Devoatin D.9
Devoatin D.9 (fr. Dewoitine D.9) je francuski lovački avion. Prvi let aviona je izvršen 1924. godine. [1]
| Devoatin D.9 | ||
|---|---|---|
 Devoatin D.9 | ||
| Opšte | ||
| Namena | lovački avion | |
| Posada | 1 član | |
| Zemlja porekla |  Francuska
| |
| Proizvođač | Devoatin (Dewoitine) Ansaldo
| |
| Prvi let | 1924. | |
| Dimenzije | ||
| Dužina | 7,30 m | |
| Razmah krila | 12,80 m | |
| Visina | 2,93 m | |
| Površina krila | 25,00 m² | |
| Masa | ||
| Prazan | 945 kg | |
| Normalna poletna | 1333 kg | |
| Pogon | ||
| Klipno-elisni motor | 1 Gnome-Rhone 9Ab Jupiter | |
| Snaga | 1 x 308 kW | |
| Performanse | ||
| Brzina krstarenja | 221 km/h | |
| Maks. brzina na Hopt | 245 km/h | |
| Dolet | 400 km | |
| Plafon leta | 8500 m | |
| Brzina penjanja | 525 m/min | |
Projektovanje i razvoj
uredi
Avion Devoatin D.9 je projektovao inženjer Emil Devoatin na osnovu svog prvog aviona Devoatin D.1 kome je povećan raspon krila i ugrađen jači zvezdasti motor. Bio je jednosedi lovac parasol napravljen da poboljša karakteristike u odnosu na svog prethodnika. Prvi prototip je poleteo juna 1924. godine, a ispitivanja završena i formiran konačni oblik aviona početkom 1925. godine.
Tehnički opis
urediAvion Devoatin D.9 je jednokrilni - visokokrilac, jednosed, metalne konstrukcije.
Trup aviona je bio metalne konstrukcije (duraluminijumske cevi spojene zakivcima) i obložen duraluminijumskim limom. Iza krila u trupu aviona se nalazila otvorena pilotska kabina.
Pogonska grupa: Avion je u kljunu imao radijalni vazduhom hlađen zvezdasti motor Gnome-Rhone 9Ab Jupiter snage 308kW/420КС. Pokretala ga je drvena dvokraka elisa fiksnog koraka.
Krilo je bilo četvrtastog oblika metalne konstrukcije od duraluminijuma presvučeno platnom. Sa po dve kose upornice, svako krilo je bilo oslonjeno na trup aviona.
Stajni trap: Avion je imao fiksni stajni trap konvencionalne konstrukcije sa dva prednja točka postavljana na osovinu i elastičnu drljaču kao treću oslonu tačku aviona ispod repa aviona. U zimskom periodu umesto točkova su na stajni trap montirane skije. Amortizacija stajnog trapa je bila pomoću gumenih užadi (sandova). Nos aviona i repni deo aviona je više zaobljen a repno peraje ugaonog oblika.[2]
Operativno korišćenje
urediMada Francuska nije za svoje potrebe kupila nijedan avion Devoatin D.9, ovaj avion je proizveden u dosta velikom broju zahvaljujući Italiji koja je još 1924. godine naručila istovremeno kada i D.1 i jedan avion D.9. Italijanska firma Anasaldo je kupila licencu za proizvodnju ovih aviona i proizvela je u toku 1925-26. ukupno 147 komada. Avion proizveden u Italiji imao je naziv Ansaldo AC3[3] na taj način je Italija postala najveći korisnik aviona Devoatin D.9. Švajcarska je kupila 3 primerka a Belgija jedan primerak.
Operativno korišćenje u Vojnom Vazduhoplovstvu Kraljevine Jugoslavije
urediJugoslavija je kupila 6 primeraka aviona Devoatin D.9, kao dopunu 44 primeraka aviona Devoatin D.1. Avioni za Jugoslaviju su proizvedeni 1925. godine, a u operativnu upotrebu su ušli u toku 1926. godine.[4] Avioni su bili u sastavu eskadrila stacioniranih na aerodromu u Zemunu. U naoružanju VV KSHS održao sve do 1937. godine kao avion za obuku i trenažu pilota u akrobatskim letovima. Ove avione je RV KSHS je uzelo najviše iz razloga da testira novi motor Gnome-Rhone 9Ab Jupiter za koga je kupljena licenca i kasnije se proizvodio u Jugoslaviji.[5][6]
Naoružanje
uredi| Naoružanje aviona: Devoatin D.9 | |||
| Vatreno (streljačko) naoružanje | |||
| Top | |||
| Mitraljez | |||
| Broj i oznaka mitraljeza | 2 i 2 | ||
| Kalibar | 7,5 i 7,7 mm | ||
| Bombardersko naoružanje (bombe) | |||
| Raketno naoružanje (rakete) | |||
Zemlje koje su koristile ovaj avion
uredi
Vidi još
urediReference
uredi- ^ „Dewoitine D.9” (na jeziku: (jezik: ruski)). Ugolok neba. 2004. Pristupljeno 16. 7. 2010.
