Muzejska jedinica Odžaci

Muzejska jedinica u Odžacima osnovana je u novembru 1980. godine iz dotadašnje Arheološke sekcije jugozapadne Bačke. Na taj način je amaterska zbirka podignuta na nivo muzejske jedinice. Do 1990. godine Zbirka se nalazila u sastavu Narodnog univerziteta „Odžaci”, kada prelazi u sastav u Narodne biblioteke ”Branko Radičević”, gde se i danas nalazi. Kompleksnog je tipa i zavičajnog karaktera, sa arheološkom, istorijskom i etnografskom zbirkom. Stalna postavka je arheološka i na njoj se mogu videti predmeti iz ranog neolita, sa lokaliteta Donja Branjevina, kao i iz drugih perioda. Nadaleko čuvena statua ”Crvenokosa boginja”, koja u sebi sjedinjuje simbole ženske i muške plodnosti, nastala pre više od 7000 godina, čuva se u trezoru banke, dok je na postavci kopija.

Odeljenja

U svom sastavu ima dva odeljenja: Arheološko odeljenje i Istorijsko odeljenje.

Arheološko odeljenje

Arheološko odeljenje Muzejske jedinice u Odžacima raspolaže sa preko 4000 predmeta i nekoliko desetina hiljada komada studijskog materijala. Većina pripada zbirci Donja Branjevina koja obuhvata uglavnom ranoneolitski materijal izuzetne vrednosti. U najznačajnije eksponate svrstavaju se: figurina Crvenokose boginje i posude sa belokapljičastim ornamentima, jedinstvene iz ove epohe. Veliki broj arheoloških lokaliteta na teritoriji opštine Odžaci, sa materijalom u rasponu od neolita do ranog srednjeg veka, istražen je tek delimično i pokazuje kontinuitet ljudskih staništa na našem području. Bogatstvo keramičkog, koštanog materijala, kamene plastike, dekorativnih fragmenata ženskih i muških i konjičke opreme, deo su izuzetno dragocenih fondova Arheološkog odeljenja.

Istorijsko odeljenje

Istorijsko odeljenje Muzejske jedinice obuhvata materijal od XVI do kraja XX veka podeljen u zbirke: Tursko doba, Odžaci pre Prvog svetskog rata, Odžaci između dva Svetska rata, kolonizacija, školstvo etc. Broji preko 500 predmeta različite provincijencije, vrste materijala, stepena očuvanosti i starosti. Muzejski materijal pokriva svih 9 mesta naše opštine. Najstarije muzealije su iz turskog doba (fragmenti grnčarije naselja sa područja današnjeg mesta Odžaci), dok većina predmeta potiče iz XIX veka. Posebno značajna je zbirka faksimila arhivalija iz XVIII veka koja istoriografski pokriva sve najznačajnije događaje vezane za prošlost opštine Odžaci.