazio je utorkom, četvrtkom i subotom. Potom je u periodu 1904-1911. godine izlazio šest puta nedeljno. Poslednje dve godine (1912-1914) izlazio je pet puta nedeljno.
Nakon raskola u Srpskoj narodnoj slobodoumnoj stranci 1887. godine Branik je postao organ liberalne, a list Zastava radikalne struje. Rivalstvo nekadašnjih stranačkih kolega je izazivalo konstantne sukobe dva glasila. Branik je baštinio svoju politiku na nasleđu Svetozara Miletića i Bečkerečkog programa. Imao je podršku srednjeg srpskog građanstva u Austrougarskoj: inteligencije, zemljoposednika, trgovaca... Za razliku od Zastave bio umereniji u kritici kako ugarskih, tako i srpskih vlasti nastupajući diplomatski. Mađarske vlade su težile produbljivanju jaza između dva lista kako bi oslabile borbu za nacionalna prava Srba u Monarhiji.
Jedna od posledica otvorenog neprijateljstva austrougarskih vlasti prema srpskoj zajednici po izbijanju Prvog svetskog rata bila je i zabrana srpske štampe. Žrtva ove politike je postao i Branik, pa je tako poslednji broj izašao 1. avgusta 1914.
Zaostavština Branika nastavila je da živi i nakon gašenja lista, s obzirom da su stavovi koji su iznošeni na njegovim stranicama doprineli nestanku Austrougarske, ali i izgrađivanju svesti o potrebi stvaranja samostalne države Južnih Slovena.[1]
Reference
uredi- ^ Krestić, Vasilije (1980). Istorija srpske štampe u Ugarskoj 1791-1914. Novi Sad: Matica srpska; Odeljenje za društvene nauke. str. 281—288.