Википедија

Grofovija Portugalija

Grofovija Portugalija (portugalski: Condado de Portugal, Condado Portucalense, Condado de Portucale[1]) je naziv za srednjovekovnu državu u okolini Brage i Porta (današnja severna Portugalija). Država je postojala od sredine 9. do sredine 11. veka kao vazal Kraljevine Asturije (kasnije Kraljevine Galicije i Leona). Ukinuta je nakon izbijanja pobune da bi krajem 11. veka bila obnovljena i postojala je do sredine 12. veka.

Condado de Portugal
Condado Portucalense
Grofovija Porgugalija
Zastava
Zastava
Grb Grofovije Portugalije
Grb

Portugalija 1070. godine
Geografija
Kontinent Evropa
Regija Zapadna Evropa
Zemlja  Portugalija
 Španija
Glavni grad Braga
Društvo
Službeni jezik Latinski
Religija katolicizam
Politika
Oblik države Grofovija
 — Grof Vimara Peres
  Afonso I Portugalski
Istorija
Postojanje  
 — Osnivanje 868
 — Ukidanje 1139
Zemlje prethodnice i naslednice
Grofovije Portugalije
Prethodnice: Naslednice:
Kordopski emirat Kraljevina Portugalija
Kraljevina Asturija
Kraljevina Galicija
Kraljevina Leon

Istorija uredi

 
Alfonso Henrikez, poslednji grof i prvi kralj Portugalije

Severne delove današnje Portugalije osvojio je 868. godine Vimar Peres, podanik asturskog kralja Alfonsa III. Alfonso ga je proglasio za grofa poverivši mu teritorije od reke Limija do reke Duro. Južno od reke Duro formirana je grofovija Koimbra. Južno od grofovija nalazile su se teritorije koje su i dalje bile u sastavu Kordopskog kalifata. Osvajanje Koimbre od strane muslimanskog ratnika Almanzora (987) dovelo je do toga da grofovija Portugalija ponovo postane južna granica Leonske kraljevine. Južni delovi grofovije ponovo su osvojeni tokom vladavine Ferdinanda I od Leona i Kastilje. Lamego je pao 1057. godine, Vizeu 1058, a Koimbra 1064. godine. Plemići grofovije Portugalije dostigli su vrhunac moći krajem 10. veka kada je grof Gonzalo Menendez poneo titulu "velikog vojvode Portugala" (magnus dux portucalensium). Njegov sin Menendo nosio je titulu velikog vojvode. Moguće je da je grof Gonzalo ubio Sanča I od Leona na banketu ponudivši mu otrovnu jabuku[2]. U ovome se, međutim, ne slažu svi istoričari[3]. Krajem 960-tih godina Gonzalove zemlje opustošene su od strane Vikinga. Gonzalo ulazi u sukob sa Ramirom III zbog Ramirovog odbijanja da se bori protiv Vikinga. Gonzalov sin Menendo bio je blizak sa Ramirovim tivalom i naslednikom, Bermudom II od Leona, tutorom Alfonsa V. Grofovija je nastavila da postoji u okviru Leonske kraljevine do 1071. godine kada je Nuno Mendes podigao pobunu protiv kralja Garsije od Galicije u nameri da se izbori za nezavisnost Portugalije. Poražen je u bici kod Pedrosa u kojoj je izgubio život. Garsija se potom proglasio kraljem Galicije i Portugalije. Tada je po prvi put Portugalija ušla u titulaturu jednog kralja. Nezavisna grofovija je ukinuta, a njene teritorije pripojene su kraljevini Galiciji kojom su upravljali Sančo II od Kastilje i Alfonso VI od Leona.

