Parkovi u Leskovcu

Gledajući sa Hisara za vreme Turaka, činilo se da Leskovac izgleda kao jedan veliki park sa mnogobrojnim stablima koja su nadvisila većinom prizemne kuće Leskovčana, međutim, osim nekoliko velikih bašti oko saraja i bogatih kuća, Leskovac je bio grad bez parka.

Istorija

Prvi parkovi podignuti su nakon oslobođenja Leskovca kada kada su oko novosagrađene Gimnazije posađena stabla drveća. Ovaj park nije preživeo bugarsku okupaciu tokom Prvog svetskog rata.

Pored ovog parka, postojao je i park koji se nalazio na obroncima Hisara oko Svetoilijske crkve po kojoj je i dobio ime. Svetolijski park je dugo vremena bio omiljeno izletničko mesto Leskovčana gde su se proslavljale razne svetkovine i manifestacije. Park, međutim, nije bio uređen i crkvene vlasti su njegove delove izdavale za ispašu stoke. Sa uređenjem istog krenulo se početkom dvadesetih godina prošlog veka, kada je zahvaljujući omladinskom društvu "Fidan" i prilozima građana postavljeno 50 klupa za sedenje.

Drugo omiljeno izletište Leskovčana bilo je "Strelište" koje se nalazilo pored Streljačkog kluba "Kralj Milutin" u koje je u svrhu parka korišćeno kada na njemu streljačka družina nije vežbala. Strelište je u stvari bila jedna veća livada oivičena drvećem koja su se nalazila na obroncima Hisara na prostoru oko škole "Kosta Stamenković".

Plakat kojim se građani Leskovca i okoline pozivaju na otkrivanje i osvećenje spomenika kralju Aleksandru u parku Devet Jugovića, 2. jula 1939. godine. Plakat pripada fondu Jovana Jovanovića Abraša Narodnog muzeja u Leskovcu.

Današnji Gradski park.

Treći leskovački park bio je park kod Železničke stanice, na prostoru između stanice i grada. U ovom parku se juna 1925. godine desio incident u kome su učestvovali visoki oficiri Vojske Kraljevine SHS koji su na nekom svom proputovanju svratili do Leskovca. Pošto je park bio odmah iza Železničke stanice, iskoristili su priliku da u njemu napasaju svoje konje uništavajući pritom parkovsko zelenilo. O tome je i "Leskovački glasnik" izveštavao: "Naviknuti vojnici da svuda gde dođu ne fermaju ničiju svojinu za neprikoslovenu, naveli konje u park stanice i slistili sve, pa i drveće. Konji popaali travu iz drveća i to nek im je prosto, ali zašto dozvoliše da konji polome i oljušte drveće. Oni su zaboravili da ovo nije rat i da se takav prostakluk ni u ratu ne dopušta kada je neko primetio da je to park i da će konji upropastiti drveće odgovorili su "Kakav park", Leskovčani mi znaju za park."

Krajem 1920. godine na inicijativu komunističke opštinske uprave obnovljen je park iza tadašnje Gimnazije (današnje Sajmište u centru grada), koji je u međuvremenu postao smetlište. Međutim, ovaj park je bio kratkog veka, kao i vladavina komunista u Leskovcu. Odmah nakon smenjivanja komunista park je uništen.

Početkom 30ih godina prošlog veka park je obnovljen, a 1934. godine počelo se sa naplaćivanjem sedenja u parku. Ovo zadovoljstvo je tadašnje Leskovčane koštalo 50 para. Nakon ubistva kralja Aleksandra Prvog park je poneo njegovo ime, ali je upamćen kao Sokolski park jer se u njegovom pročelju na zapadu nalazila zgrada Sokolskog doma (dananje Leskovačko narodno pozorište).

Kada je 1927. godine donet zakon prema kome svaka opština mora imati najmanje 5ha pod šumom, kako bi ispunila ovaj uslov iz zakona, leskovačka opština je, smatrajući da se parkovi računaju kao šuma, odlučila da prostor na kome se nalazilo Tursko groblje pretvori u park. Krajem 1927. godine otpočelo je ravnanje terena na kome će nići park "Devet Jugovića". Radovi oko parka završeni su tokom 1928. godine o čemu je "Leskovački glasnik" izvestio: "Sa zadovoljstvom konstatujemo da su zemljani radovi u parku "Devet Jugovića", toliko napredovali da je plato na brdu potpuno popravljen čime se dobila jedna lepa i prilično velika površina. Isto tako zasađen je jedan deo zemljišta. Ovih dana pristupa se presicanju i izradi staze okolo brda. Ova staza će biti visoka 4 metra. Kolski put sa leve strane parka biće znatno proširen". Ovaj park je imao električno osvetljenje i u njemu se nalazio spomenik kralju Aleksandru koji je uklonjen nakon Drugog svetskog rata.