Intereks

Intereks (lat. interrex) je predstavljao vladara između mandata dva kralja u Rimskoj kraljevini ili dva konzula u Rimskoj republici. Bio je nadležan za održanje izbora za kralja u doba monarhije ili za konzule u doba republike. Izbore za nove konzule bi obično održavali stari konzuli, ali u slučaju njihovoga izostanka ili sprečenosti Senat je imenovao interekse, koji bi održavali centurijatsku skupštinu za izbor novih konzula. Period vlasti između okončanja mandata jednih konzula i izbora novih nazivao se interegnum (lat. interregnum).

Nastanak funkcije

Prvi intereks je navodno dobio mandat nakon Romulove smrti. Senat je tada nije mogao složiti koga da izaberu za novoga kralja, pa se 100 senatora podelilo u deset podgrupa od deset senatora. Vladala bi jedna grupa od deset senatora, a svaki od njih je vladao 5 dana. Nakon 50 dana vladala bi druga grupa od deset senatora kao novi intereksi. Oko godinu dana trajao je taj prvi period između dva kralja, zvan interegnum. Konačno je izabran Numa Pompilije.

U doba kraljevine

Nakon smrti Nume Pompilije i sledećih kraljeva Senat bi imenovao intereksa, koji bi sazvao kurijatsku skupštinu za izbor novoga kralja. Intereksi bi međusobno predložili kralja, a Senat je onda davao odobrenje. U slučaju pristanka Senata sazivala bi se kurijatska skupština i skupštini bi se predlagao novi kralj. Kurijatska skupština je onda mogla da glasa za ili protiv lica predloženoga za kralja.

U doba republike

U doba Rimske republike intereksi bi se u slučaju odsutnosti konzula imenovali da bi se održala kurijatska ili centurijatska skupština, na kojoj bi se izabrali novi konzuli. Za interekse bi izabrali najstarije i najuglednije senatore. Svaki intereks imao je mandat od samo pet dana, kao u doba monarhije. Skupštinu po običaju ne bi održavao prvi intereks, nego obično drugi ili treći intereks. Bilo je slučajeva da se izbor konzula izvrši za vreme jedanaestoga ili četrnaestoga intereksa. Interekse za vreme republike birao je Senat iz svojih redova.

Okončanje funkcije

Intereksi su bili postavljani s vremena na vreme sve do Drugoga punskoga rata. Posle toga nisu birani intereksi sve do 82. p. n. e., kada je Senat po Sulinom nalogu imenovao interekse da održe skupštinu za izbor diktatora. Tokom 55. p. n. e. izabran je intereks da bi održao skupštinu na kojoj su Pompej i Marko Licinije Kras izabrani za konzule. Ponovo su birani intereksi 53, i 52. p. n. e. da bi održali skupštinu na kojoj je Gnej Pompej Veliki izabran za jedinoga konzula.

Vidi još

• Rimska republika
• Rimsko kraljevstvo

Izvori

• Tit Livije
• Dionizije iz Halikarnasa