Divlji brak

Divlji brak je izraz kojim se označava nevenčana, odnosno, vanbračna zajednica, koja je po formi identična bračnoj zajednici. Zakon o braku i porodičnim odnosima u mnogim zemljama pa tako i u Srbiji divlji brak kao vanbračnoj zajednicu ili formi nevenčane zajednice, u formalno-pravnom pogledu izjednačava je sa bračnom zajednicom.^[1]

Sinonimi

Izrazi divlji brak, nevenčana zajedniva i vanbračna zajednica koriste se u pravnoj terminologiji kao sinonimi.

Poreklo i značenje naziva

Kako u običajnopravnom smislu divlji brak podrazumeva zajednički život žene i muškarca koji nisu venčani, i za njih ne postoje ni građanski ni crkveni brak, ova forma bračne zajednice je i dobila naziv — divlji brak

Pomenutim izrazom želelo se kako u običajnopravnom tako i u svakodnevnom žargonu uspostaviti razlika između venčane i nevenčane zajednice.

Opšte informacije

Venčana zajednica je u patrijarhalno orijentisanim društvima dugo predstavljala jedinu društveno priznatu zajednicu muškarca i žene. Svi ostali oblici zajedničkog života muškarca i žene nisu bili društveno prihvaćeni i odobravani.

Izrazom divlji potencira se i da je u pitanju zajednica koja je društveno neprihvaćena. Ovakav odnos prema vanbračnoj zajednici rezultat je i velikog uticaja verskih zajednica na uređivanje odnosa muškarca i žene.

Rasprostranjenost u Srbiji

Divljih brakova, koji su donedavno bili retka pojava, ima u svim krajevima Srbije i najčešće su bili sklapani između partnera koji su prethodno bili u venčanoj zajednici (npr između udovaca i udovica).

Danas je u Srbiji divlji brak, kao forma bračne zajednice zastupljena i kod onih parova kojima je to prvi brak.

Nevenčana zajednica je u Srbiji slabije zastupljena u odnosu na venčanu (bilo da je u pitanju građanski ili crkveni brak) uprkos tome što su prava partnera u vanbračnoj zajednici formalno-pravno izjednačena sa pravima partera u venčanoj.^[2]

Značaj

Kako je Zakon o braku i porodičnim odnosima u mnogim zemljama pa tako i u Srbiji divlji brak kao vanbračnoj zajednicu ili formi nevenčane zajednice, u formalno-pravnom pogledu izjednačio sa bračnom zajednicom, termin divlji brak se sve više može primarno upotrebljavati u figurativnom značenju. ^[3]

Vidi još

Izvori

^ Zakon o braku i porodičnim odnosima, Službeni Glasnik SR Srbije 22/80.
^ Jadranka Đorđević Crnobrnja Divlji brak Pojmovnik srpske kulture SANU Beograd
^ Marija Draškić, Vanbračna zajednica – Građanskopravna dejstva zajedničkog života izvan braka, Beograd: Naučna knjiga, 1988

Literatura

Zorica Divac, „Vanbračna zajednica i pravna regulativa“, Vsekidnevnata kultura na Bъlgarite i Sъrbite v postsocialističeskя period. Treta bъlgaro-sъrbska naučna konferenciя, Sofiя: BAN. Etnografski institut s muzeй, 2005
Jadranka Đorđević Crnobrnja, Nasleđivanje između običaja i zakona, Beograd: Etnografski institut SANU, 2011;
Pantelić, Nikola, Nasleđe i savremenost. Društveni život u selima čačanskog i gornjemilanovačkog kraja, Beograd: Etnografski institut SANU, 1991

Spoljašnje veze

Divlji brak — www. etno-institut.co.rs

[1] Zakon o braku i porodičnim odnosima, Službeni Glasnik SR Srbije 22/80.

[2] Jadranka Đorđević Crnobrnja Divlji brak Pojmovnik srpske kulture SANU Beograd

[3] Marija Draškić, Vanbračna zajednica – Građanskopravna dejstva zajedničkog života izvan braka, Beograd: Naučna knjiga, 1988

[1]

[2]

[3]