Zarobljenički logor u Nacionalnom parku Rajding mauntin
Zarobljenički logor u Nacionalnom parku Rajding mauntin danas arheološki lokalitet,[1] tokom Drugog svetskog rata bio je jedan od 40 ratnih logora na prostoru Kanade, namenjen za smeštaj Nemačkih vojnika zarobljenih u severnoj Africi. Od oktobra 1943. do oktobra 1945. godine, logor je bio „dom” za 440−450 nemačkih ratnih zarobljenika, angažovanih na raznim radnim projektima u Manitobi.
| Zarobljenički logor u Nacionalnom parku Rajding mauntin | |
|---|---|
| Koncentracioni logor | |
 Infrastruktura logora (1944) | |
  | |
| Koordinate | 50° 16′ 00″ S; 100° 31′ 00″ Z / 50.266667° S; 100.516667° Z |
| Mesto | Rajding mauntin |
| Pod kontrolom |  Kanada |
| Postojao | oktobar 1943 − oktobar 1945 |
| Broj zatvorenika | 440−450 |
Logor se nalazio na malom proplanaku na severo-istočnoj obali jezera Vajtvater (na 300 km severozapadno od Vinipega), na kome se danas mogu jasno videti arheološki ostataci; temelja baraka, rasutih gomila cigala, i zarđalih komada metala (koji se poslednjih godina istražuju).[1]
Istorijat
urediZa vreme Drugog svetskog rata širom Kanade izgrađeno je 40 zarobljeničkih logora, u kojima je internirano 37.000 ratnih zarobljenika. Većina zatvorenika bili su bivši pripadnici Afričkog korpusa, koji su zarobljeni u bitkama kao što je Druga bitka kod El Alamejna u severnoj Africi.[2] Nakon zarobljavanja kanadske vlasti su logoraše označavali bojama; crnom surove naciste-zločince, belom one koji su odbacili nacizam i sivom one između ove dve grupe.
Odluka da se u okviru projekta zarobljeničkih logora u Kanadi osnuje i logor za do 450 logoraša u Nacionalnom parku Rajding Mauntin doneta je zbog ranijeg iskustva o nedostatku ogrevnog drveta u Kanadi u zimu 1942. i 1943. godine i nastojanja da se stanovnici Kanade oslobode za ratne napore. Ovom odlukom nemački ratni zarobljenici zaposleni su na seči ogrevnog dreveta, koga je u Nacionalnom parku Rajding Mauntin bilo u izobilju, i time su obezbedili dovoljne zalihe ogrevnog drveta za zimu 1943/44.
Kako su zarobljenici poslati u ovaj logor bili oni iz grupe sa niskim rizikom,[a] on je bio jedini logor za zarobljenike u Severnoj Americi koji nije bio opasan ogradom ili bodljikavom žicom, tako da su odsustvo izolacije i dobri uslovi života, kod logoraša bekstvo činili neizvodljivim. Logor su čuvali članovi Garde veterana iz Kanade.[2] Koliko je odnosi između zatvorenika i njihovih čuvara bio prijateljski govori i priča da je osoblje logora prodavalo alkohol koji su destilcijom proizvodili zatvorenici.[2]
Logoraši su za svoj rad na seči drveća plaćani 50 centi dnevno; a za zarađenu platu bilo im je dozvoljeno da naručuju robu iz Itonovog kataloga.[2]
Zatvorenici su vrlo brzo iskoristili svoju relativnu slobodu da istraže okolinu i u tim istraživanjima sprijateljili su se sa lokalnim stanovništvom. Mnogi od lokalnih stanovnika bili su ukrajinskog porekla, i najverovatnije su pokazivali simpatije prema nemačkim zatvorenicima, jer su se nadali da će Nemačka vojska zbaciti vlast Sovjeta u Ukrajini, i rado ih primali u svoju zajednicu. U takvim uslovima, zatvorenici su se opijali po naseljima, udvarali lokalnim ženama, a prisustvovali su i organizovanim plesovima.[2] Zatvorenici su smeli da imamju ljubimce u logoru, među kojima je bio i jedan maloletni crni medved.
Kada je sredinom 1944. godine logor preuzelo Odeljenje za rad broj logoraša je smanjen na oko 200. Brojno stanje u logoru se i narednih meseci stalno smanjivalo kako su ratni zarobljenici premeštani na druge projekte i kako se potreba za ogrevnim drvetom smanjivala. Kada je proizvodnja ogrevnog drveta prestala 31. mart a1945. godine, preostali zarobljenici su tokom leta pozajmljeni lokalnim poljoprivrednicima za radove u preriji. Logor je zatvoren 1. septembra 1945. godine, i ubrzo srušen, ostavljajući malo tragova iza sebe.[3]
Opis logora
urediOd infrastrukture logor je imao:
- petnaest baraka, uključujući i pet sanitarnih čvorova (sa kompletnim toaletima i kupatilom),
- administrativne objekte i kancelarije,
- veliku kuhinju sa trpezarijom,
- prodavnicu,
- malu bolnicu,
- garažu i štale za konje,
- kovačnicu, elektranu, mašinsku radionicu.
Napomene
uredi- ^ Zatvorenici u logoru uklapali su se u belu kategoriju, mada procene nisu uvek bile tačne, jer je među logorašima bilo i okorelih nacista, koji su greškom upućeni u ovaj logor.
Izvori
uredi- ^ a b Redekop, Bill. „Hard-partying PoW camp a historical gem Archeologists dig the Whitewater site”. Winnipeg Free Press, 06/28/2011. Pristupljeno 2. 7. 2016.
- ^ a b v g d Johnson, Andy. „Dig resurrects history of Manitoba's German PoW camp”. CTV News, August 7, 2011. Pristupljeno 3. 7. 2016.
- ^ O'Hagan, Michael. „Prisoners in the Park: German PoWs in Riding Mountain National Park”. www.niche-canada.org (2013). Pristupljeno 3. 7. 2016.