Kopernik (krater)
Kopernik je krater na Mesecu nazvan po astronomu Nikoli Koperniku, koji se nalazi u istočnom delu Okeana bura.
 Krater Kopernik snimljen tokom misije Apolo 12 | |
| Koordinate | 9° 42′ 0″ s. g. š. 20° 0′ 0″ z. g. d. |
|---|---|
| Prečnik | 93 km |
| Dubina | 3,8 km |
| Eponim | Nikola Kopernik |
Ime uredi
Kopernik je dobio ime po poljskom astronomu Nikoli Koperniku. Kao i mnogi od kratera na Mesečevoj bližoj strani, ime je dobio na predlog Đovanija Ričolija, čiji je nomenklaturni sistem 1651. postao standardizovan. Ričoli je Koperniku posvetio značajan krater uprkos činjenici da je kao italijanski jezuita, morao da prihvati zvaničan stav katoličke crkve o ustrojstvu Sunčevog sistema. On je to pravdao napominjući da je simbolično baciti sve astronome pristalice heliocentričnog sistema u Okean bura. Međutim, postoje tumačenja da je Ričoli potajno podržavao heliocentrični sistem.
Karakteristike uredi
Kopernik je moguće videti i uz pomoć dvogleda, a nalazi se severozapadno od centra vidljive strane Mesečeve hemisfere. Južno od kratera je More ostrva, a u pravcu jug-jugozapad je krater Rajnhold. Severno od Kopernika su Karpati, koja leže na južnom obodu Mora kiše. Zapadno od Kopernika ima nekoliko razbacanih brda. Zbog svoje relativne mladosti, krater je ostao u relativno dobro očuvanom stanju od svog formiranja.
Obod kratera ima izrazitu heksagonalnu formu, sa terasastim unutrašnjim zidom i kosim bedemom širokim 30 kilometara. Postoje tri vidljive terase kao i klizište lučnog oblika. Najverovatnije zbog svog nedavnog formiranja, dno kratera nije ispunjeno lavom . Ono je brdovito u južnoj polovini i relativno glatko u severnoj. Centralni vrhovi se uzdižu i do 1,2 kilometara iznad dna. Snimanja tokom osamdesetih godina prošlog veka su pokazala da su izgrađeni uglavnom od olivina. Godine 1966. sonda Lunar Orbiter 2 je fotografisala krater iskosa, ako potencijalno mesto za spuštanje svemirskih misija.
Satelitski krateri uredi
Po konvenciji ove karakteristike su identifikovani na lunarnim kartama postavljanjem slova na stranu središta kratera koja je najbliža Koperniku.
| Kopernik | Širina | Dužina | Prečnik |
|---|---|---|---|
| A | 9.5° N | 18.9° W | 3 km |
| B | 7.5° N | 22.4° W | 7 km |
| C | 7.1° N | 15.4° W | 6 km |
| D | 12.2° N | 24.7° W | 5 km |
| E | 6.4° N | 22.7° W | 4 km |
| F | 5.9° N | 22.2° W | 4 km |
| G | 5.9° N | 21.5° W | 4 km |
| H | 6.9° N | 18.3° W | 5 km |
| J | 10.1° N | 23.9° W | 6 km |
| L | 13.5° N | 17.0° W | 4 km |
| N | 6.9° N | 23.3° W | 7 km |
| P | 10.1° N | 16.0° W | 5 km |
| R | 8.1° N | 16.8° W | 3 km |
Vidi još uredi
Reference uredi
Literatura uredi
- (jezik: engleski) Anderson, LE; Vitaker Iven A (1982). NASA Catalogue of Lunar Nomenclature. NASA RP-1097
- (jezik: engleski) Blu, Dženifer (25. jul 2007). Gazetteer of Planetary Nomenclature. United States Geological Survey Pristupljeno 16. januara 2015.
- (jezik: engleski) Basej, B; Spadis, P (2004). The Clementine Atlas of the Moon. Cambridge University Press, New York. ISBN 978-0-521-81528-4
- (jezik: engleski) Koks, Elaja E; Koks, Džosaja C (1995). Who's Who on the Moon: A Biographical Dictionary of Lunar Nomenclature. Tudor Publishers. ISBN 978-0-936389-27-1
- (jezik: engleski) Mur, Patrik (2001). On the Moon. Sterling Publishing Co. ISBN 978-0-304-35469-6
- (jezik: engleski) Prajs, Fred V (1988). The Moon Observer's Handbook. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-33500-3
- (jezik: engleski) Veb, Tomas Vilijam (1962). Celestial Objects for Common Telescopes (6th revision ed.). Dover. ISBN 978-0-486-20917-3
- (jezik: engleski) Vitaker Iven A (1999). Mapping and Naming the Moon. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-62248-6
