Pis (reka)
Pis (engl. Peace River; franc. rivière de la Paix) je velika reka koja protiče kroz zapadni deo Kanade. Kao njeno izvorište obično se uzima ili veštačko jezero Viliston ili reka Finli koja se uliva u pomenuto jezero u Britanskoj Kolumbiji. Preko unutrašnje delte sa rekom Atabaskom uliva se u Ropsku reku (u Alberti) koja je pritoka Velikog ropskog jezera i veza reke Pis sa rekom Makenzi i Severnim ledenim okeanom.
| Reka Pis Peace River | |
|---|---|
 | |
 Mapa hidrografske mreže reke Pis | |
| Opšte informacije | |
| Dužina | 1.521 km |
| Basen | 306.000 km2 |
| Pr. protok | 2.110 m3⁄s |
| Sliv | Severni ledeni okean |
| Vodotok | |
| Izvor | jezero Viliston 55° 59′ 21″ N 123° 50′ 08″ W / 55.98917° S; 123.83556° Z |
| V. izvora | 1.140 m |
| Ušće | Unutrašnja delta reka Pis i Atabaska 59° 00′ 01″ N 111° 24′ 38″ W / 59.00028° S; 111.41056° Z |
| Geografske karakteristike | |
| Država/e |  Kanada Britanska Kolumbija Alberta |
| Naselja | Fort Sent Džon, Pis River, Fort Vermilion |
| Pritoke | Finli, Smoki, Vabaska |
| Reka na Vikimedijinoj ostavi | |
Pretpostavke su da je prvi Evropljanin koji je došao do obala reke Pis bio trgovac krznima Piter Pond 1785. Detaljnija istraživanja u ovoj oblasti obavljao je Aleksandar Makenzi 1792/93. koji je ovu reku označio lokalnim indijanskim imenom Unjegah čije značenje je duga reka. Sadašnje ime (u prevodu sa engleskog Reka mira) predstavlja spomen na istorijski mirovni sporazum između naroda Biver i Kri prema kojem je tok reke određen kao granica između dva naroda, a višedecenijski sukobi završeni.[1]
Prvo neindijansko naselje na obali reke bila je tvrđava Fort Sent Džon osnovana 1794. Bilo je to ujedno i prvo evropsko naselje u kontinentalnom delu Britanske Kolumbije.
Ukupna dužina vodotoka idući od izvorišta reke Finli do ušća je 1.923 km (ili 1.521 km od jezera Viliston). Povrina slivnog područja je oko 306.000 km². Prosečan protok u blizini ušća je oko 2.100 m³/s (maksimalno do 9.790 m³/s, minimalno 344 m³/s).
Najvažnije pritoke sa desne strane su Smoki, Vabaska i reka Biton sa leve strane. Najvažnije pritoke jezera Viliston su reke Finli, Parsnip i Omineka.
Najvažnija naselja na njenim obalama su Fort Sent Džon (B. Kolumbija), Pis River i Fort Vermilion (oba Alberta).
Plodno zemljište duž srednjeg i donjeg dela toka još od 19. veka predstavljalo je jedno od važnijih područja uzgoja žitarica. U regiji se nalaze i važna nalazišta nafte i zemnog gasa, a intenzivna je i eksploatacija i prerada drveta. Uže slivno područje reke Pis obuhvata geografsku regiju Pis River.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Coutts, M. E. (1958). Dawson Creek: Past and Present, An Historical Sketch. Edmonton: Dawson Creek Historical Society.
Spoljašnje veze uredi
- Discover The Peace Country
- Atlas of Canada. "Rivers in Canada" Архивирано на сајту Wayback Machine (20. мај 2006)
- "Peace River", Encyclopædia Britannica, 2006.