Malikane
Malikane je bio oblik poreza uveden u Otomanskom carstvu 1695. godine. Zamišljen je kao poboljšanje Iltizam sistema , u kome je poreski poljoprivrednik bio odgovoran za jednu godinu. Malikane ugovori su bili doživotni i ovo je pružalo veću sigurnost poreskom poljoprivredniku i manje eksploatacijski odnos sa seljacima. Međutim, stečeni interesi - postojećih multezima koji su imali koristi od sistema Iltizam - sprečili su šire usvajanje malikane.[1] Takođe, malikane se nije mogao pretvoriti u Vakuf.
Poreska farma malikane, obično za selo ili okrug, bila bi na aukciji najvišeg ponuđača; u zamenu za prikupljanje svih državnih poreza (rusum) sa tog područja,[2] pobednik na aukciji bi izvršio veliku uplatu nazvanu muačele, a zatim godišnje isplate nazvane mal. Aukcija je odredila početnu uplatu - podležući minimalnoj ceni koju je odredila blagajna. Malikaneci bi mogli da finansiraju svoju početnu uplatu pozajmljivanjem kod lihvara ili sarafa - koji bi očekivali da će smanjiti poreski prihod; ovo bi čak mogao postati drugi sloj poreske proizvodnje.
Pobednik licitacije dobio bi dokument pod nazivom „berat“, kao dokaz o svom pravu na poreznu farmu. U teoriji, kada bi stanar umro, njegova poreska farma bi se vratila državi, ali bi stanar mogao da preda poresku farmu nasledniku ako bi se blagajna složila (a zvaničnici bi očekivali da im se plati za njihov sporazum).[3]
Kako je tržište poreznog rata postajalo konkurentnije, trezor je prikupljao veće isplate, ali je profitabilnost za poreske poljoprivrednike opadala.[4]
Sistem malikane je možda napravljen po uzoru na raniji sistem „dvostruke rente“ koji su plaćali vakufi.
Iz perspektive trezora, malikane su bili pouzdaniji izvor prihoda. Aukcije lokalnih poreznih poljoprivrednih prava imale su za posledicu integrisanje različitih provincijskih poreznih poljoprivrednika u osmansku državu,[5] a takođe su pomogle u izgradnji modernijeg koncepta privatnog vlasništva nad zemljom.[6]
Reference uredi
- ^ An Introduction to Religious Foundations in the Ottoman Empire. Barnes. 1987. p. 67.
- ^ State and Provincial Society in the Ottoman Empire: Mosul, 1540-1834. Cambridge University Press. p. 102.
- ^ An Introduction to Religious Foundations in the Ottoman Empire. Barnes. 1987. p. 68.
- ^ A Comparative Evolution of Business Partnerships: The Islamic World and Europe, With Specific Reference to the Ottoman Archives. 1996. p. 168.
- ^ State and Provincial Society in the Ottoman Empire: Mosul, 1540-1834. Cambridge University Press. p. 9
- ^ A Comparative Evolution of Business Partnerships: The Islamic World and Europe, With Specific Reference to the Ottoman Archives. 1996. p. 164