Erik IV Danski

Erik valdemarson
Erik valdemarson
Lični podaci
Puno ime	Erik Valdearson
Datum rođenja	oko 1216.
Mesto rođenja	Danska
Datum smrti	9. avgust 1250. (33/34 god.)
Mesto smrti	Šlezvig (grad), Danska
Grob	crkva Svetog Benedikta u Ringstedu
Porodica
Supružnik	Juta od Saksonije
Potomstvo	Sophia of Denmark, Ingeborg Eriksdatter, Jutta of Denmark, Agnes of Denmark
Roditelji	Valdemar II Danski; Berengarija od Portugala
Dinastija	Estridsona
Danski kralj
Period	1232-1250
Prethodnik	Valdemar II Danski
Naslednik	Abel Danski

Erik IV Danski ili Erik Valdemarson (oko 1216 - 9. avgust 1250) je bio danski kralj od 1241. godine do svoje smrti.

Detinjstvo i mladost uredi

Rođen je oko 1216. godine kao drugi sin Valdemara II Danskog i Berengarije od Portugala. Godine 1218. Erikov brat Valdemar Mlađi proglašen je za očevog savladara. Erik je dobio titulu vojvode Šlezviga. Valdemar Mlađi umro je 1231. godine te je Erik krunisan za kralja u katedrali u Lundu (30. maj 1231) kao očev savladar i naslednik. Vojvodstvo Šlezvig ustupio je svom mlađem bratu Abelu. Valderar II umro je 1241. godine te je Erik postao jedini kralj Danske.

Vladavina uredi

Erik je vladavinu proveo u dugotrajnim građanskim ratovima sa svojom braćom. Najžešće borbe vodio je sa bratom Abelom koji je nastojao da se osamostali. Podržavali su ga magnati Holštajna. Erik se, takođe, morao boriti i sa skanijskim seljacima koji su digli ustanak zbog visokih poreza. Porezi su, između ostalog, nametnuti i za broj plugova po domaćinstvu. Broj plugova korišćen je kao mera bogatstva seljaka.

Već u drugoj godini svoje vladavine, Erik se morao suočiti sa Abelom, vojvodom Šlezviga. Sukob je trajao dve godine pre nego što je, 1244. godine, zaključen mir između braće koja su sklopila savez protiv Estonije. Erik se istovremeno suočio i sa crkvom kojoj je pokušao da nametne porez kao i svima drugima. Papa je poslao nuncija da pregovara sa biskupima i kraljem u Odenseu 1245. godine. Pripretio je ekskomunikacijom ukoliko kralj naruši viševekovna prava crkve.

Erik je sav svoj bes usmerio na vladiku Nilsa od Roskilde koji je pobegao iz Danske iste godine. Erik je konfiskovao zemlje biskupija na Selandu uključujući i teritoriju Kopenhagena. Ni intervencija pape Inoćentija IV nije pomogla da se spor reši. Nils je umro 1249. godine, a imovina je vraćena crkvi tek nakon Erikove smrti.

Sukob Erika i njegove braće ponovo je izbio 1246. godine kada je Erik napao Holštajn kako bi povratio kontrolu nad zemljama koje je držao njegov otac. Abel od Šlezviga, koji je bio u braku sa ćerkom Adolfa IV od Holštajna, ustao je protiv kralja. Erik se morao povući. Naredne godine je Abel upao na teritoriju Jilanda i Fina i opljačkao tamošnje gradove. Erik je uzvratio osvajanjem Ribe i zauzimanjem Abelove baštine Svendborg iste godine. Mir je zaključen 1249. godine nakon intervencije Erikove sestre Sofije od Brandenburga. Erik je uspostavio čvrstu kontrolu nad celom Danskom.

Godine 1249. skanijski seljaci podigli su ustanak zbog poreza na plugove. Na njihovu stranu stali su i plemići sa Selanda, ali i crkva, vojvoda Abel i nemački plemići na jugu Jilanda. Erik je za to vreme ratovao u Estoniji gde je pokušavao da učvrsti svoju vlast. Po povratku ga je Abel pozvao u posetu na svoje imanje u južnom Jilandu. Na svečanosti je kralj otet. Jedan od otmičara plaćen je da kralju zada smrtni udarac sekirom. Erik je ubijen, a njegovo telo je bačeno u reku. Sledećeg dana dva ribara izvukla su obezglavljeno kraljevo telo i prenela ga do dominikanske opatije u Šlezvigu. Telo je kasnije sahranjeno u crkvi Svetog Benedikta (1257).