Otpuštanje duga

Otpuštanje duga je dobročin ugovor između poverioca i dužnika kojim se postiže saglasnost da će prestati dužnikova obaveza u celosti ili delimično. U ovom slučaju obligacija prestaje kad poverilac izjavi dužniku da neće tražiti njeno ispunjenje, a dužnik se s tim saglasi. Poverilac ne može jednostranom izjavom volje učinjenom svom dužniku da proizvede prestanak konkretne obaveze - obaveza prestaje tek kada se dužnik saglasi sa otpuštanjem duga. Za punovažnost ugovora o otpuštanju duga, koji se najčešće zaključuje u nameri da se dužniku učini poklon, nije neophodno potrebno da on bude zaključen u istoj formi u kojoj je zaključen posao iz koga je obaveza nastala - ugovor o otpuštanju duga može biti i neformalan. Dakle, poverilac ne može osloboditi dužnika njegove obaveze protivno njegovoj volji.

Postoji i institut pactum de non petendo - jednostrana izjava volje koju poverilac čini svom dužniku kojom obećava da od dužnika neće tražiti naplatu potraživanja - ovim se dužnik ne oslobađa obaveze, već samo stiče mogućnost da istakne prigovor poveriocu, ako mu on zatraži isplatu.

Odricanje od sredstava obezbeđenja

ZOO:

Vraćanje zaloge i odricanje od drugih sredstava kojim je bilo obezbeđeno ispunjenje obaveze, ne znači poveriočevo odricanje od prava da traži njeno ispunjenje'.

Poverilac čije je potraživanje obezbeđeno hipotekom može se jednostranom izjavom volje odreći hipoteke kao sredstva obezbeđenja, ali tim odricanjem ne prestaje automatski i potraživanje prema dužniku koje je obezbeđeno hipotekom.

Obligacija ne može prestati jednostranom izjavom volje, jer koliko god činjenica prestanka obaveze za dužnika može biti povoljna nije mu svejedno na koji će način obaveza prestati. Moguće je da dužnik ima interes da mu se dug ne oprosti.

Otpuštanje duga jemcu

ZOO:

Otpuštanje duga jemcu ne oslobađa glavnog dužnika, a otpuštanje duga glavnom dužniku oslobađa jemca.

Kad ima više jemaca, pa poverilac oslobodi jednog od njih, ostali ostaju u obavezi, ali se njihova obaveza smanjuje za deo koji otpada na oslobođenog jemca.

Opšte otpuštanje dugova:

ZOO:

Opšte otpuštanje dugova gasi sva poveriočeva potraživanja prema dužniku, izuzev onih za koja poverilac nije znao da postoje u času kad je otpuštanje izvršeno.

U odnosu na potraživanje za koje poverilac nije znao u času otpuštanja ne važi pravilo da je otpušten (npr. poverilac nasledi potraživanje koje je treće lice imalo prema njegovom dužniku).

ZOO:

Za punovažnost ovog sporazuma nije potrebno da bude zaključen u formi u kojoj je zaključen posao iz koga je obaveza nastala.

Literatura

1. Jakov Radišić: Oblciono pravo, Beograd 2004