Alfonso VI je teritoriju nekadašnje grofovije Portugalije, kao i krajnji jug Koimbre dao na upravu svome zetu Rajmundu od Burgundije. Rajmund je doživeo brz uspon izaziva strah kod Alfonsa koji 1096. godine Portugaliju i Koimbru daje na upravu svome drugom zetu, Henriju od Burgundije, suprugu Tereze od Leona, Alfonsove vanbračne ćerke[4][5]. Henri je izabrao Bragu za prestonicu novoformirane grofovije tada poznate kao Terra Portucalense or Província Portucalense[6]. Grofovija je obuhvatala teritorije između reka Minjo i Taho[6]. Henri je nastavio sa rekonkistom u zapadnoj Iberiji šireći svoju grofoviju. Učestvovao je i u nekoliko intriga na leonskom dvoru zajedno sa svojim rođakom Rajmundom i njegovom ženom Urakom I od Leona. Podržao je uspon Rajmunda u zamenu za širu autonomiju ili nezavisnost Portugalije. Muslimani su 1111. godine osvojili Santarem[7]. Henri je umro sledeće godine. Uticajne porodice Portugalije favorizuju pokret za nezavisnost. Tereza, Henrijeva udovica, vlada u ime svog maloletnog sina noseći nakratko titulu kraljice[8][9]. Ustala je protiv svoje sestre, Urake I koja ju je porazila 1121. godine i primorala na vazalstvo. Njen sin, Afonso I, je samostalno zavladao 1128. godine. Za vlast se morao boriti sa majkom koju je porazio u bici kod Sao Mamede 1128. godine. Nastavio je borbu sa Muslimanima i 1139. godine je odneo sjajnu pobedu u bici kod Ourikea. Bitka je dovela do Alfonsovog proglašenja za kralja od strane portugalskih trupa[10]. Međutim, Alfonso nije koristio kraljevsku titulu već titulu infanta, priznavajući time vrhovnu vlast Alfonsa VII od Leona i Kastilje, naslednika Alfonsa VI[11]. Alfonso VII je 1143. godine sporazumom u Zamori priznao nezavisnost Portugalije koja je uzdignuta na rang kraljevine[12].

Grofovi Portugalije uredi

Reference uredi

  1. ^ Ribeiro, Ângelo; Hermano, José (2004), História de Portugal I – A Formação do Território [History of Portugal: The Formation of the Territory] (in Portuguese), QuidNovi. ISBN 978-989-554-106-5.
  2. ^ Roger Collins (1983), Early Medieval Spain: Unity in Diversity, 400–1000 (Macmillan), 242.
  3. ^ Mattoso 1982, str. 22–23
  4. ^ Barton 1997, str. 14.
  5. ^ Ferreira 2010, str. 23.
  6. ^ a b Serrão 1990, str. 145.
  7. ^ Serrão 1990, str. 147.
  8. ^ "Donation document of Soure Castle to the Knights Templar by Queen D.Teresa in 1126 ("Ego Regina Tarasia") Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. novembar 2015)". Arquivo Nacional da Torre do Tombo. 1126.
  9. ^ "Donation document of the burg of Porto to Bishop Hugo by Queen D.Teresa in 1120". Câmara Municipal do Porto.
  10. ^ Mattoso 2014, str. 166–172
  11. ^ Mattoso 2014, str. 137.
  12. ^ Mattoso 2014, str. 212.

Izvori uredi

  • Barton, Simon (1997), The Aristocracy in Twelfth-Century León and Castile, Cambridge, England: Cambridge University Press 
  • Ferreira, João (2010), Histórias Rocambolescas da História de Portugal [Fantastic Stories of the History of Portugal] (6 izd.), Lisbon, Portugal: A Esfera dos Livros 
  • Mattoso, José (2014). D. Afonso Henriques (na jeziku: portugalski) (2nd izd.). Lisbon: Temas e Debates. ISBN 978-972-759-911-0. 
  • Mattoso, José (1982). Ricos-homens, infanções e cavaleiros: a nobreza medieval portuguesa nos séculos XI e XII (na jeziku: portugalski) (3rd izd.). Lisbon: Guimarães Editores. ISBN 9789726653035. 
  • Serrão, Joel (1990), Dicionário de História de Portugal Volume II Castanhoso-Fez, Portugal: Livraria Figueirinhas /Porto 
 
Grofovija Portugalija na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Грофовија_Португалија&oldid=26861826”