Lazaristi
Lazaristi su kongregacija muških katoličkih redova osnovana u XVII veku. Osnivač i kreator je sv. Vicent od Paula (fr. Vincent de Paul). Lazaristi zajedno sa ženskom kongregacijom, milosrdne sestre, nazivaju se i vikentijci[1].
Istorija
urediNa ovim prostorima, gde su se sukobili interesi zapadne civilizacije i azijske despotije, pravoslavlje je bilo izloženo besprizornoj asimilaciji a slovenstvo minorizaciji i perfektuaciji. Izuzimajući Rusku Imperiju, koja se razvijala nezavisno od rimske ili vizantijske imperije, svi ostali slovenski narodi bili su ili deo rimske katoličke imperije, ili granični deo te imperije. Upravo zato, najnezavidniji položaj je imala srpska država koja je predstavljala slovensku oazu na teritoriji u kojoj je rimokatolička vlast već uveliko uspostavljena. Čak i u vreme svog državotvornog uspona Srbija je bila izložena rimskom prozelitizmu Dušanov zakonik je, između ostalog, dokaz odbrane protiv papske crkve), a sa pojavom Turaka-Osmanlija – i propašću srpske države – istorijska sudbina dela srpkog naroda odvijaće se u senci rimske hrišćanske politike.
Put ka katolicizmu trebalo je da obezbede organizacije koje su, prividno, vodile računa o očuvanju nacionalnog interesa i verskom tradicionalnom obredu. Bilo je to vreme nacionalnih preporoda i zalaganja za Uniju, kao program nacionalnog samospasavanja i ujedinjenja antipodnih hrišćanskih crkava, istočne i zapadne. Tada i pesnik Adam Mickjevič poziva Slovene da stupe u njegov Legion. Istovremeno, Vatikan je radio na objedinjavanju Slovena, pa tako stao i u zaštitu pravoslavnih Srba pod turskom imperijom, iako je ciljao dvojednom političkom interesu: približavanju te eventualnom sjedinjenju sa pravoslavnom crkvom to jest odvajanju Srba, i drugih pravoslavaca, od Moskve.
Lazaristi na Balkanu
urediPočetak akcije je da u Carigradu (1784), Solunu (1784) i Bitolju (1856) šire francuski uticaj i svoju misiju. Lazaristi su bili veoma aktivni, finansijski moćni, negovali su veze podjednako s bosanskim franjevcima. Poznati lazarista bio je Adam Ježi Čartorijski.