- ^ Lučić, Dušan (1936). Osnovi praktične aerodinamike sa opisima aeroplana (na ((sr))). Novi Sad: Vazduhoplovni glasnik.
- ^ Spick, Mike . The Illustrated Directory of Fighters (na ((en))). USA- St.Paul. . Salamander Book Ltd. 2002. ISBN 978-0-7603-1343-5.
- ^ „Politika - 1928 - P-2484-1928 - Digitalna Narodna biblioteka Srbije”. scr.digital.nb.rs. Arhivirano iz originala 30. 11. 2011. g. Pristupljeno 14. 9. 2011.
- ^ Petrović, Ognjan (2000). Vojni aeroplani Kraljevine SHS/Jugoslavije (Deo I : 1918 – 1930.) (na ((sr))). Beograd: Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva, Let 2/2000. ISSN 1450-684X
- ^ Mikić 1933.
Literatura
uredi- Lučić, Dušan (1936). Osnovi praktične aerodinamike sa opisima aeroplana (na jeziku: (jezik: srpski)). Novi Sad: Vazduhoplovni glasnik.
- Janić, Čedomir (2003). Vek avijacije : [ilustrovana hronologija] (na jeziku: (jezik: srpski)). Beočin: Efekt 1. COBISS.SR 110428172.
- Petrović, Ognjan (2000). Vojni aeroplani Kraljevine SHS/Jugoslavije (Deo I : 1918 – 1930.) (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva, Let 2/2000. ISSN 1450-684X.
- Petrović, Ognjan (2004). Vojni aeroplani Kraljevine SHS/Jugoslavije (Deo II: 1931 – 1941.) (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva, Let 3/2004. ISSN 1450-684X.
- Janić, Čedomir; Petrović, Ognjan (2010). Vek avijacije u Srbiji 1910-2010, 225 značajnih letelica. Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-0-2.
- Veljović, Živojin (1972). Pet decenija Zmaja (na jeziku: (jezik: srpski)). Zemun: IPM Zmaj.
- Mikić, Sava (1933). Istorija jugoslovenskog vazduhoplovstva (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Štamparija Drag. Gregorić.
- Spick, Mike (2002). „Ansaldo AC3”. The Illustrated Directory of Fighters (na jeziku: (jezik: engleski)). USA- St.Paul: Salamander Book Ltd. str. 20. ISBN 978-0-7603-1343-5.
- Đokić, Nebojša; Radovanović, Radovan (2017). „STVARANjE VAZDUHOPLOVSTVA KRALjEVINE SHS I FORMIRANjE RATNE DOKTRINE”. Zapisi (na jeziku: (jezik: srpski)). Požarevac: Istorijski Arhiv Požarevca. 6: 113 — 126. ISSN 2334-7082.
- Mijatović, Ivan; Đokić, Nebojša (2011). „LOVAČKA AVIJACIJA VOJSKE KRALjEVINE JUGOSLAVIJE I PRAĆENjE SAVREMENIH TRENDOVA U NAORUŽANjU - stereotipi i činjenice,”. Rasinski anali (na jeziku: (jezik: srpski)). Kruševac: Istorijski Arhiv Kruševca. 9: 136 — 168. ISSN 1451-4346.
Spoljašnje veze
uredi
- http://vazduhoplovnetradicijesrbije.rs/index.php/istorija/devoatin-d-9
- „D.9” (na jeziku: (jezik: ruski)). Ugolok neba. 2004 (www.airwar.ru). Pristupljeno 31. avgust 2010.
- B. Parmentier (17. 12. 1999). „Dewoitine D-9” (na jeziku: (jezik: francuski)). Aviafrans (www.aviafrance.com). Pristupljeno 21. septembar 2010.
- „Dewoitine D 9” (na jeziku: (jezik: engleski)). Aviastar (www.aviastar.org). Pristupljeno 31. avgust 2010.
- „Dewoitine D9C1” (na jeziku: (jezik: srpski)). www.paluba.info. Pristupljeno 31. avgust 2010.
- „Dewoitine D 9 (France) (1924)” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.the-blueprints.com. Pristupljeno 31. avgust 2010.
- „Dewoitine D.1/D.9” (na jeziku: (jezik: ruski)). Avia Deja Vu. Pristupljeno 31. avgust 2010.