Irina Hazarska
Cicak ili Irina (turski: Çiçek; grčki: Ειρήνη) je bila hazarska princeza i vizantijska carica (741-750), kao supruga Konstantina V. [1]
| Irina Hazarska | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum smrti | 750. |
| Mesto smrti | Carigrad, Vizantijsko carstvo |
| Porodica | |
| Supružnik | Konstantin V Kopronim |
| Potomstvo | Lav IV Hazar |
| Roditelji | Bihar |
| Dinastija | Izaurijska dinastija |
| Vizantijska carica | |
| Period | 741-750 |
| Prethodnik | Marija |
| Naslednik | Marija |
Biografija
urediVizantijsko carstvo je 732. godine napadnuto od strane Omajadskog kalifata. Tražeći saveznike, Lav III Isavrijanac je poslao izaslanike hazarskom kanu Biharu. Savez je učvršćen brakom Biharove ćerke Cicak i Konstantina V, Lavovog sina i savladara. Cicak je poslata u Carigrad. Konstantin je tada imao četrnaest godina, a Cicak verovatno i manje. U Carigradu Cicak se krstila i ponela novo ime: Irina. Njena venčanica bila je veoma luksuzna i pokrenula je novu modu u Carigradu. Haljina je postala poznata kao "cicakija". Teofan Ispovednik piše da je Cicak naučila da čita i da je često čitala religijske tekstove. Opisuje je kao pobožnu i sasvim suprotnu mužu i svekru. Razlog za neprijateljski ton hroničara je činjenica da su Lav i Konstantin bili ikonoklasti, dok je Teofan bio ikonodul.[2]
Neizvesno je da li je Irinina svekrva Marija i dalje bila carica-majka u vreme braka Konstantina i Irine. Lav je umro 18. juna 741. godine. Konstantin ga je nasledio na vizantijskom prestolu, te je Irina postala carica. Odmah po Konstantinovom dolasku na vlast izbila je pobuna Artavazda, supruga Konstantinove sestre Ane. Irinina uloga u građanskom ratu nije poznata. Irina je 25. januara 750. godine rodila sina Lava. On će kasnije naslediti oca na prestolu kao Lav IV "Hazar". Lavovo rođenje poslednji je pomen Irine u istorijskim izvorima. Konstantin je već sledeće godine bio oženjen Marijom. Stoga je moguće da je Irina umrla na porođaju.
Reč "cicak" verovatno je helenizovana verzija turske reči "çiçek" što znači "cvet".
Reference
uredi- ^ The Student's Gibbon: The History of the Decline and Fall of the Roman Empire. Harper. 1894-01-01. p. 407.
- ^ "Irene, wife of Constantine V" (2000)
Literatura
uredi- Kevin Alan Brook. The Jews of Khazaria. 2nd ed. Rowman & Littlefield Publishers, Inc, 2006.
- Douglas M. Dunlop. The History of the Jewish Khazars, Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1954.
- The Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, 1991.