Eufrozina Anđel
Ana - Eufrozina Anđel ili Ana - Helena Anđel (?–1253), bila je kneginja Galicije i Volinije u braku sa velikim knezom Romanom Velikim, 1199–1205. Bila je namesnica Kneževine tokom maloletstva svog sina Danijela Galičkog od 1205. do 1214. godine.
Život uredi
Mladost uredi
Bila je ćerka vizantijskog cara Isaka II Anđela i Irene Paleologine, ćerke Georgija Paleologa (prema ruskom istoričaru Aleksandru Majorovu).[1] U Galicijsko-Volinskoj hronici poznata je jednostavno kao rimska princeza. Prema Aleksandru Majorovu, prva hronika (hronika Danila Galičkog) je pre slična vizantijskoj nego rusinskoj istoriografiji ne slučajno.[1] Majorov u svojoj lekciji pokušava da dokaže da ne samo hronika, već i sam knez ima vizantijsko poreklo,[1] što je malo verovatno pošto je on vodio ratove protiv Kumana, koji su se u to vreme privremenom naselili na granici sa Vizantijom. Prema drugom ruskom istoričaru, Vasiliju Pašutu, Ana je možda bila ćerka nekog bogatog volinskog bojara.[2]
Kneginja uredi
Udala se za kneza Galicije i Volinije, Romana Velikog.
Ime Romanove supruge je nepoznato. Pretpostavljalo se da je ime Ana na osnovu činjenice da je njen unuk Mstislav Danilovič osnovao crkvu Svetog Joakima i Ane u Volodimiru. Prema čituljama Supraslskog pravoslavnog manastira i Kijevsko-pečerskog manastira, njeno drugo ime je bilo Helena. Moguće je da je bila ćerka Margarete od Ugarske (iz dinastije Arpad), a ne Irene Paleolog.
Poznato je da je knez Roman Veliki poginuo u bici kod Zavičosta 1205. godine, verovatno žureći da pomogne Filipu Švapskom, koji je bio oženjen Aninom sestrom Irenom Anđel. Postojanje odnosa između Filipa i Romana može se pratiti činjenicom da je Roman zabeležen među osnivačima Peterskirhe benediktinskog manastira u Erfurtu iz 12. veka kada je dao u dobrotvorne svrhe 20 grzivna srebra.
Kneginja - namesnica uredi
Nakon smrti svog supruga 1205. godine, postala je namesnica svom sinu tokom njegovog maloletstva. Uspešno je sklopila ugovore sa Poljskom, Mađarskom i Litvanijom, unapredila je trgovinu, ali joj se protivilo plemstvo.[3] Bojari su je svrgnuli u državnom udaru i pobegla je u Poljsku.
Uz pomoć vojske koju je poslao ugarski kralj Andrija, ponovo je preuzela vlast i namesništvo.[3] Uhapsila je bojare koji su joj se suprotstavili i oduzela im imanje.[3] Za vreme svog namesništva prisajedinila je Tiholm, Peremišlj i Volodimir.[3]
Godine 1214. povukla se sa položaja namesnice i predala je vlast svojim sinovima.
Pozne godine uredi
Godine 1219. postala je monahinja nakon što se njen stariji sin knez Danijel Galički oženio ćerkom Mstislava Smelog. Prema Leonidu Mahnovcu, udovica Romana Velikog bila je na sahrani svog unuka Vladimira Vasilkoviča 1288. godine u Ljubomlju, pa je moguće da je ubrzo umrla.
Reference uredi
- ^ a b v Budzinsky, O. The mystery of King is covered in name. Zbruch. 23 April 2013
- ^ „Anna (mother of Daniel of Galicia). Encyclopedia of History of Ukraine.”. Arhivirano iz originala 04. 11. 2016. g. Pristupljeno 15. 01. 2024.
- ^ a b v g Natalia Pushkareva, Women in Russian History: From the Tenth to the Twentieth Century,
Literatura uredi
- Grala H. Drugie malzenstwo Romana Mscislawowicza. "Slawia Orientalis", 1982, r. 31, N 3—4
- Kotlяr M.F. Do pitannя pro vіzantійsьke pohodžennя materі Danila Galicьkogo. "Arheologія", 1991, No. 2