Korisnik:Jovana Terentić/pesak

Pjetro Veri
Datum rođenja	1728.
Mesto rođenja	Milano, Italija
Datum smrti	1797.
Mesto smrti	Ornago, Italija
Zanimanje	Pisac, ekonomista, filozof, istoričar

Pjetro Veri (ital. Pietro Verri; 1728, Milano – 1797, Ornago, Italija) bio je italijanski pisac, istoričar, filozof i ekonomista. Bio je jedan od najznačajnijih predstavnika milanskog iluminizma u 18. veku.

Biografija

Pjetro Veri je rođen 1728. godine u Milanu u plemićkoj porodici kao najstariji sin Gabrijela Verija i Barbare Dati Dela Somalja. Imao je tri brata – Alesandra, Karla i Đovanija.

Obrazovao se kod Jezuita, a, zatim, pedesetih godina je pohađao Akademiju dei Trasformati gde je, između ostalog, upoznao i Đuzepea Parinija. Godinu dana, od 1759. do 1760. godine proveo je kao član vojske u Sedmogodišnjem ratu. Nakon što je napustio vojnu karijeru posvetio se studiranju ekonomije u Beču 1760. godine. Naredne godine, 1761, kao jedan od osnivača, Pjetro Veri učestvovao je u osnivanju Akademije dei punji.

Pjetro Veri

Pjetro Veri se u mladosti pobunio i protiv klase kojoj pripada. Bio je radikalan u svojim željama za reformama, dok je od sedamdesetih godina postao oprezniji i umereniji reformator. Razlog za takvu promenu jeste ulazak u državnu službu.

Veliki uticaj na Verija su izvršili francuski iluministi Monteskje, Volter i Ruso, koji su doprineli njegovom znanju o pravu i građanskom društvu, o istoriji i ekonomskim temama.

Časopis Il caffè

Pjetro Veri je osnivač značajnog glasila za širenje iluminističke misli tog doba. Časopis je aktivno izlazio od 1764. do 1776. godine. Zamisao je bila da izlazi na svakih deset dana, a da se na kraju godine objavi zbirka sačinjena od različitih izdanja. Veoma su važni članci koje je pisao, a neki od njih su bili i književnog karaktera.

Uticaj senzualizma

Veri je bio pod uticajem principa senzualizma koji su bili posebno značajni u drugoj polovini 18. veka. Uticaj koji je dodatno važan za Verija jeste Etjen de Kondilak. Delo koje na najbolji način prikazuje uticaj senzualizma jeste Rasprava o prirodi naravi, zadovoljstva i bola, objavljeno 1773. godine. U ovom delu on određuje ljudsko delovanje kao stalnu potragu za zadovoljstvom koje nastaje kada prestane bol. Tematski blisko delo jeste i delo pod nazivom Razmišljanja o sreći, koje je objavljeno 1763. godine.

Dela

Jedno od najpoznatijih Verijevih dela i najbližih njegovom obrazovanju jeste delo naslovljeno Razmišljanja o političkoj ekonomiji objavljeno 1771. godine. U ovom delu Veri se izjašnjava kao naklonjen apsolutističkoj vlasti, a zatim dolazi do promene stava i ubeđenosti u potrebu za tim da se ustanovi ustavna monarhija koja bi prokrčila put demokratskoj vlasti.

Kao proizvod Verijevog interesovanja za istoriju nastala su dela Istorija Milana i Razmišljanja o torturi. Navedena dela svedoče o neprestanom Verijevom interesovanju za temeljno istorijsko istraživanje koje je zasnovano na strogom dokumentovanju činjenica. U delu Razmišljanja o torturi Veri strogo kritikuje dotadašnju praksu, posebno način na koji se utvrđivala istina u sudskoj praksi, okrivljujući protivrečnost, iracionalnost i torture.

Još neka dela iz oblasti ekonomije su Esej o veličini i dekadenciji milanskog tržišta (1763), Istorijska sećanja na javnu ekonomiju države Milano (1768).

Kada je reč o esejima, kratkim delima koja su sastavljena kao niz saveta, odnosno napomena za vaspitanje, bitno je delo Uspomene na moju ćerku, nastalo u trenutku rođenja njegove ćerke (1777). Piše ga kao niz preporuka za odgovarajuće vaspitanje.