Novohetitske države
Novohetitske države, takođe poznate i kao sirijsko-hetitske države, zajednički je izraz za niz malih kneževina u severnoj Siriji, Kilikiji i južnoj i centralnoj Anadoliji, nastalih nakon pada Hetitskog carstva (oko 1200. godine p. n. e.). U gornjoj Mesopotamiji i Siriji preovlađivale su aramejske države, a duž libanske obale su neki kananski gradovi preživeli kao feničanske kneževine.
Pojam uredi
Naučnici koriste naziv "hetitske" pošto su ove države nekada činile deo Hetitskog carstva te su nakon njegovog raspada zadržale izvesne hetitske odlike. Ove odlike ogledaju se u sledećem: sličnost u stilovima u arhitekturi i vajarstvu, korišćenju huritskih imena karakterističnih za hetitsku državu. Pismo koje je korišćeno u novohetitskim državama direktno je proisteklo iz hetitskih hijeroglifa poznog hetitskog carstva. Jezik koji je pisan hetitskim pismom nije bio hetitski već luvijski - jezik znatnog dela stanovništva u hetitskoj Anadoliji. Stanovništvo novohetitskih država predstavlja mešavinu različitih naroda: Kananci, Aramejci, Huriti, Hetiti, Luvijci.
Novohetitske države ležale su duž glavnih puteva i kontrolisale su važne rečne prelaze. Zbog toga su sve one bile bogati trgovački centri. Obezbeđivale su vezi između Urartua i Asirije na istoku i Frigije, Lidije i mediteranske obale na zapadu. Uprkos kulturnim i lingvističkim sličnostima, ove države nisu bile međusobno politički ujedinjene.
Države uredi
Kraljevstvo Hamat sa središtem u istoimenom gradu nalazilo se u današnjoj Hami na Orontu. Prestonica Unki-Patine, države u oblasti ravnice Amuka i donjeg Oronta, bio je grad Kinalua. U državi Ain Dara otkriven je hram sa kamenim sklupturama. Samala je bila prestonica istoimenog kraljevstva. Severozapadno od Samala ležala je kneževina Gurgum sa pretonicom u Markasu. Istočno od Samale nalazila se država Kumuh sa centrom u Samsatu. Severno, na obali Eufrata do granice sa Urartuom, nalazila se Melida, Melitena klasičnog perioda. Kilikija je bila podeljena na Kve i Hilaku. Tabal je bila opšta odrednica za jugoistočni deo Anadolije. Bio je podeljen na mnoge manje države koje su delimično ujedinjene pod kneževinom Bit Burutaš.
Vidi još uredi
Izvori uredi
- Kurt, Ameli (2012). Stari istok. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. ISBN 978-8617180872.
