Glagolska imenica
Glagolska imenica je imenica koja je izvedena od glagola ili na neki drugi način odgovara glagolu. Označava pre svega radnje, stanja ili zbivanja, imajući u vidu da je njena motivna reč glagol.
Građenje glagolskih imenica uredi
Različiti jezici imaju različite vrste glagolskih imenica i različite načine formiranja i korišćenja.
Glagolske imenice u srpskom jeziku se grade pre svega od prelaznih glagola. Za tvorbenu osnovu uzima se trpni pridev na –n i –t na koji se dodaje sufiks –je . Suglasnici –n i –t se jotuju sa –j iz nastavka i daju –nj i –ć: pisati – pisan + je > pisanje; ulegnuti – ulegnut + je > ulegnuće.
Mogu da se grade i od neprelaznih glagola dodavanjem nastavka –nje i –će na tvorbenu osnovu, u ovom slučaju gramatičku osnovu glagola: skakati – skaka+nje > skakanje, uskrsnuti – uskrsnu+će > uskrsnuće.
Osim navedenih sufiksa za građenje glagolskih imenica, koriste se i neki manje produktivni sufiksi:
-ba: berba, žurba – tvorbena osnova je u ovom slučaju okrnjena gramatička osnova (brati –ber-e-m) ili okrnjeni infinitiv kao u primerima: plovidba (plovit-i – plovid+ba > plovidba), pri čemu se suglasnik –t iz okrnjene osnove izjednačio po zvučnosti sa nastavkom –ba i dao suglasnik –d.
-va: kletva
-njava: kuknjava
-ak: odlazak
-aj: udisaj
-nja: izgradnja
-nulti sufiks: uvoz[1]
Primer glagolske imenice u engleskom jeziku je reč koja označava pevanje u rečenici "Singing is fun" – „Pevanje je zabavno". Imenice mogu biti nelični glagolske oblici kao što su infinitiv u primeru: His greatest desire was to serve his country. (Njegova najveća želja je bila da služi svojoj otadžbini), ili gerund (nastavak-ing), kao u prvom primeru, u engleskom (ili latinskom) jeziku. Mogu biti i "čiste" glagolske imenice (-ing nastavak), formirane od glagola, ali se ponašaju gramatički potpuno kao imenice, a ne kao glagoli (nemaju direktne objekte, na primer: Most verses of the psalm have multiple readings). Takvi slučajevi se mogu zvati i deverbalnim imenicama, pre nego glagolskim imenicama.[2][3]
Reference uredi
- ^ Popović, Ljubomir (1994). Gramatika srpskog jezika - Udžbenik za srednje škole. ZUNS Beograd.
- ^ Hoekstra, Teun (2004). Arguments and Structure: Studies on the Architecture of the Sentence,. Walter de Gruyter. str. 268.
- ^ Ćirić, Goran (2015). Praktična gramatika engleskog jezika s vežbanjima. Škola Plus Beograd.
Literatura uredi
- Stojičić, Živojin, Popović, Ljubomir (1994.god.), Gramatika srpskog jezika – Udžbenik za I,II,IIIi IV razred srednje škole, ZUNS, Beograd
- Ćirić, Goran (2015.god.), Praktična gramatika engleskog jezika s vežbanjima, Škola Plus, Beograd