Egzarhat (Vizantija)

Egzarhat je u Vizantijskom carstvu bila vojno-upravna jedinica koja nije kompaktna sa ostatkom Carstva. Egzarhati su formirani u vreme vladavine cara Mavrikija i predstavljaju preteču tematskog sistema. Na čelu egzarhata nalazio se egzarh.

Istorija

uredi

Vladavina cara Mavrikija (582-602) predstavlja značajnu etapu u razvitku koji vodi od zastarelog državnog sistema ranovizantijske epohe ka novom poretku srednjovekovne vizantijske države. Vizantija je izgubila veliki deo svojih zapadnih poseda osvojenih pod Justinijanom. Međutim, ona se nije odrekla svojih interesa na Zapadu. Mavrikije je sproveo značajne mere kojima je tu vlast ojačao. Tokom njegove vladavine u Italiji i u severnoj Africi nastaju vojna namesništva: Ravenski egzarhat i Kartaginski egzarhat. Egzarhat je naziv za udaljenu vojno-upravnu jedinicu koja nije kompaktna sa ostatkom carstva. Egzarhat je preteča tematskog sistema. Ravenski egzarhat obuhvatao je preostale vizantijske posede u Italiji nakon langobardskih osvajanja posle 568. godine. Kartaginski egzarhat je obuhvatao vizantijske delove severnoafričke obale. Ravenski egzarhat prvi put se spominje 584. godine, a Kartaginski 585. godine. Egzarhati su bili predstraža vizantijske moći na zapadu. Egzarsima, upraviteljima egzarhata, potčinjena je na njihovim područjima ne samo vojna već i celokupna civilna uprava. Osnivanjem egzarhata započela je epoha militarizacije vizantijske uprave. Organizacija egzarhata kasnije će poslužiti kao uzor za uređenje tema. Osnivanjem egzarhata Mavrikije je napustio načelo odvajanja vojne od civilne vlasti koje je uspostavljeno tokom vladavina Dioklecijana i Konstantina (284-337).

Vizantijski egzarhati:

Izvori

uredi