Burske republike
Burske republike (engl. Boer Republics, hol. Boerenrepubliek), takođe poznate i kao burske države (engl. Boer states, hol. Boerenstaten), bile su nezavisne, protestantske, samoupravne republike koje su osnovali naseljenici koji su govorili holandski jezik i živeli na prostoru Kejp Provincije, te njihovi potomci, zasebno imenovani kao Trekburi, Buri i Fortrekeri uglavnom u središnjim, severnim te severoistočnim i istočnim delovima teritorije na kojoj se danas nalazi Južna Afrika. Dve od burskih republika bile su međunarodno priznate i potpuno nezavisne: Južnoafrička Republika (ZAR ili Transval) i Slobodna Država Oranje.
Istorija uredi
Ujedinjeno Kraljevstvo je 1806. godine, kao kolonijalna sila, preuzelo od Holandije današnji Rt dobre nade. Naknadno, nekolicina njegovih stanovnika koji su govorili holandski krenula je ka unutrašnjosti područja, prvo u manjem broju, a potom u grupama i do stotinu ljudi;[1] nakon 1834. godine, u grupama je bilo i po sto ljudi. Bilo je mnogo razloga zašto su Buri napustili koloniju Rt dobre nade; među prvobitnim razlozima bili su zakoni o jeziku. Britanija je proglasila engleski jezik kao jedini jezik kolonije Rt dobre nade i zabranila je upotrebu holandskog jezika.[2] Pošto je Biblija, crkve, škole i kultura mnogih naseljenika bila holandska, to je pokrenulo lavinu događaja. Britanija je ukinula ropstvo 1834. godine i odvojila sumu od 1.200.000 britanskih funti kao kompenzaciju za holandske robove-naseljenike. Holandski naseljenici su odbijali da prihvate nametnuti uslov podnošenja tužbe u Britaniji, kako je vrednost robova bila mnogo puta veća od one koju je odredio okupator. Ovo je izazvalo dalja previranja među holandskim naseljenicima.[1]:199 Naseljenici su pogrešno verovali da je administracija kolonije Rt dobre nade uzela novac zbog njih, kao naknadu za oslobađanje njihovih robova. Ono što se zaista desilo je da je izdvojena suma novca jednostavno bila premala da pokrije čak i polovinu potraživanja.
Religija uredi
Burske republike su pretežno protestantske zbog svoje holandske baštine, što je odigralo značajnu ulogu u stvaranju kulture ovih zemalja. Religija je bila toliko važna naciji ZAR da u njegovom ustavu nema tačno određene granice između crkve i države.[3] Ko god nije bio član Holandske reformisane crkve, nije mogao da dobije državljanstvo ili dozvolu za boravak. Ove klauzule su 1858. godine izmenje u ustavu tako da Folksrad ima mogućnost da odobri postojanje drugih holandskih kršćanskih crkava. Pripadnici Katoličke crkve i drugih kršćanskih crkava opet nisu mogli da postanu građani ZAR.[3]:358–359
Potraživanje teritorije uredi
Politička partija Front nacional (FN) podnela je komesaru za reformu zemljišta u Pretoriji zahtev za zemljišnu reformu, u ime afrikanerske nacije. Potraživanje se odnosi na zemljište opisano u Nacionalnim arhivama Južne Afrike R117/1846: „Od Origštada severno do Olifantsrivijera, potom nadole prema lniiji Delagoa Beja; južno do reke Krokodil; zapadno do Elandsputa do linije 26 stepeni; istočno gde se reka Krokodil spaja sa rekom Komati.” (engl. From Ohrigstad to the north till the Olifantsrivier, then downwards to the Delagoa Bay line; to the south till the Crocodile River; to the west to Elandspruit till the 26 degrees line; east till where the Crocodile River joins the Komati River.).[4] FN tvrdi da je prodaja pomenute zemlje obavljena između kralja Masusa (predstavnik naroda Zulu) kao prodavca i komandanta SJZR Burga (predstavnika nacije holandskih Južnoafrikanaca) kao kupca. Kopija ugovora je dostavljena Vladinim arhivama kao dokument R117/46. FN takođe misli da je zemlja legalno kupljena i plaćena 25. jula 1846. godine od strane etničke grupe a ne individualnog zemljoposednika, te da je bila jedino pod upravom vlade pre 1994. godine jer su se stanovnici smatrali potomcima pomenute etničke grupe. Prema tome, nije bilo zakonski dozvoljeno da se ova zemlja preda „stranoj” vladi aprila 1994. i oduzme od prvobitne etničke grupe.[5] Kako god, novi proces potraživanja zemljišta još uvek nije završen.[6][7][8]
Spisak grikvanskih država i burskih republika u regiji Južna Afrika uredi
Burske republike uredi
Republika Svelendam (1795)- Republika Hraf-Rejnet (1795-1796)
Zutpansberg (1835-1864)- Vinburg (1836-1844)
Počefstrum (1837-1844)
Republika Natalija (1839-1843)- Vinburg-Počefstrum (1844-1848)
Južnoafrička Republika (1852—1877, 1881—1902, 1914—1915), često neformalno poznata kao Republika Transval- Republika Utreht (1854-1858)
Slobodna Država Oranje (1854-1902)- Republika Lidenburg (1856-1860)
- Klajn Vrajstat (1876-1891), doslovno Mala Slobodna Država
Gošenska Država (1882-1883)
Republika Stelaland (1882-1883)
Sjedinjene Stelalandske Države (1883-1885)
Nova Republika (1884-1888)
Republika Apingtonija / Lajdensrust (1885-1887)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Grikvanske države uredi
Istočni Grikvaland (1862-1879), zvanično poznat kao Novi Grikvaland- Zapadni Grikvaland (1870—1871)
- Filipolis / Zemlja Adama Koka (1826—1861)
- Vaterburska Zemlja (1813—1871)
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ a b Fairbridge, D. (1918). History of South Africa (PDF). str. 220—221.
- ^ Kachru, Braj; Kachru, Yamuna; Nelson, Cecil (2009). The Handbook of World Englishes. John Wiley & Sons. str. 160—161. ISBN 978-1-4051-8831-9.
- ^ a b Eybers (1917). Select_constitutional_documents_illustrating_South_African_history_1795-1910. str. 367—368.
- ^ „Land claim submission for old Boer Republic land-rights 24 April 2014” Arhivirano na sajtu Wayback Machine (11. mart 2016). Pristupljeno 10. 6. 2016.
- ^ Largest Land Claim in South Africa: old Boer Republic
- ^ „Land restitution bill passed after heated debate”. News24. 25. 2. 2014. Arhivirano iz originala 14. 07. 2014. g. Pristupljeno 16. 6. 2014.
- ^ „Front Nasionaal hands in massive land claim”. SABC Digital News. 25. 4. 2014. Pristupljeno 16. 6. 2014.
- ^ Vermaak, Narda (15. 5. 2014). „Party is upfront about its land claim”. Steelburger. Arhivirano iz originala 16. 6. 2014. g. Pristupljeno 16. 6. 2014.