Egipatski sultanat
Egipatski sultanat (arap. السلطنة المصرية) je kratkotrajni protektorat Ujedinjenog Kraljevstva nad Egiptom od 1914. do 1922. Nastao je od Egipatskog kedivata, osmanske tributarne drževe. Prestao je da postoji 1922. godine potpisivanjem deklaracije o nezavinosti Egipta kojom je nastalo kraljevstvo Egipat.
السلطنة المصرية Sultanat Egipat | |||
|---|---|---|---|
 Položaj države na svetskoj karti | |||
| Geografija | |||
| Kontinent | Afrika | ||
| Prestonica | Kairo | ||
| Društvo | |||
| Službeni jezik | arapski | ||
| Religija | Sunizam | ||
| Politika | |||
| Oblik države | Sultanat | ||
| — Sultan | |||
| Istorija | |||
| Postojanje | |||
| — Osnivanje | 1914. | ||
| — Ukidanje | 1922. | ||
| Geografske i druge karakteristike | |||
| Površina | |||
| — ukupno | 34,184 km² (1917) km² | ||
| Stanovništvo | 12.751.000 (1917) | ||
| Valuta | Egipatska funta | ||
| Zemlje prethodnice i naslednice Egipta | |||
| Prethodnice: | Naslednice: | ||
|
.svg){kind=small}
| ||
.svg)
Istorija uredi
Prvi svetski rat izbio je krajem jula 1914. godine. Već 5. avgusta, egipatska vlada je objavila dokument koji je u suštini značio objavu rata Centralnim silama. Kako je Osmansko carstvo stalo na stranu Nemačke i Austrougarske, Britanci su i formalno proglasili kraj turskom suverenitetu i uveli svoj protektorat u Egipat. Britanski kandidat Husajn Kamil zamenio je turskofilskog kediva Abasa Hilmi-pašu na sultanskom prestolu. Proglašen je Egipatski sultanat koji je postao vojna baza Velike Britanije. Neznatan broj Egipćana učestvovao je u ratnim operacijama. Znatno veći broj služio je u radnim i transportnim jedinicama pod komandom britanske armije.
Nacionalistički pokret u Egiptu je tokom Prvog svetskog rata mirovao očekujući da će Britanija po okončanju sukoba priznati nezavisnost Egipta. Nacionalistička "delegacija" Vafd je pre početka mirovnih pregovora u Parizu vršila pritisak na London da prizna nezavisnost Egipta. Britanci su na to odgovorili hapšenjem Saad Zaglul-paše, vođe pokreta. U Egiptu izbija ustanak 1919. godine. Britancima je bilo teško da kontrolišu ustanak ovakvih razmera koji se proširio po svim slojevima egipatskog društva. Revolucija je ugušena u krvi. Međutim, nemiri su nastavljeni. Plašeći se potpunog gubitka kontrole, Velika Britanija je primorana da 28. februara 1922. godine formalno prizna Egiptu nezavisnost.
Izvori uredi
- Istorija srednjeg istoka — Masimo Kampanini
