Veliki rit
Veliki rit je gradska četvrt Novog Sada.
Veliki rit | |
|---|---|
 Ulica u Velikom ritu, severni deo naselja. | |
| Administrativni podaci | |
| Grad | Novi Sad |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 18′ 16″ S; 19° 50′ 00″ I / 45.3044° S; 19.8333° I |
  Veliki rit Veliki rit na karti Novog Sada | |
Položaj naselja uredi
Veliki rit se nalazi na severoistočnoj periferiji grada, istočno od Temerinskog puta (odnosno od Klise i Slane Bare), severno od Malog Beograda, južno od gradske deponije i zapadno od Mišinog Salaša i Radne zone sever 4.
U administrativnom smislu, naselje je podeljeno između mesne zajednice „Klisa“ (na severu), mesne zajednice "Vidovdansko naselje" (na jugoistoku) i Mesne zajednice "Slana bara" (na jugozapadu).
Istočno od naselja Veliki rit nalazi se močvarno (ritsko) područje, po kojem je ovaj lokalitet i dobio ime.
Istorija uredi
Područje Velikog rita je bilo deo starog korita Dunava, njegovog nekadašnjeg meandra. Njime je sve doskora voda oticala u vreme povodnja i poplava.
Ovde je najpre nastalo nekoliko privrednih objekata, među kojima preovlađuju prostori za skladištenje robe. U južnom delu, oko objekata Preduzeća za izvođenje instalacionih radova za vodovod i grejanje podignuto je stotinak kuća, u kojima stanuje siromašno, pretežno romsko stanovništvo. Kuće u ovom delu naselja su većim delom haotično postavljene, a manjim delom ušorene. Građene su od čerpića, cigle, drveta, lima i sličnog materijala sa gradskog otpada.
U severnom delu naselja izgrađeni su novi stambeni objekti, različite veličine i tipa, a ovde su formirane i ušorene ulice. Naselje se još izgrađuje i nije dobilo konačnu fizionomiju i unutrašnju strukturu.
Stanovništvo uredi
Veliki rit je podeljen na severni deo (sa izraženijim urbanim karakteristikama) i južni deo, koji predstavlja nelegalno romsko naselje. U ovom romskom naselju živi oko 2.500 stanovnika, od čega 70-90% lica raseljenih sa Kosova i Metohije i krajnjeg juga Srbije.[1] Prema drugom izvoru, u Velikom ritu živi 350 romskih porodica, od kojih je 150 raseljeno sa Kosova. U naselju živi i oko 30 aškalijskih porodica, koje su takođe raseljene sa Kosova.[2]
Obrazovanje uredi
Na prostoru Velikog rita, u Dečanskoj ulici, nalaze se dve srednje škole: Srednja škola „Sveti Nikola” i Srednja medicinska škola „Hipokrat”.
Privreda uredi
Duž Temerinskog puta nalaze se skladišta trgovinskih firmi za građevinski materijal i tehničku robu. Na severu naselja, pored autoputa E-75 nalaze se „Ujedinjene srpske pivare“ (član „Hajneken grupe“), „Roda megamarket“ i sedište kompanije „Merkator–S“.
Ustanove uredi
U naselju se nalazi Udruženje Roma „Veliki rit“. Udruženje deluje sa ciljem zapošljavanja Roma i njihovog osposobljavanja za zanate i otvaranje malih radionica, kao i edukacija Roma u pisanju poslovnih planova.[3] U Velikom ritu postoji i dom kulture koji je osnovala Matica Aškalija, a od 2005. godine i mesdžid islamske zajednice, u kojem imamsku dužnost obavlja Džejlan Bajrami.
Saobraćaj uredi
Pored naselja, Temerinski putem saobraćaju gradske autobuske linije 5 i 5N i prigradske 30, 31, 32 i 33.
Izvori uredi
- ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 06. 10. 2011. g. Pristupljeno 14. 06. 2010.
- ^ „Microsoft Word - serbia1005.doc” (PDF). Pristupljeno 29. 9. 2010.
- ^ „Fond za razvoj neprofitnog sektora AP Vojvodine”. Fondrnps.org.rs. Pristupljeno 29. 9. 2010.[mrtva veza]
Literatura uredi
- Dr Jovan Romelić, Veliki rit, Enciklopedija Novog Sada, sveska 5, Novi Sad, 1996.
- Jovan Mirosavljević, Brevijar ulica Novog Sada 1745-2001, Novi Sad, 2002.
- Jovan Mirosavljević, Novi Sad - atlas ulica, Novi Sad, 1998.
- Zoran Rapajić, Novi Sad bez tajni, Beograd, 2002.
