Nominalna vrijednost

Nominalna vrijednost je vrijednost iskazana na nekom vrijednosnom papiru ili iskazana vrijednost sredstava i obaveza u poslovnim knjigama, koja se može ali i ne mora podudarati sa realnom (stvarnom) vrijednošću.

100 dinara, nominalna vrijednost

Nominalna vrijednost novca je broj novčanih jedinica koji je upisan na banknoti ili moneti (apoenu). Pored nominalne vrijednosti, novac ima i realnu vrijednost.

Realna vrijednost novca je određena njegovom kupovnom snagom. Stabilnost novca postoji onda kada se ne mijenja njegova realna vrijednost odnosno kupovna snaga. Kod novca može doći do određenih poremećaja a ti poremećaji se mogu javiti kao:

• Inflacija je obilje novca koji ne vrijedi mnogo. Kod inflacije dolazi do opšteg rasta tržišnih cijena, ponuda robe pada u odnosu na tražnju a troškovi života rastu. Kupovna moć novca je vrlo niska. Kod inflacije štetu trpe lica sa stalnim primanjima poput - radnika i penzionera, ili povjerioca koji su dali novac na zajam.
• Deflacija je sasvim suprotno od inflacije. Tržišne cijene padaju što je posljedica rasta vrijednosti novca. U ovom slučaju dolazi do oskudice novca. Korist od deflacije imaju lica sa stabilnim prihodom.
• Depresijacija je pad vrijednosti domaće valute u odnosu na druge valute. To je proces koji prethodi devalvaciji.
• Apresijacija je porast vrijednosti domaće valute u odnosu na druge valute.

Pregled

Nominalna vrednost obveznica obično predstavlja glavnu ili otkupnu vrednost. Kamata se izražava kao procenat nominalne vrednosti.

Kada su u pitanju obveznice, pre dospeća, stvarna vrednost obveznice može biti veća ili manja od nominalne vrednosti, u zavisnosti od kamatne stope koja se plaća i percepcije rizika od neizvršenja obaveza. Kako se dospeće približava, tako se stvarna vrednost približava nominalnoj vrednosti.

U slučaju akcija, nominalna vrednost se razlikuje u zavisnosti od vrste akcija. Na primer, ukoliko su u pitanju obične akcije, nominalna vrednost je u velikoj meri simbolična. U slučaju preferencijalnih akcija postoje dividende koje se mogu izraziti kao procenat nominalne vrednosti i akcionari koji poseduju ovu vrstu akcija imaju prioritete u isplaćivanju u odnosu na one koji imaju obične akcije.

Kada govorimo o polisi životnog osiguranja, nominalna vrednost koja se odnosi na ovaj pojam je, zapravo, određeni iznos novca koji se vezuje za politiku samog osiguranja i koji se isplaćuje porodici korisnika, odnosno, osiguranika ili nekoj drugoj bliskoj osobi nakon njegove smrti. Takođe postoji i „dvostruko obeštećenje” koje se navodi u polisi i koje podrazumeva da je osiguranje dužno da u slučaju iznenadne smrti osiguranika isplati duplo veći iznos od uobičajenog već navedenim primaocima.

Vezano za imovinu, zdravstveno ili osiguranje u slučaju nesreće, nominalna vrednost podrazumeva maksimalni iznos koji se plaća i koji je naveden na glavnoj strani polise.

Nominalna vrednost može da se odnosi i na stvarnu vrednost nečeg drugog, a da to nije samo u finansijskom i računovodstvenom domenu pojmova i alata. Na primer, može se posmatrati kao neki plan ili koncept. U ovom kontekstu, nominalna vrednost, zapravo, posmatra očiglednu vrednost određene ideje, pre testiranja i sprovođenja plana ili koncepta.

Takođe, nominalna vrednost može da se odnosi i na cenu koja je odštampana na ulaznici za neki sportski ili kulturni događaj, neki koncert ili bilo kakvu sličnu priliku ili dešavanje(u pitanju je cena koju je organizacija domaćin prvobitno odredila). U velikom broju pravnih sistema, ponovna prodaja karata za iznos koji je viši od nominalne vrednosti(ili određenog iznosa iznad nominalne vrednosti) se smatra nelegalnom i predstavlja „skaliranje” karata koje podrazumeva strategiju trgovanja kroz koju prodavac pokušava da napravi veliki profit na malu promenu cene.

U engleskom jeziku postoji nekoliko izraza u kojima se pominje pojam nominalne vrednosti. Najčešće korišćen, a i onaj koji je najbliži našem jeziku, je to take someone at face value. Ovaj izraz se neretko pominje u svakodnevnom govoru i njegov prevod je uzimati zdravo za gotovo, a značenje se može definisati kao mišljenje nekoga o nečemu koje je dovoljno ubedljivo za slušaoca tako da ono može biti odobreno bez ikakvih sumnji i potrebe za proverom istinitosti.

Vidi još

• Berza
• Valuta
• Spisak valuta
• Narodna banka Srbije
• Tržište stranih valuta
• Kamata
• Ekonomija
• Finansije
• Računovodstvo

Literatura

• A dictionary of business and management. (na jeziku: engleski) (5. izd.). Oxford(England): Oxford University Press. 2009. ISBN 9780199234899. 
• Buchanan, T.B. (1894). Principles of Money and Coinage. Chamber of Commerce and Board of Trade. str. 22. Pristupljeno 21. 3. 2018. 
• Allen, L. (2009). The Encyclopedia of Money. ABC-CLIO. str. 193. ISBN 978-1-59884-251-7. Pristupljeno 21. 3. 2018. 
• Conant, C.A. (1905). Book II-The principles of the value of money: The importance of definitions. The Principles of Money and Banking. Harper. str. 280. Pristupljeno 21. 3. 2018. 

Spoljašnje veze

• Narodna banka Srbije Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. novembar 2013)
• Centralna banka Bosne i Hercegovine/Novac u Republici Srpskoj