Zastava M56
Rad na novom domaćem automatu započeo je skoro odmah nakon zaustavljanja proizvodnje M1949. Na prvi konkurs bilo je 8 prototipova: 6 iz kragujevačke Zastave (poznatih konstruktora Đurđa Matića, poslovođe odjela neautomatskog oružja Milana Ilića i Danila Cukića), jedan iz Instituta naoružanja Uprave za vojnotehnička istraživanja i razvoj JNA (rješenje kapetana Todora Cvetića) i jedan iz Uprave artiljerije (kontrolnog organa UA pri Zastavi,kapetana Ljuba Mijomanovića).
| Zastava M56 | |
|---|---|
 | |
| Vrsta | Automat |
| Porijeklo |  SFRJ |
| Upotreba | |
| Upotreba u |  Bosna i Hercegovina
 Irak |
| Bojno djelovanje | Vijetnamski rat Zalivski rat Raspad Jugoslavije |
| Proizvodnja | |
| Proizvođač | Zastava Oružje |
| Specifikacije | |
| Masa | 3,060 (bez okvira),3460 (sa okvirom i nožem) kg |
| Dužina | 865 (sa ispravljenim kundakom),640 (sa priklopljenim kundakom) mm |
| Dužina cijevi | 250 mm |
| Kalibar | 7,62h25 TT mm |
| Vrsta operacije | slobodni zatvarač |
| Način dejstva | poluautomatski,automatski |
| Brzina paljbe | 600 met/min |
| Brzina zrna | 500 m/s |
| Maks. ef. domet | 200 m |
| Magacin | 32 metaka |
| Nišan | mehanički |
Istorija uredi
Kragujevački automati su se bazirali na modelu iz 1949. Mijomanović je prijavio njemački ERMA MP40, dok je Cvetić konkurisao sa potpuno novim rješenjem slobodnog zatvarača. Cvetićev se model najbolje pokazao. Tokom drugog kruga testa, jedini je izdržao probu sa 27.000 metaka. Tako je u naurožanju JNA usvojen 7,62mm M56 (kodni naziv artikal 11). Tokom 1956. izrađeno je 20 komada, neophodnih za istraživanja. Serijska proizvodnja M56 započela je 1960. a prekinuta 1975. U to vrijeme je izrađeno 88.998 primjeraka koje je Zastava isporučila vojsci i miliciji.1965. godine za potrebe izvoza izrađena je ograničena serija u kalibru 9mm. Zbog vizuelne sličosti sa MP40, često se navodi da je M56 rađen po uzoru Hajnriha Folmilera i zavoda ERMA. Ali između ova dva oružja postoje bitne razlike.[1]
Karakteristike uredi
M56 je funkcionisao po principu slobodnog zatvarača, a radio je sa otvorenim zatvaračem. Udarna igla je bila sastavni dio zatvarača nako me se nalazio izvlakač sa oprugom, donosač metka i kružni otvor za ručicu. Povratna opruga je bila većeg prečnika od onog kod MP40, bez teleskopske opruge. Iz automata se moglo dejstvovati jedinačno ili rafalnom paljbom. Regulator vatre, smješten ispred branika obarače, bio je poprečnog tipa. Sastojao se iz poluge pravougaonog presjeka sa polukružnim izrezom za razdvajač i obostranog nareckanog dugmeta sa jasnim natpisima "jed."(jedinačno) i "raf" (rafalno). Potiskivanjem lijevog dugmeta udesno do položaja kada se mogao jasno vidjeti natpis "jed", poluga se postavljala na pravac kretanja razdvajača. Nakon opaljenja, poluga regulatora da razdvajač na polugu obarača, odnosno da zadnji krak zapinjače zadržava zatvarač u zadnjem položaju. Prilikom potiskivanja desnog dugmeta ulijevo, urez na poluzi se dovodio na pravac razdvajača. Ručica aztvarača je predstavljala kočncu. U cilju blokiranja zatvarača,ručicu je trebalo zaokrenuti za 90 stepeni u suprotnom smjeru kazaljke na satu. U tom položaju, na gornjoj površini ručice bilo je čitljivo "ukočeno". Kada bi se ručica zaokrenula u suprotnom smjeru pisalo bi otkoč(eno). Na prednjem i zadnjem dijelu kanala nalazio se kružni otvor sa prečnikom većim od širine samog kanala. Iza glave ručice se nalazilo rebro pravougaone forme sa širinom koja je odgovarala širini kanala a visina prečniku kružnih otvora. Tako je u vertikalnom položaju, rebro sprečavalo kretanje ručice duž kanala i zatvarača. Osim ovog efiksasnog rješenja, na ručici je montiran držač koji je sprećavao slučajno opaljenje oružja, što je bio problem kod drugih automata. Iz tog razloga, Uprava pješadije iz tog razloga od konstruktora zahtjevala da riješi taj problem. Cvetićev je utvrđivač na vertikalnom kraku imao kvadratni izrez, dok je opruga pod donjim krakom utvrđivač držala priljubljenim uz sanduk. Na prednjem dijelu sanduka se nalazila bradavica, prilikom neželjenog kretanja unaprijed ili u krajnjem prednjem polođaju zatvarača,bradavica je zaskakala u otvor utvrđivača i obezbjeđivala sigurno rastojanje (1,2 - 2mm) između udarne igle i čela čahure u ležištu. Prilikom povlačenja zatvarača unazad, strijelac je obuhvatom ručice zatvarača savlađivao silu opruge, čime se utvrđivač zaokretao oko osovine, zub "iskakao" iz proreza i time oslobađao zatvarač.[1]Kundak je iskopiran od puške MP40 koji se može savijati i tako sačuvati dužinu. Neobična karakteristika M56 je da ima bajonetnu ušicu na cijevi i tako može da prihvati bajonet.[2]
Korisnici uredi
Države koje koriste ovu pušku su:
Reference uredi
- ^ a b „Oružje Online | Istorija - Naoružanje - Vojska”. Oružje Online (na jeziku: srpski). 2019-08-05. Pristupljeno 2019-08-13.
- ^ „Modern Firearms - M56 submachine gun”. web.archive.org. 2010-09-02. Arhivirano iz originala 02. 09. 2010. g. Pristupljeno 2019-08-13.