Opsada Beča (1529)
Opsada Beča ili Prva bitka kod Beča dogodila se između 27. septembra i 15. oktobra 1529,[5] kada je osmanlijska vojska, predvođena sultanom Sulejmanom Veličanstvenim, prodrla najzapadnije u srednju Evropu. Osmanlijska vojska brojala je oko 120.000 vojnika.
| Opsada Beča | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo vojnih pohoda Sulejmana Veličanstvenog | |||||||||
 Opsada Beča 1529. | |||||||||
| |||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||
 Austrija sa saveznicima |
 Osmansko carstvo | ||||||||
| Komandanti i vođe | |||||||||
Niklas grof Salm  |
Sulejman Veličanstveni Ibrahim paša | ||||||||
| Jačina | |||||||||
| oko 23.000[1][2] | oko 125.000[1][3] | ||||||||
| Žrtve i gubici | |||||||||
| mali gubici | oko 14.000[4] | ||||||||
| veliki gubitak civila[4] | |||||||||
Među svim prethodnim bitkama između hrišćanskih i muslimanskih vojski, ova opsada je nagovestila kraj napredovanja prethodno nezaustavljivih turskih snaga, koje su ipak i nakon toga nastavile osvajanja delova Mađarske pod kontrolom Austrije.
Ova bitka se u osmanlijskim vojnim izvorima naziva „Prva bitka kod Beča“, jer se dogodila i „Druga bitka kod Beča“ 1683. godine.
Pre opsade Beča, Osmanlije su napale Budimpeštu, koju nije branio veliki broj vojnika. Uprkos obećanju vojnicima da ih neće pobiti, ako se predaju, Osmanlije su postupile suprotno. Vest o tom događaju je stigla do Beča, gde je odlučeno da predaja ne dolazi u obzir. Osmanlijska vojska je brojala oko 800 lađa na Dunavu i oko 20.000 deva, koje su prenosile opremu. Došlo je i oko 12.000 pripadnika elitnih jedinica janjičara. Branioci Beča su podelili grad na više sektora i tako decentralizovali odbranu. Na čelu je bio Nemac Niklas grof Salm, koji se istakao u bici kod Pavije.[6] Sedište odbrane je bilo smešteno u katedrali sv. Stefana. Ojačani su odbrambeni zid oko grada i ulaz u grad.
Osmanlije su do Beča došle umorne od dugog puta i lošeg vremena. Pokušale su da ugovore predaju, ali im je ta ponuda odbijena. Artiljerijom su napale odbrambene zidove bez većih uspeha. Kopale su podzemne tunele ispod gradskih zidina. Branioci su to otkrili, pa su vođene borbe u kojima su podeljeni uz velike gubitke. Počele su da padaju jake kiše. Osmanlije su imale nedostatak hrane i vode, razboljevale su se, a deo vojske je dezertirao. Janjičari su tražili da se odluči šta dalje. Dana 12. oktobra 1529. g., Osmanlije su se odlučile na konačni završni udarac, koji je bio neuspešan po njih. Sledećih dana je pao sneg, što je dodatno pogoršalo ionako loše stanje u osmanlijskoj vojsci, te su prekinule opsadu Beča i povukle se u Ugarsku. Vođa odbrane grada Nikola grof Salm, koji je tada imao 71 godinu, ranjen je u poslednjoj bici, i preminuo je od posledica ranjavanja u proleće sledeće godine.[7] Osmanlije nisu doživele potpuni poraz, jer su oslabile Austriju, koja nakon ove bitke nije imala dovoljno sredstava da pripremi protivnapad na Turke, pa su učvrstili svoj položaj u Ugarskoj.
Izvori uredi
- ^ a b Turnbull 2003, str. 50.
- ^ Keegan & Wheatcroft suggest 17,000. Who's Who in Military History. p. 283; Some estimates are just above 20,000, for example: "Together with Wilhelm von Roggendorf, the Marshal of Austria, Salm conducted the defense of Vienna with 16,000 regulars and 5,000 militia." Dupuy, Trevor, et al., The Encyclopedia of Military Biography. p. 653.
- ^ Christopher Duffy suggests "Suleiman led an army of 125,000 Turks". Siege Warfare: Fortresses in the Early Modern World 1494-1660. p. 201. For higher estimates, see further note on Suleiman's troops.
- ^ a b Turnbull 2003, str. 51.
- ^ Shaw, Stanford J. (29. 10. 1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey
. Cambridge University Press. str. 93. ISBN 978-0-521-29163-7. Pristupljeno 22. 9. 2011.
- ^ Turnbull 2003, str. 49.
- ^ Dupuy, Johnson & Bongard 1992.
Literatura uredi
- Ivić, Aleksa (1929). Istorija Srba u Vojvodini. Novi Sad: Matica srpska.
- Dupuy, Trevor Nevitt; Johnson, Curt; Bongard, David L. (1992). The Encyclopedia of Military Biography. I. B. Tauris, Limited. ISBN 978-1-85043-569-3.
- Turnbull, Stephen (2003). The Ottoman Empire 1326-1699. Osprey Publishing. ISBN 978-1-84176-569-3.[mrtva veza]