Катанац за бол
Katanac za bol (engl. The Hurt Locker) je američki ratni film iz 2008. godine, u režiji Ketrin Bigelou, prema scenariju koji je napisao Mark Boul. Glavne uloge u filmu tumače Džeremi Rener, Entoni Maki, Brajan Gerati, Kristijan Kamargo, Rejf Fajns, Evandželin Lili, Dejvid Mors i Gaj Pirs. Radnja prati tim za demontiranje bombi tokom Rata u Iraku koji se nalaze na meti pobunjenika i prikazuje njihove psihološke reakcije na stres borbe. Boul se tokom pisanja scenarija oslanjao na sopstveno iskustvo tokom rata.
| Katanac za bol | |
|---|---|
 Filmski poster na srpskom jeziku | |
| Izvorni naslov | The Hurt Locker |
| Žanr | ratni |
| Režija | Ketrin Bigelou |
| Scenario | Mark Boul |
| Producent | Ketrin Bigelou Mark Boul Nikola Šartje Greg Šapiro |
| Glavne uloge | Džeremi Rener Entoni Maki Brajan Gerati Kristijan Kamargo Rejf Fajns Evandželin Lili Dejvid Mors Gaj Pirs |
| Muzika | Marko Beltrami Bak Sanders |
| Producentska kuća | Voltage Pictures Grosvenor Park Media Film Capital Europe Funds (FCEF) |
| Godina | 2008. |
| Trajanje | 131 minuta |
| Zemlja |  SAD |
| Jezik | engleski |
| Budžet | 15 miliona dolara |
| Zarada | 49,2 miliona dolara[1] |
| Veb-sajt | www |
| IMDb veza | |
Film je premijerno prikazan 4. septembra 2008. na Filmskom festivalu u Veneciji, dok je u američkim bioskopima objavljen 26. juna 2009. godine. Naišao je na pozitivne reakcije kritičara, koji su naročito pohvalili režiju, glumu, scenario, montažu, muziku, fotografiju, dizajn zvuka i akcione scene. Bio je nominovan za devet Oskara, a pobedu je odneo u šest kategorija, uključujuće one za najbolji film, najbolju režiju i najbolji originalni scenario. Zaradio je preko 49 miliona dolara širom sveta.
Katanac za bol se danas smatra jednim od najboljih filmova kako 2000-ih, tako i 21. veka.[2][3][4][5] Godine 2020, Kongresna biblioteka ga je izabrala za čuvanje u Nacionalnom registru filmova Sjedinjenih Država zbog „kulturnog, istorijskog, ili estetskog značaja”.[6]
Radnja uredi
Tokom druge godine Rata u Iraku, tim američke vojske za demontiranje bombi identifikuje i pokušava da uništi improvizovani eksplozivni uređaj pomoću robota, ali vagonu sa okidačem otpada točak. Vođa tima, narednik Metju Tompson ručno postavlja naboj, ali je ubijen kada irački pobunjenik iskoristi mobilni telefon da detonira eksploziv. Specijalista tima, Oven Eldridž, oseća krivicu što nije uspeo da ubije čoveka sa telefonom.
Narednik Vilijam Džejms zamenjuje narednika Tompsona. Često se nalazi u sukobu sa narednikom Džej Ti Sanbornom zato što preferira da deaktivira bombe ručno i zato što ne saopštava svoje planove. On blokira Sanbornov nadzor dimnim granatama dok se približava eksplozivu i deaktivira ga samo nekoliko trenutaka pre nego što je irački pobunjenik pokušao da ga detonira. U drugom incidentu, Džejms insistira na razoružavanju složene automobilske bombe uprkos Sanbornovim protestima da bi to predugo trajalo; Džejms odgovara tako što skida slušalice i prekida kontakt sa Sanbornom. Sanborn je toliko zabrinut zbog njegovog ponašanja da otvoreno predlaže Eldridžu da Džejms „slučajno” pogine tokom šetnje među neeksplodiranim bombama izvan baze.
Po povratku u bazu, nailaze na petoricu naoružanih muškaraca u iračkoj odeći kraj terenca kojem je pukla guma. Posle napetog susreta, Džejms saznaje da su oni prijateljski nastrojeni britanski vojni izvođači. Dok popravljaju gumu, upadaju u snajpersku vatru. Tri izvođača su ubijena pre nego što Džejms i Sanborn preuzmu kontrasnajpersku akciju, ubivši tri pobunjenika. Eldridž ubija četvrtog koji pokušava da zaobiđe njihovu poziciju.
Tokom racije na skladište, Džejms otkriva bombu u telu dečaka za koju veruje da je Bekam, mladi Iračanin koji prodaje DVD-ove i igra fudbal sa njim van baze. Tokom evakuacije, potpukovnik Džon Kembridž, vojni psihijatar i Eldridžov savetnik, gine u eksploziji; Eldridž je dodatno traumatizovan. Džejms se iskrada iz baze sa Bekamovim navodnim poslodavcem na nišanu, govoreći mu da ga odvede u Bekamov dom. Ovaj ga ostavlja u kući iračkog profesora nepovezanim sa dečakom, pa Džejms beži.
