Lampsak

Lampsak (grč. Λαμψακος) je drevni i srednjovekovni grad osnovan sredinom 7. veka p. n. e. u Miziji, na obalama Dardanela. Trenutno, grad Lapseki (Turska), sa populacijom od 11,6 hiljada (2015).

Zlatnik sa likom Zevsa iz Lapsaka

Istorija

Lampsak je bio poznat po kultu božanstva Prijapa, koga je, prema legendi, ovde rodila Afrodita. Okolina grada je bila poznata po svojim prekrasnim vinogradima. U 4. veku p. n. e. gradom je vladao tiranin Hipoklas. Njegov sin Aiantid se oženio Arhedikom, kćerkom Hipije, atinskog tiranina.

Lampsak je nakon toga pripao persijskom caru Artakserksu I 376. p. n. e. Njega nasleđuje tiranin Falisk, a oko 355. p. n. e. tiranin Astinak, pa tiranin Hares. Nakon toga grad grad osvaja Memnon sa Rodosa.

Od 479. p. n. e. godine je u sastavu Delskog saveza. U periodu od 4. do 3. veka p. n. e. grad je kovao svoj zlatnik. Sve ovo ukazuje na to da je Lampsak bio jedan od najbogatijih gradova u regionu.

Anaksagora je nakon što je proteran iz Atine, došau u Lampsak i u njemu umro 428. p. n. e., okružen poštovanjem njegovih građana. Nakon smrti filozofa, u gradu su se održavali godišnje festivali njemu u spomen.

Prema Ciceronu, to je bio jedan od najpoznatijih gradova među provincijama Azije.

Godine 364. održan je Sabor u Lampsaku protiv Arijevaca. Godine 1235. ovde je održan Svepravoslavni sabor.

Godine 1416., između Lampsaka i Galipolija, mletačka flota je izvojevala pomorsku pobedu nad Turcima..

Poznati građani Lampsaka

• Straton iz Lampsaka — filozof i fizičar.
• Metrodor iz Lampsake (stariji) — pre-sokratski filozof.
• Metrodor iz Lampsake (mlađi) — epikurski filozof, jedan od četiri glavna predstavnika epikurejstva.
• Idomenei Lampsakski — prijatelj i učenik Epikura, epikurejski filozof i istoričar.
• Haron iz Lampsaka — istoričar.
• Anaksimen Lampsakski (oko 390—320) — retorik i istoričar.
• Polien iz Lampsaka matematičar, prijatelj Epikura.
• Partenije Lampsakski