Pozvan na mesto detonacije cisterne sa benzinom, Džejms odlučuje da polovi odgovorne pobunjenike u blizini. Sanborn protestuje, ali kada Džejms krene u poteru, on i Eldridž ga slede. Nakon što su se razdvojili, pobunjenici su uhvatili Eldridža. Džejms i Senborn ga spasavaju, iako je Eldridž pogođen u nogu. Sledećeg jutra Džejmsu prilazi Bekam, živ i zdrav, a Džejms ga ignoriše i nečujno prolazi pored njega. Pre nego što je prebačen na operaciju, Eldridž ljutito krivi Džejmsa za svoju povredu.
Dan pre nego što se njihova rotacija završi, pozvani su da razoružaju bombu privezanu za čoveka protiv njegove volje. Džejms ne može da odseče katance pre nego što tajmer dođe do kraja, i oni su primorani da napuste čoveka. Sanborn je uznemiren zbog iskustva bliske smrti, i jadajući se da niko osim njegovih roditelja ne bi bio tužan zbog njegove smrti, kaže Džejmsu da želi da napusti službu i dobije sina.
Nakon što se završi rotacija njegove čete, Džejms se vraća svojoj bivšoj ženi Koni i njihovom malom sinu. Međutim, ubrzo nalazi rutinski civilni život kod kuće dosadnim. Džejms priznaje svom sinu da postoji samo jedna stvar koju zasigurno voli. Posle nekog vremena počinje još jednu jednogodišnju rotaciju u drugoj četi.
Uloge uredi
| Glumac | Uloga |
|---|---|
| Džeremi Rener | narednik prve klase Vilijam Džejms |
| Entoni Maki | narednik Džej Ti Sanborn |
| Brajan Gerati | deminer Oven Eldridž |
| Gaj Pirs | narednik Metju Tompson |
| Kristijan Kamargo | potpukovnik Džon Kembridž |
| Dejvid Mors | pukovnik Rid |
| Rejf Fajns | vođa privatne vojne grupe |
| Evandželin Lili | Koni Džejms |
Nagrade uredi
- Međunarodni filmski festival u Torontu (2010) - Najbolji reditelj
- nagrada BAFTA (2010) - Najbolji film
- nagrada BAFTA (2010) - Najbolji reditelj
- nagrada BAFTA (2010) - Najbolji snimatelj
- nagrada BAFTA (2010) - Najbolji originalni scenario
- nagrada BAFTA (2010) - Najbolji zvuk
- nagrada BAFTA (2010) - Najbolja montaža
- nagrada Oskar (2010) - Najbolji film
- nagrada Oskar (2010) - Najbolji reditelj
- nagrada Oskar (2010) - Najbolji zvuk
- nagrada Oskar (2010) - Najbolja montaža
- nagrada Oskar (2010) - Najbolji scenario
- nagrada Oskar (2010) - Najbolja montaža zvuka
- nagrada BAFTA (2010) - Najbolji vizuelni efekti, nominacija
- nagrada BAFTA (2010) - Najbolja muška uloga, nominacija
- nagrada Golden Glob (2010) - Najbolji reditelj, nominacija
- nagrada Golden Glob (2010) - Najbolji film - dramska kategorija, nominacija
- nagrada Golden Glob (2010) - Najbolji scenario, nominacija
- nagrada Oskar (2010) - Najbolji snimatelj, nominacija
- nagrada Oskar (2010) - Najbolji zvuk, nominacija
- nagrada Oskar (2010) - Najbolja filmska muzika, nominacija
- nagrada Oskar (2010) - Najbolja muška uloga, nominacija
- Venecijanski filmski festival (2008) - Zlatni lav, nominacija
Reference uredi
- ^ „The Hurt Locker (2008)”. Box Office Mojo.
- ^ Bradshaw, Peter; Clarke, Cath; Pulver, Andrew; Shoard, Catherine (13. 9. 2019). „The 100 best films of the 21st century”. The Guardian.
- ^ „The Best War Movies of the 21st Century, from 'Dunkirk' to 'The Hurt Locker'”. 28. 7. 2017.
- ^ „The 21 Most Influential Films of the 21st Century, So Far”. 30. 12. 2020.
- ^ „The 50 Greatest War Movies Ever Made”. 29. 11. 2023.
- ^ Alter, Rebecca (2020-12-14). „Shrek Has Been Inducted Into the National Film Registry”. Vulture. Pristupljeno 2020-12-14.
Spoljašnje veze uredi
- Katanac za bol na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Katanac za bol na sajtu PORT.rs (jezik: srpski)
- Oficijelni sajt filma (jezik: engleski)
- Recenzija filma na sajtu www.rottentomatoes.com (jezik: engleski)
- Recenzija filma na sajtu B92
